محمد قنبری، یکی از پیروان کیش یارسان (اهل حق) که دیروز در کنار مجلس شورای اسلامی در تهران دست به خودسوزی زده بود، بر اثر شدت سوختگی در بیمارستان مطهری تهران درگذشت.
دهها نفر از پیروان یارسان که از شهرهای مختلف به تهران آمده بودند از بامداد امروز یکشنبه ۶ مرداد (۲۸ ژوئیه) در مقابل بیمارستان تجمع کردند که در پی آن تدابیر امنیتی در بیمارستان مطهری و اطراف آن برقرار شد و مأموران یگان ویژه ضدشورش نیروی انتظامی در مقابل و اطراف این بیمارستان مستقر شدند.
مسئولان امنیتی حاضر در محل در مذاکره با تجمع کنندگان از آنان خواستند که محل را ترک کنند.
در کمتر از دو ماه اخیر، محمد قنبری سومین نفر از پیروان یارسان بود که جان خود را در اثر خودسوزی از دست داد. روند این خودسوزی ها در اعتراض به آنچه تبعیض در مورد پیروان یارسان و توهین به آداب و رسوم مذهبی آنان عنوان شده است، آغاز شد.
آقای قنبری از یارسانی های ترک زبان روستاهای اطراف قزوین بود و سن او در گزارش های مختلف بین ۲۲ تا ۲۵ سال ذکر شده است.
خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) دیروز به نقل از شاهدان عینی گزارش داد که محمد قنبری ساعت نه و پانزده دقیقه بامداد، بدون اینکه سخنی بر زبان بیاورد، بین ایستگاه مترو و دیوار مجلس یک بطری بنزین روی خود ریخت و خود را به آتش کشید و مأموران انتظامی و حفاظتی حاضر در محل همراه با رهگذران پس از خاموش کردن آتش، او را به بیمارستان انتقال دادند.
روزنامه بهار در گزارش خود به نقل از شاهدان عینی حادثه نوشته است که آخرین کلماتی که از محمد قنبری شنیده شده این بوده: “سوختم، سوختم، آب آب.”
این روزنامه همچنین از یکی از سربازان نگهبانی مجلس نقل کرده که آقای قنبری هنگامی که خود را آتش زده بوده داد می زده: “بیکارم، بی پولم، بدبختم.”
به گفته این سرباز، یک ساعت طول کشید تا آمبولانس به محل حادثه بیاید و آقای قنبری را با خود ببرد.
خودسوزی های اعتراضی پیروان یارسان پس از آن آغاز شد که ماموران زندان همدان، سبیل یکی از یارسانی های زندانی به نام کیومرث را که به دلیل مسائل خانوادگی زندانی بود، تراشیدند. این اقدام، توهین به آداب و رسوم پیروان این کیش یه شمار می رود و یکی از جوانان یارسانی همدان به نام حسن رضوی، به نشانه اعتراض در مقابل فرمانداری همدان اقدام به خودسوزی کرد.
چند روز پس از این خودسوزی، در بامداد چهاردهم خرداد (چهارم ژوئن) گذشته، یکی دیگر از پیروان یارسان به نام نیکمرد طاهری که اهل شهر صحنه کرمانشاه و ساکن ساوه بود به همدان رفت و در حالی که همراهانش از صحنه فیلمبرداری می کردند، اقدام به خودسوزی کرد و جان باخت. چند روز پس از او نیز حسن رضوی که بر اثر سوختگی در بیمارستان بستری بود جان خود را از دست داد.
طی هفته های اخیر به مناسبت چهلم این دو نفر، افرادی از پیروان یارسان محل دفن حسن رضوی در روستای پل شکسته همدان و محل دفن نیکمرد طاهری در شهر صحنه تجمع کرده و خواهان رعایت حقوق پیروان این کیش شده اند.
تجمع کنندگان در سخنانشان تأکید کرده اند که خواسته هایشان سیاسی نیست و تنها خواهان ملاقات با مسئولان برای مذاکره در جهت جلوگیری از رفتارهای توهین آمیز با پیروان یارسان و نقض حقوقشان هستند.
کیش یارسان سابقه ای بیش از هفتصدساله دارد و پیروانش که به قومیت‌های ترک، کرد و لک تعلق دارند عمدتا در غرب ایران، شرق و شمال عراق و قره باغ قفقاز ساکنند، البته شمار زیادی از پیروان این کیش هم بر اثر کوچ و مهاجرت در مناطق مختلف ایران پراکنده شده‌اند.
پیروان این کیش آداب و آیین های خود را همواره در خفا به جا آورده و در طور تاریخ همیشه از فعالیت در امور سیاسی پرهیز کرده اند با این حال، طی قرن ها شاهد موارد زیادی از فشار و آزار و اذیت بوده اند.
پس از انقلاب، فشار بر جامعه یارسان افزایش یافته و پیروان این کیش دچار محرومیت ها و تبعیض های زیادی شده اند.