با حضور ماموران انتظامی در بازار ارز، بازار رسمی و غیررسمی ارز تهران روز گذشته با حضور پررنگ ماموران امنیتی روز متفاوتی را پشت سرگذاشت.

در حالی که دلالان ارز در حال خرید و فروش در جو نیمه سنگین خیابان فردوسی بودند و صرافی ها هم به قول خودشان مثل هر روز کسادی بازار را نظاره و تجربه می کردند با حمله یک باره ماموران ، این بار حتی کوچه پس کوچه های فردوسی و جمهوری هم به مدد ارز فروشان غیر رسمی نیامد و صرافی ها هم کرکره های خود را پایین کشیدند.

یکی از شاهدان از بازداشت حدود ۴۰ نفر از دلالان ارز در پاتوق مخصوصی رو بروی سفارت انگلیس خبر داد و گفت: مینی بوس آگاهی با ماموران زیاد آمدند و هر کسی را که به نحوی کار بخصوصی انجام نمی داند، بازداشت کردند و بردند.اگر مقاومتی میکردند برخوردشان شدیدتر می شد.این در حالی است که یکی از صراف ها منشا این دلارهای روانه شده به بازار غیررسمی را دولت می داند.

از حرف زدن درباره دلار منع شده ایم

بازار هنوز آرام است که سری به صرافی ها میزنم. صدای دلار دلار که همیشه در این بازار شنیده می شد حالا به زمزمه های آرامی تبدیل شده است. بیشتر صرافی ها نه قیمتی می دهند و نه اظهارنظری می کنند. آنها هم که حرفی دارند عمدتا گلایه از کسادی بازار است. با این حال اگر در این بازار پارتی داشته باشی و اعتمادی جلب کنی، تهیه دلار حتی از صرافی ها برایت کار سختی نیست. از یکی از صرافی ها که نرخ دلار را می پرسم می گوید هنوز بانک مرکزی قیمتی نداده است. همکارش آرام نرخ ۱۸۰۰ را برایم می نویسد و می گوید خریداری یا فروشنده . میگویم خریدار و وقتی تقاضای ۴ هزار تایی را می شنود همکارش میگوید برایش جور کن با این حال قیمت بالا را بهانه میکنم. می گوید روزهای آتی نرخ دلار بیشتر از این می شود.

به صرافی دیگری می روم می گوید : اجازه حرف زدن درباره دلار و ارز نداریم. ممنوع شده ایم. نه خریداریم و نه فروشنده. در مورد فروشندگان غیررسمی ارز که سوال می‌کنم می گوید: از یک سال پیش هر کسی امده و دلار فروش شده است.

بعضی هم پشت صرافی کاغذ زدند در مورد نرخ ارز سوال نفرمایید. با این حال مراجعه برای پرس و جو در مورد نرخ ارز و سکه کم نیست. یکی دیگر از صرافی ها هم که مشکلی برای فراهم کردن دلار آن هم بدون سقف ندارد پیش بینی گران تر شدن دلار را می کند.نرخ دلار را ۱۷۷۰ تا ۱۸۵۰ هم اعلام می کنند.

در ادامه مسیر سراغ یکی از صرافی های قدیمی را می گیرم که یکی از عابرین می‌گوید دلار میخواهی یا سکه. اسم دلار را که می شنود می‌گوید اسمش را نیاور. حتی اسم دلار هم جرم است. می‌گویم تعداد بالا می‌خواهم و مشغول تماس برای هماهنگی است که با اشاره همکارش ناپدید می شود.‌ یک باره فضای دیگری بر ارز فروشان غیر رسمی حاکم می شود و زمزمه دلار دلار هم کامل قطع می شود.

بساط فروشان جمع می کنند، برخی به کوچه پس کوچه ها و برخی به ایستگاههای اتوبوس و تعداد بیشتری به پاساژها پناه می برند. کرکره صرافی ها به نیمه کشیده می شود و درها قفل می شود. به چهارراه استانبول که می رسی صف ماموران در کنار خیابان این جو غیر طبیعی را توجیه می کند. هر عابر پیاده ای که این روزها از حوالی استانبول و خیابان فردوسی گذر می کرد متوجه می شود وضع عادی نیست. کمی که می‌گذرد عابرین پیاده هم تلفنی وضع امنیتی بازار را گزارش می دهند: “دلار فعلا خبری نیست. کسی جرات نمی کنه….”

به داخل یکی از پاساژها می روم بساط فروش سیگارش برپاست. می‌گویم دلار اینجا می شود پیدا کرد؟ می‌گوید نگو. شلوغ شده. اگر زودتر آمده بودی، می بردمت پیش بچه ها. می پرسم کجا؟ می‌گوید: رو بروی سفارت انگلیس.پاساژ افشار. اونجا جمع می شدند، بگیر بگیر شد ریختن بچه ها رو گرفتن. برو تو کوچه های اطراف. شاید بتونی پیدا کنی.میگویم مسافرم و دلارلازم که آدرس یکی دیگر از پاساژهای آن حوالی را می دهد.می گوید الان طبقه دوم جمع شدند. از پله های پاساژ در حال بالارفتن ام که با سوت زدن به هم علامت می دهند. تعدادشان کم نیست. با یکی از آنها وارد صحبت می شوم که می‌گوید اگر یک دلار دستت پیدا کنند بازداشت می شوی. در حال توضیح است که باز صدای سوت می آید. چند مامور در حال ورود به پاساژ اند…

برای همه چیز تو سر مردم می زنند

داخل یکی از صرافی های همان پاساژ می روم می گوید: می بینید که بازار چگونه است. ۲۰ روز است که کاسبی مان را تعطیل کردند. چه نقشه ای دارند خدا می داند. نان ما را بریدند. می گوید نه سکه و نه دلار هیچ خرید و فروشی ندارد.در مورد دلال ها که می پرسم اشاره می کند ممکن هست دلار تقلبی بدهند. باید آشنا باشی.

از پاساژ که بیرون می آیم خیابان هنوز آشفته است. با یکی از دستفروشان عینک گفت و گو می کنم که می گوید دلارفروش ها را حتی از کوچه ها هم جمع کردند. خانمی که در حال تست کردن عینک است گله می کند: همه چیز را امنیتی کردند. برای همه چیز تو سر مردم می زنند.

گشت و گذار در کوچه ها بی حاصل است و جو منطقه کاملا سنگین. ردی از صرافان نیست. در ایستگاه اتوبوس یکی از شاهدان از بازداشت حدود ۴۰ نفر از دلالان ارز در پاتوق مخصوصی رو بروی سفارت انگلیس خبر می دهد: مینی بوس آگاهی با ماموران زیاد آمدند و هر کسی را که به نحوی کار بخصوصی انجام نمی داند، بازداشت کردند و بردند.اگر مقاومتی میکردند برخوردشان شدیدتر می شد.

دولت به ازای پول نفت طلا گرفته است

یکی از صرافان می گوید: از روزی که گفتند برخورد می کنیم و وارد عمل نشدند ظاهرا درحال شناسایی خریداران و فروشنده ها بودند.

در مورد علت نحوه برخورد دولت با بازار ارز از یکی از صرافان سوال میکنم که می گوید: اطلاعاتی که من دارم دولت ایران در مقابل فروش نفت از برخی کشورها از جمله هند طلا گرفته و این جو دو ماه اخیر تسهیلاتی درست کردند که مردم طلا بخرند. اما مردم استقبال نکردند و به ارز روی آوردند چون دلار همیشه دلار است.

او معتقد است که دولت این سیستم را پیاده کرده تا بخصوص مردم عادی از بازار ارز بترسند و سراغ طلا بیایند. سکه یک باره ۱۰۰ هزار تومان گران تر شده و این طور میخواهند سر مردم را با طلا گرم کنند.به هر حال دولت چاره ای جز این ندارد برای انصراف مردم و منحرف کردن بازار ارز.

گران تر شدن بازار پشت پرده ارز، گسترش کلاهبرداری و قاچاق و دلار تقلبی و معاملات واهی زیاد از جمله پیش بینی هایی است که برخی صرافان از اینده بازار ارز در صورت تداوم برخورد امنیتی دولت دارند.

دولت منبع تزریق دلالان است

اگر چه دولت چوب بازداشت را به سمت دلالان گشوده است که بسیاری از صرافان معتقدند منشا این فروشندگان غیررسمی ارز از داخل دولت است.یکی از آنها توضیح می دهد:به نظر من اینها لیدرهای دولت اند و دیگری آنها را کارمندان دولت می داند و برخی هم می گویند واسطه ها از طریق آنها تامین می کنند.

با این حال یکی از کسبه آنجا می گوید:محال است بتوانند اینها را جمع کنند.همین الان هم پاتوق های کشف نشده دارند.

بحث در مورد بازار آشفته ارز به داخل اتوبوس هم کشیده شده است. برخی ساکت اند و شنونده. برخی هم پر از اظهارنظر. صدای یکی از آقایان می آید که در حال این توضیح است که “نظم بازار را به هم زدند.” اگر اداره کشور و بازار طلا و ارز را دست یک بازاری بدهند بهتر از اقتصاد سر در میاره. وضعمان بهتر از این بود. آخه یه کاری کن یه چیزی بگو محکمه پسند. هم دکتر بفهمه و هم کارمند و مغنی.

صدای دیگری می آید که می گوید: اینها فکر میکنن همه چیز میفهمن. مردم را بدبخت می کنند. یکی نیست بگه چرا اینطوری میخواهی سرمایه های مردم را بالا بکشی. بهره خوب بده، سرمایه مردم را تو بانک جمع کن. بگذار توی بانک سرمایه گذاری کنند.

در این میان خانمی هم در حال مکالمه است که می گوید: برای دلار باید یکی دو روز صبر کنیم. ریختن گرفتند بقیه هم فعلا دلار نمی دهند.

یکی دیگر هم می گوید: اعلام کردند پیش فروش سکه. آخر مگر مردم نمی فهمند چه خبر هست .سکه بخرند ۵۴۵ تا ۵۶۰ بعد ۴ ماه دیگر بهشان تحویل می دهند و ۱۲۰ هزار تومان هم بهره آن براساس نرخ بازار هست. حالا معلوم نیست ۴ تا ۵ ماه دیگر چه خبر خواهد شد و سکه چه نرخی باشد.

یکی از صرافان پیش بینی می کند: سرگردانی بازار طی روزها و ماه های آینده وضع بدتری از امروز پیدا خواهد کرد.می گوید:اینکه این مقاومت دولت در برابر بازار چه عواقبی خواهد داشت ، نمی دانم.

یک بام و دو هوای بانک مرکزی

معاون نظارتی بانک مرکزی گفته است: نیروی انتظامی ‌برای برخورد با دلالان ارزی با لباس مبدل وارد بازار ارز شده‌ و حضور ماموران به صورت نامحسوس است و تاکید کرده علاوه بر نیروی انتظامی، سایر ارگان‌ها و نهادهای نظارتی با بازرسان بانک مرکزی برای نظارت بر بازار ارز همکاری دارند. همزمان با این اقدام بانک مرکزی با تعیین ضرب الاجلی برای دارندگان ارز بدون فاکتور اعلام کرده دارندگان این نوع ارز تا ۱۵ بهمن فرصت دارند با سپرده‌گذاری ارزی یا فروش آن با نرخ بازار فرعی از شمول کالای قاچاق و قوانین پولشویی خارج شوند. این در حالی است که بانک مرکزی هفته قبل ارز بدون فاکتور خرید را قاچاق عنوان کرد، اما روز گذشته معاون نظارتی از ارائه مهلتی برای تعیین وضعیت به دارندگان ارز بدون فاکتور خبر داد.

کلمه: زهره نقیبی