كارشناسان نشست بررسي «عرفان از ديدگاه امام خميني(ره)» با اشاره به اصطلاحات و واژگاني كه امام راحل در آثار و اشعار خود ذكر كرده‌اند، ايشان را عارفي صوفي خواندند كه براي عرفاني سلسله‌اي كه با شريعت و طريقت همراه است، مقاماتي قائل بودند و راه نجات را پيروي از مرشد عرفان و وصي الهي مي‌دانستند./
به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، اين برنامه عصر امروز(11 خرداد ماه) با حضور حسين ابوالحسن‌تنهايي، عضو هيات علمي دانشگاه آزاد واحد تهران مركز و نويسنده حوزه عرفان و مهدي كيايي از پژوهشگران حوزه ادبيات عرفاني در سراي اهل قلم خانه كتاب برگزار شد. دكتر علي‌محمد صابري، نويسنده و پژوهشگر حوزه انديشه نيز دبيري اين برنامه را برعهده داشت.
در ابتداي اين برنامه، دكتر صابري با اشاره به ابعاد سياسي، حكومتي و ديني امام خميني(ره) كه بيشتر شناخته شده‌اند از بعد عرفاني انديشه‌ها و آثار ايشان به عنوان يكي از جنبه‌هاي مغفول ياد كرد و گفت: امام خميني(ره) پيش از پيروزي انقلاب اسلامي ايران بيشتر عمر خود را در راه عرفان صرف كردند؛ به‌گونه‌اي كه تمام آثار ايشان استنساخي از آراي عرفاني عرفاي بزرگ است كه پرده‌اي از پرده‌هاي قرآن را بر داشته است. اين مهم در آثاري مانند دعاي سحر، شرح خطبه جنود شرع و عقل و ساير آثار امام خميني(ره) مشهود است.
در ادامه، حسين ابوالحسن‌تنهايي، عضو هيات علمي دانشگاه آزاد واحد تهران مركز و نويسنده حوزه عرفان، با تاكيد بر اين كه تصميم دارد از بُعد جامعه‌شناسي عرفان امام خميني(ره) را بررسي كند، اظهار داشت: در اين جلسه مي‌خواهم به اين نكته برسم كه آيا عرفان از ديدگاه امام خميني(ره) عرفاني ساده و نظري بوده يا عرفان عملي را مد نظر داشته‌اند؟ و اگر اين عرفان عملي است كه فرضيه من بر همان مبنا استوار است، ايشان به عرفاني سلسله‌اي اعتقاد داشتند يا عرفان آزاد را مد نظر قرار مي‌داند؟
وي با اشاره به اين كه عرفان نظري تنها در دايره كتاب‌ها و انديشه‌ها باقي مي‌ماند و شايد هيچ‌گاه به حوزه عمل راه نيابد، در حالي كه عرفان عملي رسيدن به درجاتي از سلوك است كه در رفتارهاي خارجي افراد و در بعد عمل نمود يابد، اثبات كرد كه امام راحل به عرفان عملي قايل بودند، عرفاني كه نتايج معنويت فرد بر جامعه اثرگذار باشد.
اين كارشناس حوزه عرفان در تعريف عرفان آزاد و سلسله‌اي عنوان داشت: عرفان‌هايي كه امروزه به عنوان عرفان‌هاي نو ظهور معرفي شده‌اند، اغلب عرفان‌هاي آزادند كه افرادي براي خود مكتبي ساخته‌اند. عرفان سلسله‌اي به وجود راهنمايي معطوف است به اين معنا كه هر فردي تحت تربيت استاد قبلي قرار مي‌گيرد تا در نهايت آن فرد(استاد) به بنيان شريعت دين برسد. سلسله‌هاي عرفاني مانند مولويه، نقش‌بنديه، پير حاجاتيه، صفويه و … كه 12 يا 14 سلسله‌اند، همگي به 12 معصوم يعني ائمه شيعه(ع) مي‌رسند ـ به جز يكي از شاخه‌هاي نقش‌بنديه كه تنها شش امام آخر را مي‌پذيرند ـ هيچ يك از اين سلسله‌هاي عرفاني به بزرگان صحابه حضرت رسول(ص) يا خلفاي راشدين سه گانه اشاره‌اي ندارند.
تنهايي در جمع‌بندي آراي خود عنوان داشت: امام خميني(ره) شريعت و طريقت را لازمه عرفان مي‌دانستند و شرط نجات را وجود مرشد مطرح مي‌كردند. به‌كارگيري كلمات و اصطلاحات صوفيه در آثار و اشعار گوناگون امام خميني(ره)، اعتقاد ايشان را به عرفان صوفيه بازگو مي‌كند.