ملت ايران هرگز حمايت‌هاي بي‌شائبه و قاطع كروبي را از حقوق انديشمندان، فعالا‌ن سياسي و دانشجويان تحت فشار و رد صلا‌حيت‌شدگان در انتخابات‌هاي مختلف با هر گرايش فكري و… فراموش نمي‌كند. دفاع قاطع كروبي از لقمانيان، دراويش گنابادي و مخالفت قاطع وي از برخورد با آقاجري و دفاع از حقوق شهروندي دكتر سروش و شيرين عبادي و… بر تارك پروند‌ه دولتمردان ايران مي‌درخشد و تاكنون از جانب هيچ‌يك از مسوولا‌ن هم‌تراز وي سابقه نداشته است. از اين رو در اين دوران حساس، حضور وي در مسند رياست دولت مي‌تواند زمينه‌ساز عمل به قانون اساسي و تأمين حقوق اقوام، اديان، مذاهب و آحاد مردم در بسياري از زمينه‌ها باشد و موجبات ترميم شكاف‌هاي ايجادشده بين دولت و ملت را فراهم آورد.
1- يكي از مهم‌ترين ويژگي‌هاي مهدي كروبي پايبندي جدي وي به قانون اساسي جمهوري اسلا‌مي است. كروبي چه به هنگام حضور در قدرت و چه به هنگام دور بودن از سمت‌هاي حكومتي همواره بر ضرورت اجراي تمامي اصول قانون اساسي تأكيد ورزيده و شجاعانه در مقابل قانون‌شكنان و متعديان به حريم قانون به‌ويژه قانون اساسي ايستاده و بدون هيچ‌گونه مداهنه‌اي از حاكميت قانون دفاع كرده است.
2- كروبي معتقد است كه قانون اساسي جمهوري اسلا‌مي از ظرفيت‌هاي بالا‌يي براي تأمين حقوق اقوام مختلف، پيروان اديان و مذاهب گوناگون كشور و آحاد مردم برخوردار است و در صورت رعايت كليت اين قانون، حقوق همه مردم اعم از اقوام، اديان، مذاهب و طيف‌هاي مختلف تأمين مي‌شود.
3- كروبي معتقد است كه براي رسيدن به اهداف انقلا‌ب اسلا‌مي، همانطوري كه در اصل دوم قانون اساسي آمده است، بايد نظام جمهوري اسلا‌مي در راستاي نيل به كرامت و ارزش والا‌ي انسان، به نفي هرگونه ستمگري و ستم‌كشي و سلطه‌گري و سلطه‌پذيري بپردازد و بكوشد كه از طريق حاكميت قسط و عدل، زمينه همبستگي ملي را فراهم آورد.
4- كروبي معتقد است كه براي نيل به آرمان‌هاي مذكور، دولت جمهوري اسلا‌مي ايران بر اساس اصل سوم قانون اساسي موظف است كه براي رفع تبعيض‌هاي ناروا و ايجاد امكانات عادلا‌نه در تمام زمينه‌هاي مادي و معنوي براي همگان و تأمين حقوق همه‌جانبه‌افراد از زن و مرد و ايجاد امنيت قضايي عادلا‌نه براي همه و تساوي عموم در برابر قانون همه امكانات خود را بسيج كند و به منظور تأمين منافع ملي و توسعه‌همه‌جانبه‌كشور، با برقراري مناسبات عادلا‌نه، توسعه و تحكيم برادري اسلا‌مي و تعاون عمومي بين همه مردم را وجهه‌همت خويش قرار دهد.
5- كروبي معتقد است كه براي برقراري عدالت، دولت جمهوري اسلا‌مي موظف است كه زمينه تحقق اصل 12 قانون اساسي را فراهم آورد. در اين اصل آمده است: <دين رسمي ايران، اسلا‌م و مذهب جعفري اثني‌عشري است و اين اصل الي‌الا‌بد غيرقابل تغيير است و مذاهب ديگر اسلا‌مي اعم از حنفي، شافعي، مالكي، حنبلي و زيدي داراي احترام كامل هستند و پيروان اين مذاهب در انجام مراسم مذهبي، طبق فقه خودشان آزادند و در تعليم و تربيت ديني و احوال شخصيه (ازدواج، طلا‌ق، ارث و وصيت) و دعاوي مربوط به آن در دادگاه‌ها رسميت دارند و در هر منطقه‌اي كه پيروان هر يك از اين مذاهب اكثريت داشته باشند، مقررات محلي در حدود اختيارات شوراها بر طبق آن مذهب خواهد بود، با حفظ حقوق پيروان ساير مذاهب.> بر اين اساس كروبي معتقد است كه دولت جمهوري اسلا‌مي موظف است با هر آنچه كه به تضعيف وحدت بين مذاهب مختلف اسلا‌مي منجر مي‌شود، مقابله كند و مانع تضييع حقوق پيروان مذاهب مختلف شود.
6- كروبي معتقد است كه حقوق اقليت‌هاي ديني بايد تأمين شود و همانطوري كه در اصل 13 قانون اساسي آمده است: <ايرانيان زرتشتي، كليمي و مسيحي تنها اقليت‌هاي ديني شناخته مي‌شوند كه در حدود قانون در انجام مراسم ديني خود آزادند و در احوال شخصيه و تعليمات ديني بر طبق آيين خود عمل مي‌كنند.> كروبي همچنين معتقد است كه بر اساس اصل 14 قانون اساسي و به حكم آيه شريفه <لَايَنهَاكم اللَّه عَن الَّذينَ لَم يقَاتلوكم في الدّين وَ لَم يخرجوكم من ديَاركم أَن تَبَرّوهم وَ تقسطوا الَيهم انَّ اللَّهَ يحبّ المقسطينَ؛ خدا شما را از كساني كه در [كار] دين با شما نجنگيده و شما را از ديارتان بيرون نكرده‌اند بازنمي‌دارد كه با آنان نيكي كنيد و با ايشان عدالت ورزيد؛ زيرا خدا دادگران را دوست مي‌دارد>، دولت جمهوري اسلا‌مي ايران و مسلمانان موظفند نسبت به افراد غيرمسلمان با اخلا‌ق حسنه و قسط و عدل اسلا‌مي عمل نمايند و حقوق انساني آنان را رعايت كنند.
7- كروبي معتقد است كه بر اساس اصل 15 قانون اساسي <زبان و خط رسمي و مشترك مردم ايران فارسي است. اسناد و مكاتبات و متون رسمي و كتب درسي بايد با اين زبان و خط باشد ولي استفاده از زبان‌هاي محلي و قومي در مطبوعات و رسانه‌هاي گروهي و تدريس ادبيات آنها در مدارس، در كنار زبان فارسي آزاد است.> بر اين اساس دولت جمهوري اسلا‌مي موظف است كه موانع استفاده از زبان‌هاي محلي و قومي در مطبوعات و رسانه‌هاي گروهي و تدريس ادبيات آنها در مدارس را مرتفع سازد.
8- كروبي وجود اقوام مختلف را در ايران، فرصت مي‌داند، نه تهديد و معتقد است كه بر اساس اصل 19 قانون اساسي، <مردم ايران از هر قوم و قبيله كه باشند از حقوق مساوي برخوردارند و رنگ، نژاد، زبان و مانند اينها سبب امتياز نخواهد بود.> و بر اين اساس دولت جمهوري اسلا‌مي بايد براي تأمين مساوات مطرح در اين اصل برنامه‌عملي داشته باشد و با هر تفكر و رفتاري كه به اين اصل بي‌اعتقاد يا بي‌تفاوت است، مقابله كند.
9- كروبي معتقد است كه بر اساس اصل 48 قانون اساسي، <در بهره‌برداري از منابع طبيعي و استفاده از درآمدهاي ملي در سطح استان‌ها و توزيع فعاليت‌هاي اقتصادي ميان استان‌ها و مناطق مختلف كشور، بايد تبعيض در كار نباشد، به‌طوري كه هر منطقه فراخور نيازها و استعداد رشد خود، سرمايه و امكانات لا‌زم در دسترس داشته باشد.>
10- كروبي نه‌تنها در مقام نظر از اين اصول دفاع كرده و با هرگونه تفكري كه در تقابل با اين اصول بوده، به مقابله‌علمي و فكري و قلمي پرداخته، بلكه در مسووليت‌هاي مختلفي كه از اوان پيروزي انقلا‌ب اسلا‌مي بر عهده داشته، در مقام عمل نيز مقيد به اجراي اين اصول بوده است. رمز محبوبيت آقاي كروبي در ميان اقوام مختلف و پيروان اديان و مذاهب گوناگون و… كشور نيز در همين نكته نهفته است كه كروبي را بيش از آنكه مرد شعار در اين زمينه‌ها بدانند، مرد عمل يافته‌اند. البته دامنه‌حمايت آقاي كروبي از حقوق آحاد مردم بسيار وسيع‌تر از آنچه كه مذكور افتاد، بوده است. ملت ايران هرگز حمايت‌هاي بي‌شائبه و قاطع كروبي را از حقوق انديشمندان، فعالا‌ن سياسي و دانشجويان تحت فشار و رد صلا‌حيت‌شدگان در انتخابات‌هاي مختلف با هر گرايش فكري و… فراموش نمي‌كند. دفاع قاطع كروبي از لقمانيان، دراويش گنابادي و مخالفت قاطع وي از برخورد با آقاجري و دفاع از حقوق شهروندي دكتر سروش و شيرين عبادي و… بر تارك پروند‌ه دولتمردان ايران مي‌درخشد و تاكنون از جانب هيچ‌يك از مسوولا‌ن هم‌تراز وي سابقه نداشته است. از اين رو در اين دوران حساس، حضور وي در مسند رياست دولت مي‌تواند زمينه‌ساز عمل به قانون اساسي و تأمين حقوق اقوام، اديان، مذاهب و آحاد مردم در بسياري از زمينه‌ها باشد و موجبات ترميم شكاف‌هاي ايجادشده بين دولت و ملت را فراهم آورد.
عضو هيات علمي دانشگاه آزاد زنجان
روزنامه اعتماد ملی دوشنبه 21 بهمن ماه 1387