امام رضا حرف مخالفان را می‌شنید و لطیف پاسخ می‌داد

Imageدولتمردان ما باید فضایی را در محیط‌های علمی و دانشگاهی ایجاد بكنند كه در آن فضای گفت‌وگو و بحث و اجتهاد باز باشد… یكی از پرسش‌هایی كه عمدتاً درباره ائمه این دوره مطرح می‌شود این است كه چرا ایشان برای دستیابی به حكومت اقدام اساسی انجام نمی‌دادند.

 

دكتر شهربانو اكبری اظهار داشت: خصلت ویژه امام رضا(ع) این بود كه حرف مخالفان را می‌شنیدند و حتی با احترام و لطیف جواب می‌داند و همین باعث شده بود صائبی و مجوس و یهود و نصاری بیایند و همه بحث ایشان را ارزشمند بدانند.

 

دولتمردان ما باید فضایی را در محیط‌های علمی و دانشگاهی ایجاد بكنند كه در آن فضای گفت‌وگو و بحث و اجتهاد باز باشد… یكی از پرسش‌هایی كه عمدتاً درباره ائمه این دوره مطرح می‌شود این است كه چرا ایشان برای دستیابی به حكومت اقدام اساسی انجام نمی‌دادند.

 

دكتر شهربانو اكبری اظهار داشت: خصلت ویژه امام رضا(ع) این بود كه حرف مخالفان را می‌شنیدند و حتی با احترام و لطیف جواب می‌داند و همین باعث شده بود صائبی و مجوس و یهود و نصاری بیایند و همه بحث ایشان را ارزشمند بدانند.

 

 وی در یك میزگرد علمی با حضور دكتر علمی گفت: مسأله‌ای كه الان می‌شود مطرح كرد این است كه شرایط الان فرهنگی كشورمان تا چه اندازه شبیه دوره امام رضا(ع) است؟ تهاجم فرهنگی جهانی علیه اسلام به اوج خود رسیده به خصوص كه اندیشه شیعی در حال حاضر در حال گسترش روز افزون است.

 

آن دوره كتب مختلف فكری و فلسفی از یونان و غیره وارد فضای علمی جامعه شد و فرهنگ عمومی را تحت‌الشعاع قرار داد.

 

شرایط فرهنگی آن روز و امروز از جهات زیادی شبیه به هم است، مدیران و مسولان فرهنگی جامعه ما باید از اقدامات امام رضا(ع) در مواجهه با تهاجم فرهنگی درس بگیرند، تا در تعمیق فرهنگ اسلامی و شیعی در مقابل تهاجمی كه هر روز رنگ و بویی پیدا می‌كنند حرفی قابل رصد داشته باشند.

 

دكتر دلبری: درست است. الان بهترین موقعیت را داریم. ما باید از ائمه الگو بگیریم. ما در زمان حضرت رضا(ع) بحث مناظرات علمی را داریم كه در یك فضای آزاد و منصفانه برگزار می‌شده است. یعنی كسانی كه در مقابل امام وارد بحث علمی شده‌اند از آزادی كامل برای طرح عقایدشان برخوردارند.

 

امام (ع) حرف‌های آنان رو می‌شنیدند و در عین احترام به نظراتشان با دلیل علمی به پاسخ‌گویی می‌پرداختند.

 

دكتر دلبری: دولتمردان ما باید فضایی را در محیط‌های علمی و دانشگاهی ایجاد بكنند كه در آن فضای گفت‌وگو و بحث و اجتهاد باز باشد. و اندیشمندان ما بتوانند با فراغ بال به طرح ایده‌ها اندیشه‌های خود بپردازند.

 

ما نباید ترس از شنیدن نظرات مخالفان داشته باشیم. آن كاری كه مستشرق‌ها دارند انجام می‌دهند آن‌ها گاهی اوقات زننده در مورد حضرت رسول(ص) یا ائمه ما صحبت كردند این‌ها اگر بد صحبت كردند و مطلبی را گفتند اگر من شنیدم و توانستم جواب بدهم این ارزش دارد. امام رضا علیه‌السلام یك خصلت ویژه‌ای كه داشتند این بود كه حرف مخالفان را می‌شنیدند و خیلی با احترام و لطیف جواب می‌دادند و همین باعث شده بود كه صائبی بیاید مجوس بیاید یهودی بیاید و نصارا بیاید و همه ارزشمند بدانند.

 

دكتر علمی: مكتب اسلام و خصوصاً اندیشه شیعی در آن شرایط گفتمانی می‌تواند رشد بكند باید شرایط مناسب پیش بیاید و سوالات مطرح شود تا دین بتواند خودش را در عرصه پاسخگویی نشان بدهد. امام رضا(ع) با پیروان ادیان و مكاتب مختلف صحبت می‌كنند و فرصت می‌دهند تا آنان هم حرف‌هایشان را بزنند، امام با آن سعه‌صدر ویژه‌ای كه داشتند در آن جلسات شركت می‌كردند و به همه سوالات با آن وضعیت و كیفیتی كه می‌دانیم پاسخ می‌دادند.

 

در واقع چالش فرهنگی به زعم مامون ایجاد شده بود به فرصت تبدیل كردند؟

 

دكتر علمی: بله! یعنی امام وقتی كه پاسخ سوالات را می‌دهند معلوم می‌شود كه مكتب اسلام  این قدرت و امكان را دارد تا پاسخ مخالفان خود را با منطق بدهد.

 

ما نیز باید به سیره امام در جلسات نقد علمی عمل كنیم و به طرف مقابل مجال طرح نظراتش را بدهیم و از آن  استقبال می‌كنیم اصل گفت‌وگو در قرآن مطرح شده است " قل هاتوا برهانكم "

 

شبهه‌ای كه ممكن است در ذهن خواننده این نشست ایجاد شود این است كه آیا راهكارهای حضرت رضا علیه السلام در 1300 سال پیش برای جامعه مدرن امروز ما مفید خواهد بود؟

 

دكتر علمی: تفاوت ماهوی در قضیه صورت نگرفته ما هم امروز یك دعوتی داریم. انقلاب اسلامی در  ایران طرح یك پیام بود ما اعلام كردیم كه ما می‌خواهیم انسان از نوع الهی را تعریف كنیم و جامعه‌ای از نوع طراز جامعه‌ای كه پیامبر داشته را ایجاد كنیم، البته این چالش‌ها در اول انقلاب هم مطرح بود كه آیا می‌شود با وجود این شرایط امروزی مفاهیم دینی را روزآمد كرد.

 

دكتر شهربانو دلبری هم در این میزگرد گفت: یكی از پرسش‌هایی كه عمدتاً درباره ائمه این دوره مطرح می‌شود این است كه چرا ایشان برای دستیابی به حكومت اقدام اساسی انجام نمی‌دادند. در پاسخ به این پرسشگران باید گفت كه ائمه معصومین(ع) در این ایام به دلیل تنوع واردات و محصولات فرهنگی مجالی برای پرداختن به این مقوله را نمی‌یابند.

 

ایشان به این موضوع واقف بودند كه زمانی سیطره سیاسی و حكومت آن‌ها ارزش پیدا می‌كند كه بتوانند مردم را از نظر فرهنگی آماده كنند.