راه حل جلوگیری از افزایش چک‌های برگشتی

راه حل جلوگیری از افزایش چک‌های برگشتیمعمولادر نوسانات و سیکل‌های اقتصادی میزان حجم ورشکستگی در اقتصاد متناسب با اینکه سیکل اقتصادی در مراحل شکوفایی، رونق، رکود یا بحران قرار داشته باشد، کم و زیاد می‌شود. وقتی اقتصاد به سمت رکود و بحران در سیکل‌های ۸ تا ۱۱ ساله حرکت می‌کند، فعالان اقتصادی غالبا دچار زیان‌های شدید شده و نتیجتا نمی‌توانند به تعهدات مالی خود عمل کنند. این موضوع سبب می‌شود نمود افزایش چک‌های برگشتی در بانک‌ها واضح شود. شرایط اقتصاد ایران در حال حاضر به دلیل وجود رکود شدید از این قاعده مستثنی نیست. علاوه بر این موضوع، مشکل اساسی‌تر در قانون چک و ارتباطات بین بانکی وجود دارد که باعث می‌شود افراد نتوانند مطالبات خود را از مدیون مطالبه کنند. اشکالی که به وضوح دیده می‌شود در این است که افراد دارای حساب‌های متعدد در بانک‌های مختلف هستند و چک‌هایی را که قصد پرداخت آن را ندارند فقط از یک بانک صادر می‌کنند و عملیات مالی خود را در بانک‌های دیگر متمرکز می‌کنند. نتیجتا وقتی دارنده چک به بانک مراجعه می‌کند نمی‌تواند از دارایی فرد صادرکننده مطالباتش را وصول کند و فرد صادرکننده چک جریانات مالی خود را در بانکی دیگر به راحتی ادامه می‌دهد. اگر فرد دارنده چک بخواهد از راه قانونی اقدام به وصول مطالبات خود از صادرکننده چک کند، جریان قضایی آنقدر طولانی و بی‌ثبات و ناامن است که معمولاموفقیت قابل توجهی به دست نمی‌آورد لذا این موضوع صادرکنندگان چک را جسور می‌کند تا اقدام به صدور چک‌های بلامحل کنند. راه حل این موضوع استفاده از بانکداری راستین است که مقدمات آیین نامه‌های اجرایی و لایحه قانونی آن زیر نظر اینجانب در بانک ملی ایران تدوین شده است و در حال حاضر مراحل آزمایشی خود را می‌گذراند. بر اساس یکی از زیرسیستم‌های بانکداری راستین تحت عنوان پروتکل برداشت بین بانکی، بانک‌ها قادر خواهند شد مطالبات خود یا مشتریان خود را به صورت آنلاین از حساب مدیون در همه بانک‌های کشور برداشت کنند. تحقق این زیرسیستم در بانکداری راستین عملاتحول بسیار شگرفی در جریان عملیات بانکی و فرار از پرداخت دین به وجود خواهد آورد. یکی دیگر از زیرسیستم‌های بانکداری راستین اجرای اسناد لازم الاجرای بانک است. این زیرسیستم جریان صدور اجراییه برای وصول مطالبات را از جریان اجرای اسناد رسمی فعلی به گونه یی تغییر می‌دهد که بانک نیز می‌تواند اقدام به وصول مطالبات خود کند، بدون اینکه مسیر طولانی اجرای ثبت یا مراجع قضایی را بپیماید. استفاده از این ابداعات در بانکداری راستین به کلی گره‌های جریانات مالی بین بانک و مشتریان آن‌ها را باز خواهد کرد.

 

نویسنده: بیژن بیدآباد
 روزنامه اعتماد، شماره ۲۳۷۵ به تاریخ ۲/۲/۹۱، صفحه ۱ (صفحه اول)