شايد صحبت از حق آموزش و پرورش در عصری كه تكنولوژی با سرعتِ بسيار رو به گسترش است، موضوعی قابل توجه نباشد. اما اگر به جمعيت كودكانِ بازمانده از تحصيلِ سرزمينمان، نگاهی بيندازيم، متوجه می‌شويم كه اگاهی از اين حق و حقوق اوليه چندان هم خالی از لطف نيست. كودكانی كه در سنين تحصيل هستند اما به جای نشستن پشت نيمكت‌های مدرسه و قلم در دست گرفتن با دستان كوچک خود نان آورِ خانواده شدند.
تحصيل، فارغ از درجاتِ آن، تأثير به‌سزايی در سبک زندگی، توسعه‌ی فرهنگی جامعه، پيشگيری از وقوع جرم، اعتياد و بسياری از مسائلِ ديگر دارد. بنابراين صرف هزينه و امكانات در جهت تأمين اين حق برای افراد جامعه، در واقع آماده كردنِ بستری مناسب برای پيشرفت جامعه و تحقق آرمان‌های آن می‌باشد.
بدانيم و آگاه باشيم در كشور ما به موجب قوانينِ ذيل، حق تحصيل و آموزش و پرورش از حقوق افرادِ جامعه شناخته شده است:
اصل ۳٠ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران می‌گویـد: دولت موظف است وسایل آموزش و پروشِ رایگان را برای همه‌ی ملت تا پایان دوره‌ی متوسطه فراهم سازد و وسایل تحصیلات عالی را تا سرحد خودکفاییِ کشور به طور رایگان گسترش دهد.
بند ۱ ماده ۲۶ اعلامیه‌ی جهانی حقوق بشر می‌گوید: «هر کس حق دارد که از آموزش و پرورش بهره‌مند شود. آموزش و پرورش لااقل تا حدودی که مربوط به تعلیمات ابتدایی و اساسی است باید رایگان باشد. آموزش ابتدایی اجباری است. آموزش حرفه‌ای باید عمومیت پیدا کند و آموزش عالی باید با شرایط تساوی کامل به روی همه باز باشد تا همه بنا به استعداد خود بتوانند از آن بهره‌مند گردند.» و بند ۳ همان ماده می‌گوید : «پدر و مادر در انتخاب نوع آموزش و پرورشِ فرزندان خود نسبت به دیگران اولویت دارند.»
● میثاق بین‌المللی حقوق اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی كه کشورِ ایران در سال ۱۳۵۴ مفاد آن را مورد تصویب و پذیرش قرار داده است؛
بند ۲ ماده ۱۳ میثاق مذکور به آموزش و پرورش رایگان و همگانی اشاره نموده و مقرر میدارد:
کشورهای طرفِ این میثاق اذعان دارند که به منظور استیفای این حق:
الف) آموزش و پرورش ابتدایی باید اجباری باشد و رایگان در دسترس عموم قرار گیرد.
ب) آموزش و پرورش متوسطه به اشکال مختلفِ آن از جمله آموزش و پرورش فنی و حرفه‌ای متوسطه باید تعمیم یابد و به کلیه‌ی وسایل مقتضی به‌ویژه به وسیله‌ی معمول کردن تدریجی آموزش و پرورش مجانی در دسترس عموم قرار گیرد.
ج) آموزش و پرورش عالی باید به کلیه‌ی وسایل مقتضی به‌ویژه به وسیله‌ی معمول کردن تدریجی آموزش و پرورش مجانی به تساوی کامل بر اساس استعداد هر کس در دسترس عموم قرار گیرد.