پس از اجرای گام دیگری از سناریوی امنیتی انحلال بند ۳۵۰ اوین، این بند هم اکنون با شرایط تازه و البته ویژه ای رو به رو است. بندی که زندانیانی از پیر و جوان، با تحصیلات غالب دانشگاهی در آن نگهداری می شوند و از چهار سال قبل مهمترین محل حبس منتقدان زندانی در جمهوری اسلامی است.
به گزارش خبرنگار کلمه، بند ۳۵۰ اوین که مسئولان زندان به آن “اندرزگاه ۳” می گویند، تقریبا از آبان ماه سال ۸۸ پذیرای زندانیان سیاسی حوادث پس از انتخابات ریاست جمهوری دهم بوده است. این بند پیش از آن هم در مقاطع مختلفی، تعدادی از زندانی سیاسی و عقیدتی را در خود جا داده بود.
بنای این ساختمان اساسا به ابتدای دهه پنجاه می رسد و از ابتدا نیز کارکردی سیاسی و امنیتی داشته است، به طوری که بسیاری از زندانیان سیاسی دهه پنجاه و به ویژه روحانیون زندانی که بعدها در نظام جمهوری اسلامی به مناصبی رسیدند، اقامت در آن را تجربه کرده اند.
با این حال طرح تبدیل بند ۳۵۰ به یک زندان کاملا امنیتی جهت تمرکز زندانیان خاص در مرداد ۱۳۸۹ با گردآوری زندانیان سیاسی و امنیتی از تمامی بندهای زندان اوین در آنجا و خارج کردن متهمان جرایم مالی شکل اجرایی به خود گرفت، طرحی که مجری و مسئول اصلی آن دادستان تهران، عباس جعفری دولت آبادی بود.
به این ترتیب زندانی تحت نظر مستقیم دادستان تهران شکل گرفت که اگرچه از نظر فیزیکی در چارچوب اوین بود اما به گفته مسئولان زندان، تافته ای جدابافته است که از “جای دیگر” برای آن تصمیم می گیرند و حتی گفته می شود تصاویر دوربین های آن حداقل در پنج مرکز مشاهده و ارزیابی می شود، مراکزی که شاید بالاترین آن دادستانی تهران هم نباشد.
طی حدود پنج سال گذشته، بند ۳۵۰ محل نگهداری زندانیان دارای حکم قطعی و یا متهمانی بوده که مراحل بازجویی را پشت سر گذاشته بودند و پرونده شان در اختیار وزارت اطلاعات، سپاه پاسداران و گاهی پلیس امنیت قرار داشته است. متهمان به جرایم سیاسی، اعتقادی و امنیتی که از مرداد ۸۹ تعدادشان به طور میانگین بین ۱۵۰ تا ۲۰۰ نفر بوده است.
با انتقال حدود ۷۵ تن از زندانیان این بند طی چند هفته گذشته، اکنون نیمی از فضای این بند پلمپ شده و تعداد زندانیانی که حالا منحصر به زندانیان سیاسی و عقیدتی هستند، به حدود ۶۰ نفر رسیده است. نگاهی به پرونده و سوابق این زندانیان نشان می دهد که بخش عمده آنها را زندانیان سیاسی و بیش از همه اسرای جنبش سبز تشکیل می دهند. با این حال گرایش های دیگری از جمله جرایم سایبری (فیس بوک و …) نوکیشان مسیحی، دراویش گنابادی، ملی گراها، چپ ها و فعالان قومی نیز در این بند حضور دارند.
بر اساس این گزارش، هم اکنون مسن ترین زندانی این بند بیش از ۸۰ سال سن دارد و جوان ترین آنها نیز متولد ۱۳۷۲ است.
بررسی سطح تحصیلات تمامی زندانیان این بند حکایت از آن دارد که ۱۰ نفر از آنان در مقطع دکتری هستند، حدود ۱۵ نفر دارای تحصیلات در دوره کارشناسی ارشد بوده و ۲۰ نفر نیز فارغ التحصیل و یا دانشجوی دوره کارشناسی هستند. از این میان ۸ تن از این زندانیان نیز سابقه تدریس در دانشگاه های کشور را دارند.
ذکر این نکته هم ضروری است که بسیاری از این زندانیان سیاسی یا پیش از دوره زندان و یا به علت سالهای حبس از ادامه تحصیل در دوره های بالاتر محروم شده اند. و البته این آمار تنها اشاره به تحصیلات زندانیان این بند در مقطع زمانی فعلی دارد، حال آنکه این بند طی همین چندسال شاهد رفت و آمد صدها زندانی سیاسی بوده که متوسط تحصیلات آنها کمتر از این نبوده است؛ میزانی که به مراتب بالاتر از متوسط تحصیلات کارمندان حقوق بگیر دولت است.