علی‌اکبر معین‌فر، وزیر نفت دولت موقت درگذشت

aliakbar moiinfar96به گزارش خبرنگار مجذوبان نور؛ تشییع پیکر نخستین وزیر نفت جمهوری اسلامی و یار مهندس بازرگان صبح جمعه ۱۵ دی‌ماه ساعت ۸:۳۰ از مقابل حسینیه ارشاد خواهد بود. همچنین مراسم ترحیم ایشان روز دوشنبه ۱۸ دی‌ماه از ساعت ۱۸ تا ۱۹:۳۰ در مسجد جامع شهرک غرب تهران برگزار می‌شود.

aliakbar moiinfar96به گزارش خبرنگار مجذوبان نور؛ علی‌اکبر معین‌فر نخستین وزیر نفت جمهوری اسلامی و یار مهندس بازرگان درگذشت. پیکر شادروان معین‌فر صبح جمعه ۱۵ دی‌ماه ساعت ۸:۳۰ از مقابل حسینیه ارشاد تشییع خواهد شد.

همچنین مراسم ترحیم ایشان روز دوشنبه ۱۸ دی‌ماه از ساعت ۱۸ تا ۱۹:۳۰ در مسجد جامع شهرک غرب تهران برگزار می‌شود.

 علی‌اکبر معین‌فر در سال ۱۳۰۶ در تهران به دنیا آمد. در سال ۱۳۲۶ در آزمون ورودی دانشکده فنی ثبت نام کرد و سپس از سال دوم ادامه تحصیل در رشته راه و ساختمان را انتخاب کرد. در همین دوران بود که فعالیت‌های انجمن اسلامی اندک اندک پایه‌گذاری گردید.

نخستین فعالیت‌های وی از همین سال‌ها آغاز شد: «در جریان ملی‌ شدن صنعت نفت، در اعتراضات دانشجویی نقشی مهم بازی کرد. همزمان با نطق‌های آتشین حسین مکی در مجلس که بخش عمده آن‌ها را دکتر کاظم حسیبی، استاد دانشکده فنی تهیه می‌کرد، ما دانشجویان نیز بیرون مجلس با نصب پرچم ایران به صورت نواری روی سینه‌مان در حالی که در قسمت سفیدرنگ پرچم نوشته شده بود «صنعت نفت در سرتاسر کشور ایران باید ملی شود»، به تظاهرات و راهپیمایی می‌پرداختیم.»

وی تحصیلات خود را در رشته مهندسی راه و ساختمان در دانشکده فنی دانشگاه تهران در سال ۱۳۳۰ به پایان برد و در سال ۳۱ به خدمت نظام وظیفه اعزام شد. وی از سال ۳۲ کار در نفت را آغاز کرد و برای کار در شرکت نفت آبادان که ریاست آن را مرتضی‌قلی بیات بر عهده داشت عازم آبادان شد. هنوز یک روز از ورود به آبادان نگذشته بود که از تهران خبر کودتا علیه دولت مصدق رسید.

بعد‌ها در بانک ساختمان به‌عنوان مهندس ناظر مشغول کار شد. در سال ۱۳۳۸ به دنبال آشنایی و همکاری با گروه مهندسی ژاپنی که برای بررسی زلزله ۱۹۵۷ مازندران به ایران آمده بودند، از سوی پروفسور تاچی نایتو، استاد برجسته زلزله و طراح و سازنده برج توکیو، برای دوره‌ای تحقیقاتی در مهندسی زلزله به دانشگاه واسدا دعوت شد و دوره مهندسی زلزله را در سال ۱۹۶۰ به پایان رساند.

بعد از بازگشت از توکیو و به دنبال زلزله بوئین زهرا در سال ۴۱، مقدمات تهیه کد زلزله در ایران را فراهم کرد. از سال ۱۹۶۵، به‌عنوان عضو افتخاری «انجمن اروپایی مهندسین زلزله» به تحقیق و مطالعه در زمینه زلزله ادامه داد. مدتی هم به‌عنوان استاد پاره‌وقت در مقطع فوق‌لیسانس به تدریس مهندسی زلزله در دانشگاه پلی‌تکنیک پرداخت. وی از سال ۱۳۳۴ تا ۱۳۴۱ در بانک ساختمانی، و از آن زمان تا پیروزی انقلاب اسلامی در دفتر فنی سازمان برنامه و بودجه کشور به فعالیت مشغول بود.

در سال‌های اخیر، عمده فعالیت‌های سیاسی معین‌فر، به حضور در مراسم و مناسبت‌ها و مصاحبه محدود شده‌ است

 پس از شکل‌گیری شورای انقلاب، به‌عنوان اولین نهاد رسمی انقلابی، دولت موقت، دومین نهادی بود که با اوج‌گیری انقلاب و در آستانه پیروزی آن تشکیل شد. حکم بازرگان در پانزدهم بهمن‌ماه ۱۳۵۷ یک هفته پیش از پیروزی انقلاب در مدرسه علوی و در حضور خبرنگاران داخلی و خارجی قرائت شد. ۲۴ بهمن‌ماه اولین گروه از وزیران دولت موقت معرفی شدند که معین‌فر در این میان نبود. چندی بعد با معرفی وزیران باقیمانده، کابینه بازرگان تکمیل شد و معین‌فر به‌عنوان وزیر مشاور و سرپرست سازمان برنامه و بودجه برگزیده شد. از یازدهم فروردین ۵۸ نیز تیمسار محمدتقی ریاحی به وزارت دفاع رفت و از هفتم مهرماه دکتر مصطفی چمران بر جای او نشست. در‌‌ همان زمان، محمدعلی رجایی وزیر آموزش و پرورش، حسن حبیبی وزیر فرهنگ و دکتر یدالله سحابی وزیر مشاور در امور انقلاب و عزت‌الله سحابی سرپرست سازمان بودجه شدند. بدین ترتیب، علی‌اکبر معین‌فر نیز اولین وزیر وزارتخانه تازه‌تأسیس نفت شد. از اصلی‌ترین چالش‌های دوران وزارت وی، بخشنامه ۶ روز کار در هفته و کار در پنجشنبه‌ها بود. این بخشنامه با اعتراض تعدادی از کارکنان وزارت نفت روبرو شد.

 در سال‌های اخیر، عمده فعالیت‌های سیاسی معین فر، به حضور در مراسم و مناسبت‌ها و مصاحبه محدود شده‌ است. البته در انتخابات سال ۱۳۷۶، و مدتی پیش از برگزاری، علی‌اکبر معین‌فر برای نامزدی خود اعلام آمادگی کرد. دومین یادواره بزرگداشت برگزیدگان مهندسی عمران کشور با معرفی منتخبان توسط مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن برگزار شد.

خدمات معین‌فر که موضوع دومین یادواره مهندسی عمران کشور و تجلیل از آنهاست طیف وسیعی از امور مربوط به مهندسی راه و ساختمان یا عمران را شامل می‌شود که عمده آن‌ها سر و سامان دادن به ضوابط فنی این رشته از مهندسی است و در رأس آن‌ها امور مربوط به مسئله زلزله کشور است.

طرح تهیه تاریخچه زلزله‌های مخرب ایران که بعداً مبنای تهیه «پهنه‌بندی زلزله» ایران شد توسط وی پیشنهاد و سپس با همکاری پروفسور امبریزیز، که در آن زمان در کالج امپریال دانشگاه لندن مشغول مطالعات مربوط به زلزله‌های یونان و کشورهای سواحل مدیترانه بود، انجام گردید. لازمه این طرح، مطالعه هزاران صفحه یادداشت‌های جهانگردان ایرانی، عرب و سایر زبان‌ها و تغییر آن‌ها به زبان مهندسی زلزله امروز است که کاری بس بزرگ به حساب می‌آید. نتیجه این مطالعات بعداً در کتابی به نام زلزله‌های تاریخی ایران ثبت گردید.

ایجاد شبکه شتاب‌نگاری کشور از خدمات بنیادی این پیشکسوت مهندسی عمران کشور در زمان خدمت در دفتر فنی سازمان برنامه و بودجه بود که بعداً خود اداره و مسئولیت ثبت و ضبط اطلاعات آن را به مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن منتقل کردند و تا مدت‌ها شخصاً سرپرستی این مطالعات را در مرکز به عهده داشتند.

تدوین آئین‌نامه زلزله ایران در دهه ۴۰ در دفتر فنی سازمان برنامه و بودجه توسط ایشان و به راهنمایی ابوالحسن بهنیا آغاز شد. در سال‌های نخست ضوابط مربوط به این امر در استاندارد شماره ۵۱۹ که مربوط به بارگذاری ساختمان‌ها بود، تدوین شد و سپس بعد از یک دوره فترت استاندارد شماره ۸۴–۲۸۰۰ که عملاً آئین‌نامه زلزله ایران محسوب می‌شود با این تاریخچه تدوین شد و در تمام طول مدت معین‌فر از اعضای فعال و مؤثر آن بود.

معین‌فر در سازمان برنامه و بودجه شروع‌کننده بسیاری از آئین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های فنی بوده و علاوه بر استاندارد ۵۱۹ که شاید قدیمی‌ترین دستورالعمل فنی در صنعت ساختمان ایران باشد، «آئین‌نامه بتن ایران» در زمان تصدی ایشان در سازمان شروع شد و ابتدا با عناوین دستورالعمل‌های ۱–۱۸ تا ۵–۱۸ منتشر گردید.

این مجموعه به علت برخورد با طوفان‌های قبل از انقلاب و مسائل بعدی آن به سرانجام نرسید. تنظیم مقررات ملی ساختمانی که کلیه فعالیت‌های ساختمان‌سازی را در بر بگیرد از جمله آرزوهای دیرینه کار‌شناسان فنی کشور می‌بود. تدوین مجموعه مقررات ملی در وزارت مسکن و شهرسازی یکی دیگر از خدمات ماندگار معین‌فر به‌شمار می‌رود.

خدمات معین‌فر در زمینه مطالعات مربوط به زلزله‌های ایران مورد توجه محافل فنی در سطح جهان قرار گرفت.

وی به مدت هشت سال عضو هیئت‌مدیره‌های «مؤسسه بین‌المللی زلزله» و «مؤسسه اروپائی مهندسی زلزله» در دهه ۷۰ میلادی بوده و تاکنون عضو مادام‌العمر جامعه مهندسی زلزله هندوستان از دهه ۶۰ میلادی به بعد بوده است. او در سال ۲۰۰۲ به دریافت لوح تقدیر از طرف مسئولین اروپایی مهندسی زلزله نائل شد که در کنفرانس بین‌المللی زلزله در مهندسی به ایشان اعطا گردید.

معین‌فر از فعالان حرکت‌های اجتماعی در جامعه مهندسین کشور محسوب می‌شود. بنیان‌گذاری انجمن مهندسان محاسب کشور، فعالیت مؤثر در شورای عالی کانون فارغ التحصیلان دانشکده فنی و بالاخره فعالیت در کانون کار‌شناسان دادگستری از جمله خدمات وی محسوب می‌شود. معین‌فر در تعداد زیادی از کمیته‌های فنی مربوط به امور ساختمان حضور داشته و تا اکنون  عضو فعال آیین‌نامه ۲۸۰۰ ایران بوده است.

علی‌اکبر معین‌فر در ۱۲ دی ۱۳۹۶ به علت بیماری در منزل شخصى‌اش درگذشت.

سایت مجذوبان نور این ضایعه تأسف‌انگیز را به خانواده آن مرحوم و یاران و همراهانش تسلیت عرض می‌نماید.