تصوف و بحث درباره تعريف و ابعاد آن از قرون نخستين اسلام تاكنون در حوزه‌هاي مختلف و از سوي پژوهشگران متعدد، مورد بررسي و تحليل قرار گرفته است. دكتر سيدحسين نصر از آن دست متفكراني است كه همواره در اين موضوع قلم زده است. كتاب «گلشن حقيقت» را اگر درآمدي بر تصوف قلمداد كنيم، نبايد اين نكته مهم را از ياد ببريم كه گويي اين اثر بيشتر از ديگر آثار مولف تجلي‌گاه تجارب شخصي اوست، چنانچه انشاءالله رحمتي مي‌گويد: «مولف فرزانه كتاب سالها درباره عرفان و حكمت اسلامي قلم‌زده، با آن مأنوس و بدان عامل بوده است. گويي اين كتاب تعبير و توصيفي از همه آن تجارب است. ص77» شاهد اين گفته مترجم سخن دكتر نصر است كه مي‌گويد «اما در اين كتاب به نقش تمدني و فرهنگي تصوف نپرداخته ام، بلكه بيشتر به روان مردان و زناني كه طالب حق‌اند، اهتمام داشته‌ام. بنابراين مي‌كوشم تا حقايق تصوف را عرضه كنم و در عين حال نيازهاي فكري و معنوي ملموس زنان و مردان معاصر، هم در شرق و در غرب، را مدنظر دارم. ص 86»
مولف در اين كتاب مباحث عميق و دشوار را به زباني ساده و شيوا در اختيار علاقمندان قرار داده است. دكتر نصر درباره عنوان اين كتاب مي‌گويد:«گلشن حقيقت، از رمزپردازي اسلامي سنتي در مورد باغ [يا گلشن] مأخوذ است. باغ اسلامي سنتي جلوه زميني بهشت است.» هيوستون اسميت از برجسته‌ترين دين‌پژوهان و عرفان‌پژوهان معاصر درباره اين اثر مي‌گويد: «من زيباترين گلشن‌ها را در اين عالم ديده‌ام و كتاب گلشن حقيقت چونان رب‌النوع آن گلشن‌ها به نظر مي‌رسد. اين گلشن حقيقتاً زيبا است. ص 78»اين كتاب علاوه بر مقدمه مفصل مترجم دربردارنده 4 بخش است.در بخش اول به موضوع «انسانيت» پرداخته شده است. بخش دوم، با چهار فصل به موضوعاتي مانند حقيقت، عشق و زيبايي، خير و عمل بشر، چگونه به گلشن حقيقت برسيم مي‌پردازد. بخش سوم: دستيابي به مركز تصوف، ديروز و امروز نام دارد. كتاب با بخش چهارم كه دربردارنده دو پيوست به نام‌هاي سنت صوفيه و طريقه‌هاي صوفيه، سنت تصوف و عرفان نظري، به پايان مي‌رسد.
مولف در كتاب «سرچشمه‌هاي عرفان» بررسي هر عقيده و انديشه‌يي را بدون در نظر گرفتن موقعيت جغرافيايي و نحوه معيشت آن ناحيه كاري نادرست و نابه‌جا تلقي مي‌‌كند و مي‌گويد: «از اين رو لازم است كه اگر باوري مورد مطالعه قرار مي‌گيرد علاوه از موارد يادشده به وضع جغرافيايي و تاريخي و اخلاقي و آداب و رسوم كشورها يا ناحيه‌هاي هم‌جوار نيز توجهي داشته باشد؛ چون در گستره تاريخ هيچ، انديشه و مشربي علمي – فلسفي، و يا سياسي – اجتماعي و يا ديني نمي‌تواند از باورهاي ديگر تاثير نپذيرفته باشد. ص 23» به همين منظور مولف هدف خود را از نگارش اين اثر در فصل اول فراهم آوردن مفاهيم و زمينه‌ها و ريشه‌هاي باورهاي زمان نزول قرآن و پيش از آن در شبه جزيره عربستان و پيدا كردن مشابهت‌هاي احتمالي بين باورهاي كشورهاي همسايه و كشور عربستان، عنوان كرده است. پس از مقدمه مولف بخش اول اين اثر با عنوان «مصر» آغاز مي‌شود، از موضوعات اين بخش مي‌توان به دين و جهان‌بيني مصري، نجات بخشي، اخلاق در مصر باستان اشاره كرد. بخش دوم، «نگاهي به ميان رودان (بين النهرين) نام دارد كه در اين قسمت مولف به تمدن سومر مي‌پردازد. بخش سوم تحت عنوان «گرينش «كاهن – شاه» = «پاته تسي» موضوعاتي مثل كاهنان و بناي معبدها، جدايي دولت و دين، حمورابي قانون گذار، مقام زن در بابل، آيات قرآن درباره ارث، بابل، خداي بابل، سفر گيل گمش. بخش چهارم كتاب «نگاهي به اصل و زندگي مردم عرب پيش از اسلام» نام دارد. اين بخش از فرزندان اسماعيل آغاز مي‌شود و در ادامه به زندگي پيامبر، جنگ‌ها، سالهاي مختلف هجرت مي‌پردازد اما فصل دوم كتاب «كهانت در بين ملت‌ها» نام دارد كه از كاهنان پيش از اسلام تا حسن بصري بعنوان زمينه‌ساز مكتب مرحبة پيش ميرود. مولف در آخرين بخش «نگاهي به پديدآمدن انديشه صوفيان» را نگاشته است كه از هدف سلوك صوفيانه، جنبه‌هاي عملي و معرفتي صوفيانه تا معرفي برخي از شخصيت‌ها پيش ميرود.