بررسی عرفان و تصوف در گستره روايات در فصل‌نامه تخصصی «معارف عقلی»

Image احاديث و روايت‌های فراوانی از امامان معصوم(ع) در زمينه‌ تصوف و صوفی‌گری در منابع روايی شيعی آمده است هم‌چنين، كتاب‌های دست دوم و سوم ـ كه امروزه انتشار آن‌ها گسترش يافته ‌است ـ دست‌آويزی برای يرخی برداشت‌های نادرست و داوری‌های نابجا شده و افراد كم اطلاع از مصادر روايی را دچار دغدغه كرده 

به گزارش خبرگزاری قرآنی ايران (ايكنا)، در بخشی از مقاله به قلم نويسنده می‌خوانيم: احاديث و روايت‌های فراوانی از امامان معصوم(ع) در زمينه‌ تصوف و صوفی‌گری در منابع روايی شيعی آمده است هم‌چنين، كتاب‌های دست دوم و سوم ـ كه امروزه انتشار آن‌ها گسترش يافته ‌است ـ دست‌آويزی برای يرخی برداشت‌های نادرست و داوری‌های نابجا شده و افراد كم اطلاع از مصادر روايی را دچار دغدغه كرده است.

به زعم نويسنده، اين روايت‌ها از جنبه‌های مختلفی به اين موضوع مهم پرداخته‌اند. بی‌گمان، روشن شدن ديدگاه اهل‌بيت عصمت و طهارت(ع) در اين زمينه می‌تواند راه‌گشا باشد. من در اين نوشتار بر آن شدم تا با بررسی‌های سندی و محتوايی، برخی از پندارهای نادرست را كنار زده تا حقيقت را بازشناسم.

به عقيده مؤلف، موضوع تصوف و صوفی‌گری در روايت‌های امام معصوم(ع) اهميت فراوان دارد؛ زيرا از يك سو برخی از جنبه‌های تاريخی تصوف در دوره نخستين بازشناسی می‌شود و از سويی ديگر ـ كه هدف اصلی اين نوشتار است ـ ديدگاه اهل‌بيت(ع) در مورد تصوف در ميزان استنباط قرار می‌گيرد كه مطلب اخير در تشخيص راه درست ميان نزاع‌های مختلف و گاه تندی كه در طول تاريخ ميان عالمان شيعه و حوزه‌های علميه در زمينه تصوف، بوده است، بسيار اثرگذار خواهد بود.

وی می‌نويسد: پس از گردآوری همه رواياتی كه در زمينه صوفی‌گری و تصوف در جوامع روايی شيعی وجود دارد، می‌توان همه آن‌ها را در چهار گروه دسته‌بندی كرد. طايفه اول از اين دست روايات، رواياتی است كه از تصوف و صوفی‌گری مدح كرده‌اند و در ضمن آن راه درست تصوف را نشان داده‌اند. گروه دوم، رواياتی هستند كه در آن‌ها امامان معصوم(ع) به نقد برخی از روش‌های سلوك فردی، اجتماعی، سياسی و فكری جمله‌ای از صوفيان می‌پردازند.

در گروه سوم از روايات در اين زمينه، شخصيت رياكار و متظاهر و متقلب بسياری از منتحلين به تصوف مورد نقد و هجمه قرار گرفته است. چهارمين گروه و آخرين طايفه از روايات باب، رواياتی‌اند كه اصل تصوف را انكار می‌كنند. كه در اين جا به بررسی چند روايت نقل شده می‌پردازيم.

آخرين شماره فصل‌نامه تخصصی «معارف عقلی» با صاحب امتيازی «غلامرضا فياضی» و مدير مسئولی «محمود ابوترابی» و سردبيری «محمدباقر ملكيان» روانه بازار نشر شده است.