کتاب درآمدی بر تصوف اثر ویلیام چیتیک

Imageدغدغه اصلی مولف به تعبیر مترجم، در سراسر کتاب تبیین و توضیح چیستی و حقیقت تصوف است، به ‌طوری که در جای‌جای کتاب می‌کوشد تا آموزه‌های بنیادین این سنت را در راستای این غایت و هدف کلی توضیح دهد و نشان دهد که این آموزه‌ها چگونه در شرایط مختلف در قالب‌های متنوعی پدیدار شده‌اند.

این اثر حاوی یک دیباچه، یادداشتی درباره منابع و ده فصل اصلی است و موضوع آن دستیابی به حقیقت تصوف است.

چیتیک معتقد است که علی‌رغم کثرت و تنوع آثار نگاشته‌شده در این حوزه، حقیقت تصوف همچنان ناشناخته باقی مانده است و چه بسا همین اطلاعات فراوان رهزن و یا از جهاتی باعث ابهام‌های بیشتری شده است.

به نظر چیتیک آثار راجع به تصوف را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد: نخست آثاری که به‌ وسیله اندیشمندان و صاحبنظران آکادمیک نگاشته شده است و دوم آثاری که به وسیله علاقمندان به این حوزه به رشته تحریر درآمده است و این هر دو دسته با اشکالها و کاستیهایی روبه ‌رو است و برای نوآموزان قابل استفاده نیست.

آثار نخست به‌رغم تخصصی و فنی بودن به این دلیل قابل استفاده نیستند که نویسندگان آنها غالباً طرحهای ذهنی خود را بر تصوف تحمیل کرده‌اند و آثار دسته دوم نیز به این دلیل که نویسندگانشان از منظری جانبدارانه به موضوع نگریسته‌اند، از این رو خودش کوشیده تا با اتخاذ طریقی میان این دو روش به شیوه پدیدارشناسان به سنت عظیم عرفانی اجازه دهد تا خود از جانب خویشتن سخن بگوید و به مخاطبان نیز مجال می‌دهد تا تصوف را در بافت خود بشناسند و بیشتر با روشهایی آشنا شوند که تصوف، خود را با آن روشها شناسانده است، نه اینکه صرفاً به تفسیرهایی که در دوران معاصر از تصوف شده است متوسل شوند.

به همین دلیل در این کتاب به‌ویژه در فصول پایانی خواننده با ترجمه بخشهای فراوانی از متون معتبر صوفیانه که همواره بر این سنت تاثیرگذار بوده‌اند مواجه می‌شود.

دغدغه اصلی مولف به تعبیر مترجم، در سراسر کتاب تبیین و توضیح چیستی و حقیقت تصوف است، به ‌طوری که در جای‌جای کتاب می‌کوشد تا آموزه‌های بنیادین این سنت را در راستای این غایت و هدف کلی توضیح دهد و نشان دهد که این آموزه‌ها چگونه در شرایط مختلف در قالب‌های متنوعی پدیدار شده‌اند. عنوان فصول کتاب عبارتند از: راه صوفی، سنت صوفیان، نام و حقیقت، خودیاری، ذکر خداوند، راه عشق، رقص مدام، صور بهجت، هبوط آدم و تناقض‌نمایی حجاب.

ویلیام چیتیک متولد 1943 (1322ش) شهر میل‌فورد آمریکا از چهره‌های برجسته جریان سنت‌گرایی و از مهمترین محققانی است که با مطالعه اندیشه‌های عرفانی و شرقی سالهای دراز از عمر خود را صرف تحصیل و تدریس تفکرات صوفیانه کرده است.

وی که در خانواده‌ای پروتستان به دنیا آمده، پس از اخذ مدرک کارشناسی در رشته تاریخ کالج وستر به لبنان مهاجرت کرد و پس از آشنایی با دیگر متفکر هم‌اندیشش سیدحسین نصر به عرفان اسلامی علاقمند شد تا جایی که به ایران سفر کرد و در طول 12 سال اقامت پربار در ایران پس از اخذ دکترای ادبیات فارسی از دانشگاه تهران‌ در سال 1353 هجری شمسی در دانشگاه صنعتی شریف به تدریس علوم انسانی مشغول شد.

چیتیک در طول اقامتش در ایران گذشته از دوستی و همصحبتی با اندیشمندانی چون جلال‌الدین همایی و سیدجلال‌الدین آشتیانی مأنوس بود و پس از تاسیس انجمن فلسفه و حکمت ایران نزد پروفسور هانری کربن به فراگیری عرفان و تصوف پرداخت.
وی هم‌اکنون در دانشگاه ایالتی نیویورک در شهر استونی‌بروک استاد گروه مطالعات تطبیقی ادیان است. تحقیق در کتاب عبدالرحمن جامی با عنوان «نقدالنصوص فی شرح نقش الفصوص» که همراه با تعلیقات و تصحیح وی به طبع رسیده است و در واقع پایان‌نامه دکترای اوست بهترین گواه احاطه وی به متون عرفانی کهن است.