استمرار بی توجهی و عدم تحقق وعده های دولت در رسیدگی به اسکان ضروری زلزله زدگان آذربایجان همزمان با فصل سرما که پیش از این در گفت و گوی کلمه با آسیب دیدگان منتشر شده بود، حالا صدای انتقاد مسوولان در بخش های مختلف را هم بلند کرده و از جمله مسئولان هلال احمر با ابراز تعجب از بدقولی های دولت، این بار از مردم خواسته شده اند تا به جای دولت در اقدامی خودجوش برای تهیه سرپناه برای زلزله زدگان بسیج شوند.
در همین زمینه محمود مظفر زمینه رئیس سازمان امداد و نجات هلال احمر از مردم خواسته تا به هر نحوی شده کانکس به مناطق زلزله‌زده ارسال کنند.
او سرما و باران را دو مشکل اصلی هزاران زلزله زده ذکر کرده و به خبرگزاری مهر گفته است که وضعیت تغییرات جوی و رگبارهای موسمی موجب شده تا زلزله زدگان با گل و لای دست و پنجه نرم کنند.
به گفته او سرمای هوا به حدی است که روستائیان زلزله زده پتوی خود را روی گوسفندان می کشند، زیرا همچنان دام ها بدون طویله رها شده اند.
او با انتقاد از بخش های دولتی این سوال را مطرح کرده که نمی دانم چرا بنیاد مسکن که وظیفه تامین کانکس را دارد، آن را تامین نمی کند. جهاد کشاورزی هم دغدغه دام ها را ندارد به نحوی که برخی از روستائیان دام های خود را زیر قیمت حراج کرده اند.
مظفر ضمن درخواست کمک از مردم از توزیع چادرهای مقاوم در برابر سرمای ۲۰- درجه خبر داده که توسط کارخانه نساجی هلال تولید شده که علاوه بر قابلیت استفاده در هوای سرد، در هوای گرم نیز کاربرد دارند به گونه‌ای که در هوای سرد می‌توان لایه داخلی این چادر را فعال کرد و در هوای گرم می‌توان این لایه را بلا استفاده گذاشت.
بیش از ۴۰ روز از زلزله آذربایجان می گذرد و با رسیدن موج سرما در این مناطق تنها سقف مردم زلزله زده چادرهای امدادی است که جز سرما و باران حاصل دیگری برای آنها نداشته است. همزمان با وقوع زلزله برخی از آسیب دیدگان زلزله در گفت و گو با کلمه با از ضرورت تامین نیاز کانکس و اماکن مستحکم همزمان با فصل سرما سخن گفته بودند نیازی که با تامین نشدن آن مردم این مناطق ما را از وضعیت بحرانی خود مطلع کرده و اعلام داشتند که از مسوولان دولتی ناامید شده و انتظار کمکی ندارند.
مسوولان انتظارات کاذب ایجاد کردند
وضعیت زلزله زدگان که به مرز بحران رسیده باعث شده تا الله وردی دهقانی نماینده مردم ورزقان و خاروانا در مجلس هم از اینکه برخی از مسئولان با دادن وعده‌های تو خالی در روند بازسازی مناطق زلزله‌زده انتظارات کاذب در بین مردم ایجاد کرده اند اظهار تاسف کند.
او میزان تخریب ۹۰ درصدی ساختمان‌های شهری و روستائی شهرستان ورزقان را که غیرقابل سکونت شده مورد اشاره قرار داده و از اینکه با گذشت یک ماه از زلزله تا به حال در مورد ارزیابی واحدهای آسیب دیده اقدام آنچنانی صورت نگرفته، انتقاد کرده است.
دهقان نسبت به آنچه بی‌برنامگی مسئولان استانی و بوروکراسی اداری حاکم بر دستگاه‌های اجرایی خوانده اعتراض کرده و آن را عامل تشدید مشکلات مردم مناطق زلزله‌زده دانسته است.
به گفته او ، بنیاد مسکن تاکنون اقدامات مناسبی در راستای توسعه عمرانی این مناطق اتخاذ نکرده است. واگذاری مسئولیت بازسازی مناطق زلزله زده شهر، روستا و مکانی برای نگه داری احشام به بنیاد مسکن وظیفه ی این بنیاد را سنگین کرده و سرعت کار را نیز کاهش داده است.
وی با اشاره به تخریب ۱۰۲ روستای این منطقه بر اثر زلزله گفت: وضعیت این مناطق به گونه ای بحرانی شده است که مکانی برای اسکان مردم و احشام وجود ندارد و افراد با کمبود هر گونه وسایل گرمایشی در سرما به سر می‌برند.
جالب آنکه دامنه اعتراضات به بی توجهی دولت به بنیاد تعاون سپاه هم کشیده شده است. چنانچه پرویز فتاح در جریان بازدید خود از مناطق زلزله زده استان آذربایجان شرقی ضمن انتقاد از برخی وعده های مطرح شده در خصوص اتمام ساخت منازل زلزله زده در دو ماه آینده تاکید کرده که نباید به مردم وعده ای داد که عملی نشود، چرا که در صورت عدم اجرای آن آسیب های روانی بیشتری به آنها وارد خواهد شد.
او نیز از همه مردم و مسئولانی که از دقایق اولیه برای امداد و یاری زلزله زدگان دست به کار شدند، از آنان خواست کیفیت را فدای سرعت نکنند تا مجددا شاهد چنین خساراتی نباشیم.
یک سوم زلزله زدگان به آسیب های روانی مبتلا شدند
وزیر سابق نیرو ضمن انتقاد از برخی وعده های مطرح شده در خصوص اتمام ساخت منازل زلزله زدگان در دو ماه آینده تاکید کرد: نباید به مردم وعده ای داد که عملی نشود، چرا که در صورت عدم اجرای آن آسیب های روانی بیشتری به آنها وارد خواهد شد.
مساله آسیب های روانی ناشی از زلزله و وعده های توخالی موضوعی است که مدیرکل سلامت روان وزارت بهداشت نیز نسبت به آن هشدار داده و براساس آماری که ارایه کرده است دست کم حدود یک سوم از زلزله زدگان آذربایجان به یکی از انواع آسیب‌های روانی دچار شده‌اند و به روان درمانی نیاز دارند.
غلامحسین ناصحی به فارس گفته است: برخی از زلزله زدگان نیز با گذشت زمان دچار اختلالات روانی می‌شوند و آمار افراد نیازمند به روان درمانی با گذشت زمان افزایش خواهد یافت.
طبق اعلام این مقام وزارت بهداشت از میان حدود ۳۳ هزار فرد آسیب دیده در زلزله اذربایجان، «حدود ۵۲۰۰ نفر به مداخلات فوری روان درمانی احتیاج داشتند که کلاسهای گروهی روان درمانی به صورت مداوم برای آنها برگزار می‌شود تا تخلیه هیجانی شوند و به حالت معمولی برگردند.»
مرتضی شهبازیان نماینده آذربایجان شرقی در شورای عالی استان‌ها نیز وضعیت بحرانی مردم زلزله زده را متذکر شده است که «اغلب مردم آذربایجان در مناطق زلزله زده در چادر و در شرایط بحرانی زندگی می‌کنند.
انتقادات به عملی نشدن وعده های دولتی در حالی است که با شدت گرفتن انتقادات وعده های جدید دیگری به گوش می رسد که مشخص نیست باید حساب آن را هم چون وعده های پس از زلزله دانست یا خیر. از جمله سعید ستاری معاون مشارکتهای مردمی سازمان بهزیستی از آغاز ساخت ۵ هزار واحد مسکونی برای افراد تحت پوشش و همچنین نیازمندان زلزله زده استان آذربایجان شرقی خبر داده و به مهر اعلام کرده براساس برنامه ریزیهای به عمل آمده و همکاری وزارت مسکن و موسسات خیریه ساخت پنج هزار واحد مسکونی برای زلزله زدگان در دستور کار قرار گرفته است بطوریکه چهارهزار واحد برای افراد تحت پوششی است که در مناطق زلزله زده ساکن بودند و یک هزار واحد نیز متعلق به نیاز مندان است.
ستاری در حالی به آغاز عملیات خاکبرداری و آوار برداری واحدهای مسکونی اشاره کرده و از جمع آوری ۶٫۵ میلیارد تومان برای کمک به زلزله زدگان خبر داده که گزارش ها از مناطق زلزله زده و هم چنین به اذعان برخی از نمایندگان مجلس و دیگر مسوولان حاکی از اقدامات نزدیک به صفر نهادهای مختلف در این زمینه است. از جمله اشاره دهقان نماینده ورزقان که گفته است در مناطق شهری آسیب دیده بر اثر زلزله در استان آذربایجان شرقی هیچ گونه ساخت و سازی برای اسکان افراد و یا اعطای وام در جهت رفاه حال زلزله زدگان صورت نگرفته درحالی که وضع مردم روزبه روز بحرانی تر می‌شود.
دانش آموزان زلزله زده محروم از تحصیل و مدرسه
مشکلات آسیب دیدگان زلزله تنها به این موارد محدود نمی شود و به موازات نداشتن سرپناه برای خانوارها و احشام ، کمبود وسایل مختلف از جمله آب آشامیدنی ، غذای گرم ، لباس گرم از دیگر موارد ضروری برای آنها اعلام می شود.
علاوه بر این همشهری همزمان با بازگشایی مدارس از دانش‌آموزان مناطق زلزله‌زده آذربایجان‌شرقی گزارش داده که همراه خانواده‌هایشان هنوز در چادرهای موقت هلال احمر اسکان دارند و با همه مشکلات دست و پنچه نرم می‌کنند. نه از کتاب، دفتر، مداد، کیف و کفش خبری هست و نه از لباس و بهداشت. بسیاری از کودکان مناطق زلزله‌زده یک‌ماه است که حمام نرفته‌اند و لباسی ندارند تا عوض کنند.
مدارس مناطق زلزله‌زده نیز نیاز به مرمت دارد که به گفته آذر‌نژاد، مدیرکل نوسازی مدارس استان آذربایجان‌شرقی این کار شروع شده است. البته یک نکته را نباید نادیده انگاشت، مدارس روستاهای زلزله‌زده هنوز تخلیه نشده است و تنها برخی از مدارس مناطق شهری در ورزقان، اهر و هریس تخلیه شده‌اند، مردم هم حاضر نیستند مدارسی را که در آن سکونت دارند تخلیه کنند. امکان تخلیه برخی مدارس مانند دبیرستان شهید رجایی ورزقان وجود ندارد، زیرا تنها بیمارستان این شهر که آماده بهره‌برداری بود تخریب شده و دبیرستان تبدیل به بیمارستان شده و شنیده شده که دست‌کم تا شش‌ماه آینده امکان تخلیه آن وجود ندارد.
حامد کریم‌پور، دانش‌آموز پایه ششم ابتدایی روستای شیخملو می‌گوید: با این وضعیت سر کلاس رفتن سخت است، ما خانه نداریم، لباس گرم نداریم، الان یک‌ماه است که همین لباس تنم است و آن را عوض نکرده‌ام، از درس هم چیزی به یاد ندارم. فاطمه پورحسین، دانش‌آموز چهارم ابتدایی نیز اظهار می‌کند:
برای رفتن به مدرسه باید لباس، کفش، کیف، کتاب و دفتر تهیه کنیم که هیچ‌کدام را نداریم. محمد کریم‌پور،دانش‌آموز سال اول دبیرستان روستای شیخملو نیز می‌گوید: در روستا دبیرستان نداریم و مجبور هستم برای تحصیل به تبریز بروم که آن هم هزینه‌های زیادی به‌دنبال دارد که با وضعیت کنونی تأمین آن برای من و خانواده‌ام امکان‌پذیر نیست.
محمد‌حسین، یکی از دانش‌آموزان روستای گوره درق نیز می‌گوید: در روستای ما دبیرستان وجود ندارد، برای ادامه تحصیل باید به تبریز بروم که با توجه به وضعیت کنونی خانواده و نبود امکانات مالی، امسال نمی‌توانم به مدرسه بروم. برخی دیگر از دانش‌آموزان نیز گفته‌اند آموزش و پرورش قرار است برای ما نوشت افزار و کتاب درسی هدیه بدهد و ما چشم به راه هستیم.
منبع: کلمه – گروه اجتماعی