کار در اعماق پانصد متری زمین با حقوقی ماهیانه ۴۰۰ هزار تومان. با دستان و صورت های تکیده و سیاه آلوده از فرط کار، از برآمدن آفتاب تا فرومردنش در اعماق زمین. از قرن ۱۹ اروپا و داستان های چارلز دیکنز سخن نمی گوییم. سخن از کنون فلک زده مان، ایران ماست. از کران تا به کران این سرزمین پهناور هستند دلیرمردانی که در پی اندکی قوت چنین دردناک از بامدادان تا شامگاهان به کار مشغولند و چه دردناکتر که کارشان چیزی از بازی با جان کم ندارد.
به هر بار که از برای لقمه نانی در اعماق زمین فرو می روند، همچون حضور در قبری است که بازگشتش را باید به فال نیک گرفت. ظلماتی است سپهر تاریک حیات اکنون ما، که هیچ کس را سر برافروختن کورسویی در آن نیست. حاکمان به کار زراندوزی و زورپرستی اند، و مردم، خسته از درافتادن با نگون بختی ای که روز به روز فراخ تر می شود. چه خوب گفت ستار بهشتی قهرمانی که زیر شکنجه ها جان سپرد و غریبانه در خاک آرامید: “ما زندگی نمی کنیم، بردگی می کنیم، بندگی می کنیم”
به گزارش کلمه، مرگ متوسط روزانه ۵ کارگر در کشور در اثر حوادث ناشی از کار موضوعی نیست که آن را بتوان به رویدادهای طبیعی زندگی حواله داد. سازمان پزشکی قانونی در روز ۲۷ آذرماه جاری، از کشته شدن یک هزار و ۱۰۱ کارگر در جریان حوادث کار در هفت ماه نخست امسال خبر داد. طبق همین آمار رسمی حوادث کار دو مین عامل مرگ و میر در ایران بعد از تصادفات است. این کارگران نان آوران خانواده اند و با مرگ آنها خانواده ای ویران می شود.
چندی پیش پنج تشکل کارگری، سندیکای کارگران شرکت واحد، اتحادیه نیروی کار پروژه‌ای، سندیکای فلزکار مکانیک، هیات موسس سندیکای کارگران نقاش و کانون مدافعان حقوق کارگر در بیانیه مشترک نسبت به این روند اعتراض کردند و چنین مشکلاتی را “مصداق بارز جنایت علیه نیروی کار” نامیدند. این تشکل های کارگری که حاکمیت و نهادی های امنیتی و قضایی مانع از فعالیت آزادانه آنها است، در بخشی از بیانیه خود نوشتند: “حفاظت از نیروی کار و ایمنی جان کارگران وظیفه‌ای است که بر دوش مسوولان قرار دارد. اما متاسفانه حرص و آز سرمایه داران و سکوت معنی دار مسوولان در این زمینه هر روز جان انسان‌های شریف و زحمتکشی را می‌گیرد که جرمی جز فروش نیروی کارشان ندارند. نهادهای کارگری و نمایندگان آنان بار‌ها هشدار داده‌اند که نباید سودطلبی سرمایه داران سبب به خطر افتادن جان انسان‌های زحمتکش و بی‌گناه شود. حوادث این چنینی نشان می‌دهد که بی‌مسوولیتی و سودپرستی تا چه اندازه جان انسان‌ها را به بازی می‌گیرد و آیندهٔ نیروی کار، این باارزش‌ترین سرمایهٔ جامعهٔ انسانی را در معرض خطر قرار می‌دهد و باز هم این امر مهم را ثابت می‌کند که تنها ایجاد تشکل‌های مستقل کارگری قدرتمند است که می‌تواند در برابر سود طلبی‌های روز افزون سر مایه دارا ن بایستد و ضامن حفظ ارزش‌های انسانی باشد.”
معدن طبس آخرین نمونه از قتلگاه کارگران
در آخرین نمونه از این دست رویدادهای تلخ، مرگ هشت کارگر معدن در شهرستان طبس است. حادثه در ساعت ۴ بامداد روز سه‌شنبه ۲۸ آذر اتفاق افتاد. در پی وقوع انفجار در معدن زغال سنگ «یال شمالی» که در نوبت چهارم کاری این معدن رخ داد، بر اثر ریزش تونل ۸ کارگر با نام های علی مهدی‌زاده، محمود عابد، جواد باقرزاده، رمضان رضوانی، اسماعیل رحیمیان، ابوالفضل خوری، رسول غلامی و اسماعیل عابد کشته شده اند. کشف اجساد مردگان یک روز به طول انجامید و تمامی کارگران کشته شده صبح امروز طی مراسم مذهبی در زادگاه شان به خاک سپرده شدند.
تسلیت و همدری با خانواده های داغدیده
از میان تشکل های کارگری تا کنون اتحادیه آزاد کارگران ایران در بیانیه ای این ضایعه جبران ناپذیر را به خانواده های داغدیده تسلیت گفت و “خواهان محاکمه علنی کلیه دست اندرکاران این حادثه و جبران فوری و بی‌کم و کاست خسارتهای مادی و معنوی وارده بر خانواده‌های این کارگران” شد.
این تشکل کارگری در بخشی از بیانیه خود نوشت: “طبق آمار پزشکی قانونی در ۷ ماه اول سالجاری نسبت به مدت مشابه سال قبل سوانح منجر به فوت در محیط های کار ۱۲ درصد رشد داشته است. صحبت از رشد صنعتی، از رشد رفاه، از رشد و گسترش ابزارهای ایمنی در محیطهای کار و از موفقیت غلبه بر بیکاری و جلوگیری از عدم پرداخت دستمزد کارگران نیست. صحبت از رشد مرگ و سیر صعودی از دست رفتن نان آوران خانواده‌های کارگری و بی‌سرپرست شدن همسران و فرزندان چشم براه کارگرانی است که سیستم موجود ارزشی برای زندگی و بقا آنان قائل نیست. از نظر ما در اتحادیه آزاد کارگران ایران مسبب اصلی و مستقیم جان باختن روزانه ۵ کارگر در کشور بر اثر سوانح ناشی از کار، چیزی جز آن شرایطی نیست که امروزه در یک بعد عظیم اجتماعی بر طبقه کارگر ایران تحمیل شده است، شرایطی که هر گونه اعتراض آگاهانه کارگری در آن امنیتی تلقی می‌شود و هر کارگر آگاه و معترضی که جرات سازمان یابی صنفی و اجتماعی کارگران را بر خود می‌دهد تحت تعقیب قضایی و بازداشت و زندان قرار می‌گیرد.”
محمدعلی عبدالله زاده نماینده مردم طبس در مجلس نیز با ابراز تاسف از بروز این حادثه آنرا به ملت ایران، مردم شهرستان طبس و خانواده های قربانیان این واقعه تسلیت گفت. وی در بخشی از پیام خود نوشت: “امید است با بررسی دقیق و همه جانبه علل بروز این حادثه تلخ و به کارگیری تمامی استانداردهای ایمنی لازم در معادن کشور، دیگر شاهد وقوع چنین حوادث دلخراشی نباشیم.”
همچنین محمد صالح جوکار نماینده مردم یزد در مجلس نیز به خانواده های قربانیان این حادثه تسلیت و “همدلی و رسیدگی به خانواده داغدار این کارگران” را از اولویت های فعلی برنامه‌های نمایندگان استان یزد در مجلس عنوان کرد.
وی در خصوص دلایل این حادثه به ایلنا گفت: “بر اساس آخرین گزارش رسیده تراکم گاز متان باعث این انفجار شده در صورتی که باید ضمن رعایت تمام مسائل ایمنی، گاز به بیرون هدایت می شد.” نماینده مردم یزد و صدوق ضمن تاکید بر کشف علت حادثه برای جلوگیری از حوادث آتی، اظهار داشت: “به همین منظور جلسه مشترکی با مجمع نمایندگان استان برگزار کرده‌ایم و در مجلس و فراکسیون کارگری نیز به طور جدی این موضوع را دنبال میکنیم و بزودی نتیجه تیم کارشناسی را اعلام خواهیم کرد.”
دلایل وقوع حادثه
غلامرضا محمدی، دبیر خانه کارگر طبس معتقد است هشت کارگر معدن یال شمالی در نتیجه بی‌توجه‌ای مسئولان این معدن به اصول ایمنی کشته شده‌اند. وی در تشریح این ادعا به ایلنا گفت: طبق ضوابط موجود، کارفرما موظف به استخدام یک مسئول ایمنی است که این مسئول ایمنی در هر معدن وظیفه نظارت بر ایمنی عملیات بهره‌برداری از معدن را به عهده دارد و بنا به وظایف خود قبل از ورود کارگران به عمق زمین باید میزان گاز موجود را بررسی کرده و در صورت ازدحام گاز، دستور تهویه تونل را صادر کند. اما متاسفانه وقوع انفجار در معدن یال شمالی نشان می‌دهد نسبت به این موضوع مهم و حیاتی بی‌توجه‌ای شده است و در صورتی که تمامی ضوابط ایمنی و پیشگیری به درستی انجام می‌شد، امروز نمی‌بایستی عزادار این کارگران شریف می‌بودیم.
این فعال کارگری در محل وقوع این فاجعه، همچنین با استناد به مبحث دوم فصل چهارم قانون کار دولت را نیز موظف به انجام بازرسی‌های منظم و مستمر جهت جلوگیری از به خطر افتادن جان کارگران دانست و گفت: قانون کار جایگاه ویژه‌ای برای بازرسان کار به عنوان ضابط قضایی تعیین کرده است و حتی به بازرسین کار اجازه توقیف فعالیت معدن در صورت رعایت نشدن نکات ایمنی را داده است.
دبیر اجرایی خانه کارگر طبس از مسئولان دستگاه قضایی خواستار پی گیری و برخورد قاطع با با عاملین احتمالی این حادثه شد و گفت: روزانه بسیاری از کارگران معادن منطقه معدنی طبس به دلیل عدم وجود امکانات ایمنی و ضوابط پیشگیرانه، در خطر وقوع حوادثی مشابه قرار دارند بطوری که آنان هر روز منتظر فاجعه‌ای هستند. یکی از راهکارهای موثر در کاهش وقایع اینچنینی تجهیز معادن و سایر کارگا‌ها به وسایل و امکانات به روز ایمنی است که باید هر چه سریعتر انجام شود.
تشکیل کمیته علت یاب
امرالله فلاح زاده، مدیر کل تعاون، کار ورفاه اجتماعی استان یزد از تشکیل کمیته علت یاب در روز وقوع حادثه با حضور کارشناسان فنی و مسئولان استان خبر داد و اظهار داشت که نتایج نهایی علت حادثه انفجار معدن یال شمالی در طبس تا سه روز یکشنبه ۳ دی‌ماه توسط کمیته علت یاب اعلام می‌شود. وی در مورد علت وقوع این حادثه به ایلنا گفت: طبق آخرین نتایج بررسی، علت حادثه نشت گاز اعلام شده که این مورد نیز کاملا قطعی نیست.
او در باره نحوه عملکرد بازرسین اداره کار و تعداد بازرسی‌های انجام شده از این معدن، اظهار کرد: تعداد بازرسی‌های انجام شده از معادن یال شمالی در طول سال جاری سه مورد ثبت شده است. این مقام دولتی که اداره متبوعش مسئول انجام بازرسی‌های منظم و مستمر است، اضافه کرد: در نتیجه این بازرسی‌ها موارد مشکوک توسط ماموران بازرسی اداره کار به کارفرمای معدن و مسئولان ایمنی کار معدن یال شمالی گوشزد و همه آن موارد با همکاری مسئولان معدن برطرف شده بود.
-کلمه