کلمه – سیدمسیحا موسوی:

این روزها موج تازه ای از بازداشت و ارعاب فعالان سیاسی جوان از سوی سپاه با همکاری قوه قضاییه شکل گرفته است. با توجه به فضای نسبتا آرام سیاسی، این بازداشت ها موجب بهت و حیرت ناظران سیاسی شده که دلیل تشدید فضای امنیتی از سوی جریان اقتدارگرای حاکمیت چیست. در این باره گمانه های مختلفی مطرح است که با توجه به اخبار موجود و برخی شواهد، دلیل این رویکرد را در مواردی که در پی می آید، می توان تحلیل و ارزیابی کرد:

۱- از ابتدای پیروزی اراده مردم بر خواست اقتدارگرایان در انتخابات ریاست جمهوری سال ۹۲، تلاش اصلی بخش های امنیتی و قضایی حاکمیت، اثبات این بوده که “چیزی تغییر نکرده است” و تشدید سخت گیری بر زندانیان سیاسی و بازداشت هایی که حتی از سال ۸۸ هم بی هدف تر به نظر می رسند، در همین چارچوب قابل ارزیابی است. نکته جالب این که در برخی احضارهای صورت گرفته، ماموران امنیتی به صراحت همین نکته را به احضارشدگان گفته اند، و این نگرانی وجود دارد که بازداشت ها و احضارهای بی هدف و چشم بسته، ادامه دار باشد.

۲- این احضارها عمدتا از بین فعالان سیاسی جوانی صورت می گیرد که در انتخابات سال گذشته فعالیت موثری برای شرکت دعوت مردم به انتخابات داشته اند. لذا نوعی انتقام گیری و عصبانیت از سوی سپاه در قبال این رویکرد سیاسی جوانان بازداشت شده به چشم می آید. باز هم جالب آن است که از اتهامات تفهیم شده به این بازداشت شدگان و یا برخی احضار شدگانی که با وثیقه آزاد هستند، فعالیت های انتخاباتی در سال گذشته عنوان شده است. به عنوان مثال مصاحبه های این بازداشت شدگان برای دعوت مردم به شرکت در انتخابات و یا حتی همکاری با ستادهای انتخاباتی اصلاح طلبان، به صراحت در موارد اتهامی آنها ذکر شده است. بازداشت کنندگان می خواهند رابطه دولت با طیف حامیانش را شکرآب کنند و تشدید برخورد امنیتی با فعالان انتخابات سال گذشته، باعث ریزش در بدنه ی اجتماعی حامی دولت شوند.

۳- اما این بازداشت ها محدود به گذشته نیست و آینده نگری نیز از منظر نیروهای اقتدارگرا در آن وجود دارد. ما در آینده انتخابات مجلس شورا و نیز مجلس خبرگان را در پیش رو داریم که تاکنون بارها از سوی افرادی همچون احمد جنتی، بر برنامه های خود مبنی بر پیشگیری از اجرای برنامه های انتخاباتی اصلاح طلبان تاکید شده است. این بازداشت ها از میان افراد موثر انتخاباتی، نوعی تضعیف پیشاپیش اردوگاه رقیب و یکسویه کردن زودهنگام انتخابات محسوب می شود. اگر طراحان این پروژه در دامن زدن به ریزش احتمالی در حامیان دولت موفق شوند، این موضوع می تواند رای پایه ی حامیان دولت و نیز اصلاح طلبان را در انتخابات آینده دچار ریزش کند.

۴- فراتر از همه موارد فوق، برنامه بسیار مهم دیگری است که توجه ویژه فعالان سیاسی را می طلبد. اکثریت جریان اقتدارگرا برخلاف تصور برخی تحلیلگران در صدد حذف کامل جریان رقیب اصلاح طلب از عرصه سیاسی نیست. شاید این خواست یک اقلیت کاملا نادان و تندرو باشد، اما اکثریت اقتدارگرایان در این حد عقلشان می رسد که وجود جریان قابل کنترل و تعامل که نقش بازنده و یا کم اثری را در صحنه سیاسی کشور به نیابت از اصلاح طلبان ایفا کند، به نفعشان است. آنها این سیاست را پیش از این نیز در بین اصلاح طلبان پی گیری کرده اند که مفهوم “اصلاح طلب بدلی” از خلال همین سیاست در محافل سیاسی مطرح شد. اما در دو سه سال اخیر که نسل دوم و سوم اصلاح طلبان سبز، بروز و ظهور بیشتری در عرصه سیاسی کشور یافته اند، همان سیاست “مدیریت اصلاح طلبان از درون خود اصلاح طلبان” را در بین این نسل نیز به مورد اجرا گذاشته اند. شواهد موجود از محافل سیاسی اصلاح طلبان نشان می دهد که نسل تازه اصلاح طلبان همچون نسل پیشکسوت خود توسط اقتدارگرایان به دو بخش عناصر مطلوب و عناصر نامطلوب تقسیم شده اند. کار اقتدارگرایان از حوزه های امنیتی گرفته تا حوزه های رسانه ای، تقویت عناصر به زعم آنها مطلوب در برابر عناصر نامطلوبی است که به باور آنها از پرنسیب و اصول مداری بیشتری در رفتار سیاسی شان برخوردارند. به همین دلیل تلاش می کنند تا به قول معروف، عناصر نامطلوب را به طرق مختلف بسوزانند. این زدن و از صفحه ی شطرنج بیرون کردن مهره های نامطلوب حریفِ اصلاح طلب، لاجرم در آینده با تقویت رسانه ای عناصر مطلوب اقتدارگرایان از میان همین اصلاح طلبان همراه خواهد شد. شاید خود همین دسته دوم نیز تاکنون به این برنامه پی برده باشند و شاید برخی از آنها نیز نخواهند تا هدف این برنامه اقتدارگرایان قرار بگیرند، اما به هرحال این برنامه وجود دارد و شواهد متعددی نیز برای آنها قابل ذکر است که در آینده به آن خواهیم پرداخت؛ شواهدی که متکی بر حدس و گمان نیست و از پشتوانه اخبار قطعی برخوردارند و حق جامعه خواهد بود تا در صورت تداوم این رویکرد، از جزئیات آن باخبر شوند. اما از آنجا که تاکنون این سیاست در میان نسل اول اصلاح طلبان جواب نداده و پیش بینی هم نمی شود که درباره نسل دوم و سوم اصلاح طلبان نتیجه دهد، فعلا در حد اشاره به این موضوع بسنده می کنیم تا زمانی که ذکر جزئیات بیشتر لازم شود.