به‏‏هر‏ ‏جال‏ ‏در‏ ‏گروه‏‏روحانيان‏ ‏دو‏ ‏ويژگي‏ ‏اصلي‏ ‏همواره‏ ‏وجود‏‏دارد،‏ ‏يکي‏ ‏اهتمام‏ ‏مستمر‏ ‏به‏ ‏امور‏ ‏کاملا‏ ‏ذهني‏ ‏و ‏‏انتزاعي،‏ ‏و‏ ‏ديگر‏ ‏به‏ ‏حرافي‏ ‏و‏ ‏سخنوري‏ ‏و‏ ‏ايراد‏ ‏خطابه‏‏براي‏ ‏توده‏ ‏مردم‏.‏‏ ‏حال‏ ‏يا‏ ‏درس‏ ‏مي‏ ‏خواند‏ ‏يا‏ ‏درس‏ ‏مي‏‏دهد‏ ‏و‏ ‏يا‏ ‏منبر‏ ‏مي‏ ‏رود‏ ‏و‏ ‏براي‏ ‏مقلدان‏ ‏و‏ ‏يا‏ ‏توده‏‏مردم‏ ‏پيرو‏ ‏و‏ ‏هواخواه‏ ‏و‏ ‏مريد‏ ‏سخن‏ ‏مي‏ ‏گويد‏ ‏و‏ ‏موعظه‏‏مي‏کند‏.‏‏ ‏بدين‏ ‏ترتيب‏ ‏تخصص‏ ‏و‏ ‏تجربه‏ ‏و‏ ‏بويژه‏ ‏منطق‏‏صوري‏ ‏به‏ ‏يک‏ ‏روحاني‏ ‏آموخته‏ ‏که‏ ‏همه‏ ‏چيز‏ ‏‏"‏ذهن‏"‏‏ ‏است ‏‏و‏ ‏‏"‏کلام‏"‏‏ ‏و‏ ‏‏"‏سخن‏"‏‏ ‏و‏ ‏‏"‏سخنوري‏"‏‏.‏‏ ‏وقتي‏ ‏يک ‏‏روحاني‏ ‏عمري‏ ‏در‏ ‏اين‏ ‏وادي‏ ‏است‏ ‏و‏ ‏با‏ ‏اين‏ ‏ذهنيت‏ ‏و‏‏تجربه‏ ‏زيست‏ ‏مي‏کند‏ ‏و‏ ‏نام‏ ‏و‏ ‏نان‏ ‏خود‏ ‏را‏ ‏از‏ ‏اين‏‏طريق‏ ‏به‏ ‏دست‏ ‏مي‏آورد،‏ ‏خواه‏ ‏و‏ ‏ناخواه‏ ‏به‏ ‏اين‏ ‏باور‏‏جاودانه‏ ‏و‏ ‏عميق‏ ‏مي‏ ‏رسد‏ ‏که‏ ‏همه‏ ‏چيز‏ ‏در‏ ‏زندگي‏ ‏و‏ ‏در‏‏هدايت‏ ‏و‏ ‏ارشاد‏ ‏و‏  ‏تغيير‏ ‏مطلوب‏ ‏در‏ ‏احوال‏ ‏مردمان‏ ‏و‏‏مؤمنان،‏ ‏کلام‏ ‏است‏ ‏و‏ ‏سخن‏ ‏و‏ ‏موعظه‏ ‏و‏ ‏در‏ ‏عبارت‏ ‏ساده‏‏تر‏ ‏‏"‏حرف‏"‏‏.‏‏

نویسنده : حسن‏ ‏يوسفي‏ ‏اشکوري

سالها‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏در‏ ‏ايران‏ ‏گاه‏ ‏و‏ ‏بيگاه‏ ‏سخن‏ ‏از‏ ‏طرح‏‏براندازي‏ ‏نظام‏ ‏از‏ ‏طريق‏ ‏‏"‏انقلاب‏ ‏رنگي‏"‏‏ ‏و‏ ‏‏"‏انقلاب‏‏ مخملي‏"‏‏ ‏و‏ ‏اخيرا‏ ‏‏"‏براندازي‏ ‏نرم‏"‏‏ ‏در‏ ‏ميان‏ ‏است‏ ‏و‏‏مسئولان‏ ‏امنيتي‏ ‏و‏ ‏قضايي‏ ‏و‏ ‏گاه‏ ‏عالي‏ ‏نظام‏ ‏جمهوري‏‏اسلامي‏ ‏از‏ ‏نقشه‏ ‏و‏ ‏توطئه‏ ‏دشمنان‏ ‏با‏ ‏سردمداري‏ ‏آمريکا‏ ‏و‏‏انگليس‏ ‏پرده‏ ‏بر‏ ‏مي‏ ‏دارند‏ ‏و‏ ‏افراد‏ ‏و‏ ‏يا‏ ‏باند‏ ‏هايي‏‏را‏ ‏دستگير‏ ‏و‏ ‏زنداني‏ ‏مي‏ کنند‏ ‏و‏ ‏گاه‏ ‏نيز‏ ‏اعترافات‏‏برخي‏ ‏از‏ ‏دستگير‏ ‏شدگان‏ ‏را‏ ‏از‏ ‏‏"‏سيماي‏ ‏جمهوري‏ ‏اسلامي‏"‏‏‏پخش‏ ‏مي‏ کنند‏ ‏ودر‏ ‏معرض‏ ‏داوري‏ ‏ايرانيان‏ ‏و‏ ‏جهانيان‏ ‏قرار‏‏مي‏ ‏دهند‏.‏

آخرين‏ ‏آنها‏ ‏‏(‏البته‏ ‏تا‏ ‏لحظه‏ ‏نگارش‏ ‏اين‏ ‏يادداشت‏)‏‏ ‏در‏‏هفته‏ ‏گذشته‏ ‏بوده‏ ‏که‏ ‏مسئولان‏ ‏امنيتي‏ ‏با‏ ‏افتخار‏ ‏اعلام‏‏کردند‏ ‏که‏ ‏يک‏ ‏شبکه‏ ‏گسترده‏ ‏ازيک‏ ‏جريان‏ ‏‏"‏براندازي‏ ‏نرم‏"‏‏‏را‏ ‏که‏ ‏از‏ ‏طرف‏ ‏آمريکا‏ ‏و‏ ‏انگليس‏ ‏مأموريت‏ ‏داشتند‏ ‏از‏‏طريق‏ ‏مسالمت‏ ‏آميز‏ ‏مردم‏ ‏را‏ ‏وادار‏ ‏به‏ ‏شورش‏ ‏کنند‏ ‏و‏ ‏بين‏‏دولت‏ ‏و‏ ‏ملت‏ ‏جدايي‏ ‏بيندازند‏.‏‏ ‏گفته‏ ‏شد‏ ‏که‏ ‏در‏ ‏اين ‏‏شبکه‏ ‏افراد‏ ‏زيادي‏ ‏از‏ ‏گروه‏ ‏هاي‏ ‏مختلف‏ ‏اجتماعي‏ ‏‏(‏از‏‏استادان‏ ‏دانشگاه‏ ‏گرفته‏ ‏تا‏ ‏روحاني‏)‏‏ ‏شرکت‏ ‏دشتند‏ ‏که‏‏البته‏ ‏چون‏ ‏شماري‏ ‏از‏ ‏آنها‏ ‏غافل‏ ‏بوده‏ ‏و‏ ‏سوء‏ ‏نيتشان‏‏احراز‏ ‏نشد‏ ‏بازداشت‏ ‏نشدند‏.‏‏ ‏ظاهرا‏ ‏تا‏ ‏کنون‏ ‏نام‏ ‏چهار‏‏ نفر‏ ‏آنان‏ ‏‏(‏از‏ ‏جمله‏ ‏برادران‏ ‏پزشگ‏ ‏علايي‏)‏‏ ‏اعلام‏ ‏شده ‏‏و‏ ‏خبر‏ ‏داده‏ ‏اند‏ ‏که‏ ‏به‏ ‏زودي‏ ‏اعترافات‏ ‏آنان‏ ‏از‏‏تلوزيون‏ ‏پخش‏ ‏خواهد‏ ‏شد‏.‏اما‏ ‏حقيقت‏ ‏ماجرا‏ ‏چيست‏ ‏و‏ ‏آيا‏‏اين‏ ‏اخبار‏ ‏و‏ ‏ادعاها‏ ‏درست‏ ‏است؟‏ ‏اگر‏ ‏پاسخ‏ ‏مثبت‏ ‏باشد،‏‏دست‏ ‏کم‏ ‏يک‏ ‏واقعيت‏ ‏بديهي‏ ‏خواهد‏ ‏بود‏ ‏و‏ ‏آن‏ ‏اين‏ ‏که‏ ‏از‏‏يک‏ ‏سو‏ ‏مردم‏ ‏و‏ ‏بويژه‏ ‏نخبگان‏ ‏ايران‏ ‏‏(‏چراکه‏ ‏طبق‏ ‏اعلام‏‏مسئولان‏ ‏اين‏ ‏افراد‏ ‏منحصرا‏ ‏تحصيلکرده‏ ‏و‏ ‏از‏ ‏نخبگان‏ ‏علمي ‏‏و‏ ‏سياسي‏ ‏و‏ ‏فرهنگي‏ ‏جامعه‏ ‏هستند‏)‏‏ ‏در‏ ‏طول‏ ‏سي‏ ‏سال‏ ‏عمر‏‏جمهوري‏ ‏اسلامي‏ ‏پيوسته‏ ‏در‏ ‏حال‏ ‏توطئه‏ ‏برضد‏ ‏نظام‏ ‏هستند‏ ‏و‏‏مي‏خواهند‏ ‏نظام‏ ‏را‏ ‏براندازند‏ ‏و‏ ‏هر‏ ‏روز‏ ‏نيز‏ ‏بر‏ ‏اين‏‏تلاش‏ ‏افزوده‏ ‏مي‏شود‏ ‏و‏ ‏از‏ ‏سوي‏ ‏ديگر‏ ‏مسئولان‏ ‏مملکتي‏ ‏و‏‏مقامات‏ ‏امنيتي‏ ‏و‏ ‏قضايي‏ ‏بسيار‏ ‏هوشيار‏ ‏ند‏ ‏و‏ ‏‏"‏دشمن‏"‏‏‏را‏ ‏زير‏ ‏نظر‏ ‏دارند‏ ‏و‏ ‏توطئه‏ ‏ها‏ ‏را‏ ‏نقش‏ ‏برآب‏ ‏مي ‏کنند‏‏و‏ ‏به‏ ‏هر رو‏ ‏در‏ ‏کار‏ ‏خود‏ ‏موفق‏ ‏و‏ ‏کاميابند‏.‏‏ ‏احتمالا‏‏ مقامات‏ ‏با‏ ‏استنتاج‏ ‏دومي‏ ‏موافقند‏ ‏اما‏ ‏اولي‏ ‏را‏ ‏قطعا‏‏انکار‏ ‏مي‏کنند‏ ‏اما‏ ‏روشن‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏به‏ ‏الزام‏ ‏منطقي‏‏گريزي‏ ‏و‏ ‏گزيري‏ ‏از‏ ‏آن‏ ‏ندارند‏.‏

من‏ ‏اکنون‏ ‏در‏ ‏مقام‏ ‏تحليل‏ ‏و‏ ‏تبيين‏ ‏چگونگي‏ ‏و‏ ‏چرايي ‏‏اين‏ ‏پديده‏ ‏نيستم‏ ‏و‏ ‏بويژه‏ ‏نمي‏ ‏خواهم‏ ‏در‏ ‏بارة‏ ‏هيچ‏ ‏شخص‏‏و‏ ‏يا‏ ‏متهم‏ ‏و‏ ‏يا‏ ‏پرونده‏ ‏اي‏ ‏داوري‏ ‏و‏ ‏حکم‏ ‏قضايي‏‏صادرکنم‏(‏که‏ ‏کار‏ ‏من‏ ‏نيست‏)‏،‏ ‏فقط‏ ‏مي‏ ‏خواهم‏ ‏به‏ ‏عنوان‏‏يک‏ ‏آشنا‏ ‏با‏ ‏مسائل‏ ‏کشور‏ ‏و‏ ‏يک‏ ‏تحليلگر‏ ‏اجتماعي‏ ‏در‏‏اتباط‏ ‏با‏ ‏اين‏ ‏موضوع‏ ‏رايج‏ ‏در‏ ‏جمهوري‏ ‏اسلامي‏ ‏به‏ ‏يک‏‏نکته‏ ‏مهم‏ ‏وقابل‏ ‏تأمل‏ ‏و‏ ‏آموزنده‏ ‏اشاره‏ ‏کنم‏ ‏و‏ ‏آن‏ ‏اين‏‏است‏ ‏که‏ ‏مقامات‏ ‏حاکم‏ ‏از‏ ‏پديده‏ ‏اي‏ ‏به‏ ‏نام‏ ‏‏"‏کلام‏"‏‏‏هراس‏ ‏دارند‏ ‏و‏ ‏بيم‏ ‏دارند‏ ‏که‏ ‏عده‏ ‏اي‏ ‏مخالف‏ ‏و‏ ‏يا‏‏دشمن‏ ‏با‏ ‏‏"‏نظام‏ ‏مقدس‏ ‏جمهوري‏ ‏اسلامي‏"‏‏ ‏با‏ ‏تبليغات‏ ‏و‏‏با‏ ‏سخن‏ ‏گفتن‏ ‏با‏ ‏مردم‏ ‏و‏ ‏فعاليت‏ ‏فرهنگي‏ ‏در‏ ‏سطوح‏ ‏و‏‏لايه‏ ‏هاي‏ ‏مختلف‏ ‏جامعه‏ ‏نظام‏ ‏را‏ ‏تضعيف‏ ‏و‏ ‏در‏ ‏نهايت‏‏براندازند‏.‏‏ ‏جان‏ ‏کلام‏ ‏همين‏ ‏است‏ ‏و‏ ‏بس‏.‏‏ ‏البته‏ ‏روشن‏‏است‏ ‏که‏ ‏دراين‏ ‏تحليل‏ ‏کساني‏ ‏که‏ ‏به‏ ‏واقع‏ ‏از‏ ‏راه‏ ‏هاي‏‏کم‏ ‏و‏ ‏بيش‏ ‏شناخته‏ ‏شده‏ ‏اي‏ ‏چون‏ ‏کودتا‏ ‏و‏ ‏يا‏ ‏اقدامات‏‏مسلحانه‏ ‏و‏ ‏ايجاد‏ ‏آشوب‏ ‏و‏ ‏يا‏ ‏براي‏ ‏بيگانگان‏ ‏و‏ ‏به‏ ‏واقع‏‏دشمنان‏ ‏جاسوسي‏ ‏مي‏¬‏کنند‏ ‏و‏ ‏دلايل‏ ‏حقوقي‏ ‏و‏ ‏قضايي‏ ‏کافي‏‏در‏ ‏بارة‏ ‏آنها‏ ‏وجود‏ ‏دارد‏ ‏از‏ ‏موضوع‏ ‏بحث‏ ‏من‏ ‏خارج‏‏است‏.‏‏ ‏

براي‏ ‏تبيين‏ ‏اين‏ ‏دعوي‏ ‏اشاره‏ ‏می‏کنم‏ ‏که‏ ‏درجمهوري‏‏اسلامي‏ ‏و‏ ‏در‏ ‏نظر‏ ‏اغلب‏ ‏حاکمان‏ ‏از‏ ‏آغاز‏ ‏تا‏ ‏کنون‏ ‏ذهنيت‏‏و‏ ‏پيش‏ ‏فرضي‏ ‏وجود‏ ‏دارد‏ ‏که‏ ‏مي‏ ‏توان‏ ‏به‏ ‏آن‏ ‏‏"‏اصالت‏‏کلام‏"‏‏ ‏گفت‏.‏‏ ‏در‏ ‏اين‏ ‏ذهنيت‏ ‏کلام‏ ‏و‏ ‏سخن‏ ‏و‏ ‏يا‏ ‏ساده‏‏تر‏ ‏‏"‏حرف‏"‏،‏ ‏مهمترين‏ ‏عامل‏ ‏است‏ ‏و‏ ‏با‏ ‏حرف‏ ‏مشفوه‏ ‏و ‏‏يا‏ ‏مکتوب‏ ‏مي‏ ‏توان‏ ‏جهاني‏ ‏را‏ ‏دگرگون‏ ‏کرد‏.‏‏ ‏به‏ ‏گفته‏‏مولوي‏ ‏‏"‏عالمي‏ ‏را‏ ‏يک‏ ‏سخن‏ ‏ويران‏ ‏کند‏"‏‏ ‏‏(‏که‏ ‏البته‏‏ روشن‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏منظور‏ ‏وي‏ ‏بيان‏ ‏نکته‏ ‏ظريف‏ ‏ديگري‏ ‏است‏)‏‏.‏‏‏البته‏ ‏حق‏ ‏آن‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏بگوييم‏ ‏اين‏ ‏ذهنيت‏ ‏بيش‏ ‏از‏ ‏هر ‏‏چيز‏ ‏ميراث‏ ‏جاودانه‏ ‏تاريخ‏ ‏و‏ ‏فرهنگ‏ ‏ايراني‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏در‏‏طول‏ ‏چند‏ ‏هزاره‏ ‏شکل‏ ‏گرفته‏ ‏و‏ ‏هنوز‏ ‏گريبان‏ ‏مارا‏ ‏رها‏‏ نمي‏کند‏ ‏و‏ ‏همگان‏ ‏در‏ ‏سطوح‏ ‏و‏ ‏اشکال‏ ‏مختلف‏ ‏گرفتار‏‏آنند‏.‏‏ ‏اما‏ ‏اين‏ ‏ذهنيت‏ ‏و‏ ‏خصلت‏ ‏در‏ ‏مسئولان‏ ‏جمهوري‏‏اسلامي‏ ‏به‏ ‏مراتب‏ ‏بيشتر‏ ‏و‏ ‏شديد‏ ‏تر‏ ‏است‏.‏‏ ‏دلايل‏ ‏آن‏‏متعدد‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏توضيح‏ ‏کامل‏ ‏آن‏ ‏در‏ ‏اين‏ ‏مجال‏ ‏نمي‏‏گنجد ‏‏اما‏ ‏به‏ ‏اجمال‏ ‏مي‏شود‏ ‏گفت‏ ‏که‏ ‏به‏ ‏مصداق‏ ‏يک‏ ‏ضرب‏‏المثل‏ ‏ايراني‏ ‏‏"‏غير‏ ‏از‏ ‏تري‏ ‏نم‏ ‏هم‏ ‏دارد‏"‏‏.‏‏ ‏بدين‏‏معنا‏ ‏که‏ ‏حاکمان‏ ‏جمهوري‏ ‏اسلامي‏ ‏از‏ ‏آغاز‏ ‏يا‏ ‏روحاني‏ ‏يعني‏‏عالم‏ ‏و‏ ‏مبلغ‏ ‏ديني‏ ‏و‏ ‏در‏ ‏کسوت‏ ‏روحاني‏ ‏بوده‏ ‏و‏ ‏يا‏‏روحانيان‏ ‏مکلا‏ ‏و‏ ‏مکلاهاي‏ ‏روحاني‏ ‏بودند‏ ‏و‏ ‏مسئولاني‏ ‏که‏‏فاقد‏ ‏اين‏ ‏خصيصه‏ ‏باشند‏ ‏چندان‏ ‏نادر‏ ‏بوده‏ ‏که‏ ‏‏"‏النادر‏‏کالمعدوم‏"‏‏ ‏و‏ ‏آنهايي‏ ‏هم‏ ‏که‏ ‏تصادفا‏ ‏قاطي‏ ‏شده‏ ‏بودند‏ ‏يا‏‏خودشان‏ ‏کنار‏ ‏رفتند‏ ‏و‏ ‏يا‏ ‏کنارشان‏ ‏گذاشتند‏.‏‏ ‏کار‏ ‏و ‏‏تخصص‏ ‏اصلي‏ ‏يک‏ ‏روحاني‏ ‏مسلمان‏ ‏اشتغال‏ ‏در‏ ‏يک‏ ‏سلسله‏ ‏علوم ‏‏و‏ ‏معارفي‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏جملگي‏ ‏آنها‏ ‏خصلت‏ ‏نظري‏ ‏و‏ ‏انتزاعي‏‏دارند‏ ‏و‏ ‏در‏ ‏اين‏ ‏معارف‏ ‏‏(‏ادبيات،‏ ‏منطق‏ ‏صوري،‏ ‏اصول‏‏فقه،‏ ‏فقه،‏ ‏کلام‏ ‏و‏ ‏فلسفه‏)‏‏ ‏حتي‏ ‏يک‏ ‏دانش‏ ‏تجربي‏ ‏ديده‏‏نمي‏شود‏.‏‏ ‏يک‏ ‏طلبه‏ ‏و‏ ‏عالم‏ ‏دين‏ ‏يک‏ ‏عمر‏ ‏در‏ ‏اين‏‏معارف‏ ‏غرق‏ ‏است‏ ‏و‏ ‏تقريبا‏ ‏به‏ ‏هيچ‏ ‏علمي‏ ‏و‏ ‏تخصصي‏ ‏توجه ‏‏ندارد‏.‏‏ ‏البته‏ ‏در‏ ‏ساليان‏ ‏اخير‏ ‏به‏ ‏برخي‏ ‏از‏ ‏معارف‏ ‏جديد ‏‏و‏ ‏غير‏ ‏حوزوي‏ ‏توجه‏ ‏شده‏ ‏که‏ ‏فعلا‏ ‏خللي‏ ‏به‏ ‏مدعاي‏ ‏ما‏‏وارد‏ ‏نمي‏کند‏ ‏‏(‏لازم‏ ‏است‏ ‏بيفزايم‏ ‏که‏ ‏در‏ ‏اينجا ‏‏نا عالماني‏ ‏که‏ ‏دانشي‏ ‏نيندوخته‏ ‏و‏ ‏از‏ ‏عالم‏ ‏دين‏ ‏بودن‏ ‏فقط‏‏به‏ ‏لباس‏ ‏روحاني‏ ‏بسنده‏ ‏کرده‏ ‏و‏ ‏از‏ ‏اين‏ ‏طريق‏ ‏امرار‏‏معاش‏ ‏مي‏ ‏کنند‏ ‏از‏ ‏موضوع‏ ‏گفتار‏ ‏من‏ ‏خارجند‏)‏‏.‏‏ ‏کار ‏‏ديگر‏ ‏يک‏ ‏روحاني‏ ‏ايراد‏ ‏سخنراني‏ ‏و‏ ‏تبليغات‏ ‏مذهبي‏ ‏است‏ ‏که‏‏اين‏ ‏گروه‏ ‏‏"‏طبقه‏ ‏واعظان‏"‏‏ ‏را‏ ‏تشکيل‏ ‏مي‏‏دهند‏.‏‏ ‏به‏‏هر‏ ‏جال‏ ‏در‏ ‏گروه‏ ‏روحانيان‏ ‏دو‏ ‏ويژگي‏ ‏اصلي‏ ‏همواره‏ ‏وجود‏‏دارد،‏ ‏يکي‏ ‏اهتمام‏ ‏مستمر‏ ‏به‏ ‏امور‏ ‏کاملا‏ ‏ذهني‏ ‏و ‏‏انتزاعي،‏ ‏و‏ ‏ديگر‏ ‏به‏ ‏حرافي‏ ‏و‏ ‏سخنوري‏ ‏و‏ ‏ايراد‏ ‏خطابه‏‏براي‏ ‏توده‏ ‏مردم‏.‏‏ ‏حال‏ ‏يا‏ ‏درس‏ ‏مي‏ ‏خواند‏ ‏يا‏ ‏درس‏ ‏مي‏‏دهد‏ ‏و‏ ‏يا‏ ‏منبر‏ ‏مي‏ ‏رود‏ ‏و‏ ‏براي‏ ‏مقلدان‏ ‏و‏ ‏يا‏ ‏توده‏‏مردم‏ ‏پيرو‏ ‏و‏ ‏هواخواه‏ ‏و‏ ‏مريد‏ ‏سخن‏ ‏مي‏ ‏گويد‏ ‏و‏ ‏موعظه‏‏مي‏کند‏.‏‏ ‏بدين‏ ‏ترتيب‏ ‏تخصص‏ ‏و‏ ‏تجربه‏ ‏و‏ ‏بويژه‏ ‏منطق‏‏صوري‏ ‏به‏ ‏يک‏ ‏روحاني‏ ‏آموخته‏ ‏که‏ ‏همه‏ ‏چيز‏ ‏‏"‏ذهن‏"‏‏ ‏است ‏‏و‏ ‏‏"‏کلام‏"‏‏ ‏و‏ ‏‏"‏سخن‏"‏‏ ‏و‏ ‏‏"‏سخنوري‏"‏‏.‏‏ ‏وقتي‏ ‏يک ‏‏روحاني‏ ‏عمري‏ ‏در‏ ‏اين‏ ‏وادي‏ ‏است‏ ‏و‏ ‏با‏ ‏اين‏ ‏ذهنيت‏ ‏و‏‏تجربه‏ ‏زيست‏ ‏مي‏کند‏ ‏و‏ ‏نام‏ ‏و‏ ‏نان‏ ‏خود‏ ‏را‏ ‏از‏ ‏اين‏‏طريق‏ ‏به‏ ‏دست‏ ‏مي‏آورد،‏ ‏خواه‏ ‏و‏ ‏ناخواه‏ ‏به‏ ‏اين‏ ‏باور‏‏جاودانه‏ ‏و‏ ‏عميق‏ ‏مي‏ ‏رسد‏ ‏که‏ ‏همه‏ ‏چيز‏ ‏در‏ ‏زندگي‏ ‏و‏ ‏در‏‏هدايت‏ ‏و‏ ‏ارشاد‏ ‏و‏  ‏تغيير‏ ‏مطلوب‏ ‏در‏ ‏احوال‏ ‏مردمان‏ ‏و‏‏مؤمنان،‏ ‏کلام‏ ‏است‏ ‏و‏ ‏سخن‏ ‏و‏ ‏موعظه‏ ‏و‏ ‏در‏ ‏عبارت‏ ‏ساده‏‏تر‏ ‏‏"‏حرف‏"‏‏.‏‏ ‏فرجام‏ ‏چنين‏ ‏ذهنيت‏ ‏و‏ ‏انديشه‏ ‏اي‏ ‏اين‏‏است‏ ‏که‏ ‏اگر‏ ‏مردم‏ ‏گمراهند‏ ‏و‏ ‏يا‏ ‏از‏ ‏دين‏ ‏دوري‏‏مي‏کنند‏ ‏و‏ ‏يا‏ ‏به‏ ‏فساد‏ ‏و‏ ‏بي‏ ‏اخلاقي‏ ‏تمايل‏ ‏پيدا‏‏ مي‏‏کنند‏ ‏و‏ ‏ساده‏ ‏تر‏ ‏به‏ ‏حرف‏ ‏علما‏ ‏و‏ ‏واعظان‏ ‏محترم‏‏گوش‏ ‏نمي‏ ‏دهند،‏ ‏به‏ ‏خاطر‏ ‏اين‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏اينان‏ ‏حرفهاي‏ ‏حق‏‏عالمان‏ ‏را‏ ‏نشنيده‏ ‏و‏ ‏يا‏ ‏به‏ ‏آن‏ ‏توجه‏ ‏کافي‏ ‏نکرده‏ ‏و‏‏يا‏ ‏فاسدند‏ ‏و‏ ‏دشمن‏ ‏حق‏ ‏و‏ ‏حقيقت‏.‏‏ ‏به‏ ‏همين‏ ‏دليل‏ ‏روشن‏‏است‏ ‏که‏ ‏اينان‏ ‏معمولا‏ ‏چنين‏ ‏مي‏پندارند‏ ‏که‏ ‏اگر‏ ‏امکانات‏‏ کافي‏ ‏و‏ ‏ابزارهاي‏ ‏مؤثر‏ ‏و‏ ‏بويژه‏ ‏مدرن‏ ‏به‏ ‏آنان‏ ‏داده ‏‏شود،‏ ‏به‏ ‏زودي‏ ‏تمام‏ ‏مردمان‏ ‏گمراه‏ ‏‏(‏اعم‏ ‏از‏ ‏مسلمان‏ ‏و‏‏غير‏ ‏مسلمان‏)‏‏ ‏را‏ ‏به‏ ‏راه‏ ‏راست‏ ‏خواهند‏ ‏آورد‏ ‏وارشادشان‏‏ خواهند‏ ‏کرد‏.‏‏ ‏با‏ ‏باور‏ ‏به‏ ‏چنين‏ ‏ديدگاهي‏ ‏بود‏ ‏که‏‏دراوايل‏ ‏دهه‏ ‏چهل‏ ‏آيت‏ ‏الله‏ ‏خميني‏ ‏در‏ ‏يک‏ ‏سخنراني‏ ‏عمومي ‏‏فرمودند‏ ‏که‏ ‏شما‏ ‏را‏ ‏ديو‏ ‏و‏ ‏تلوزيون‏ ‏را‏ ‏يک‏ ‏بيست‏ ‏و‏‏چهار‏ ‏ساعت‏ ‏به‏ ‏ما‏ ‏بدهيد‏.‏‏ ‏

حال‏ ‏شما‏ ‏در‏ ‏نظر‏ ‏بگيريد‏ ‏که‏ ‏اين‏ ‏روحانيان‏ ‏با‏ ‏چنين‏‏پييشينه‏ ‏و‏ ‏ذهنيت‏ ‏و‏ ‏تجربه‏ ‏وارد‏ ‏سياست‏ ‏شوند‏ ‏و‏ ‏مهمتر‏‏از‏ ‏همه‏ ‏حکومت‏ ‏را‏ ‏با‏ ‏اختيارات‏ ‏مطلق‏ ‏و‏ ‏نامحدود‏ ‏در‏‏اختيار‏ ‏بگيرند‏ ‏و‏ ‏تمام‏ ‏امکانات‏ ‏و‏ ‏ابزارهاي‏ ‏سنتي‏ ‏و‏ ‏مدرن‏‏را‏ ‏هم‏ ‏اسخدام‏ ‏کنند،‏ ‏طبيعي‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏بيشترين‏ ‏تأکيد‏ ‏و‏‏تکيه‏ ‏شان‏ ‏به‏ ‏سخن‏ ‏و‏ ‏سخنوري‏ ‏و‏ ‏تبليغات‏ ‏باشد‏ ‏و‏ ‏راديو‏‏و‏ ‏تلوزيون‏ ‏و‏ ‏فيلم‏ ‏و‏ ‏سينما‏ ‏و‏ ‏کتاب‏ ‏و‏ ‏مطبوعات‏ ‏و‏‏مدرسه‏ ‏و‏ ‏دانشگاه‏ ‏و‏ ‏هرچيز‏ ‏ديگر‏ ‏را‏ ‏جانشين‏ ‏منبر‏ ‏و‏‏کرسي‏ ‏خطابه‏ ‏کند‏ ‏و‏ ‏صد‏ ‏البته‏ ‏تريبونهاي‏ ‏سنتي‏ ‏مذهبي‏ ‏را‏‏هم‏ ‏يکسره‏ ‏در‏ ‏اختيار‏ ‏بگيرد‏.‏‏ ‏در‏ ‏واقع‏ ‏اين‏ ‏تفکر‏ ‏بر‏‏اين‏ ‏باور‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏با‏ ‏‏"‏معجزه‏ ‏کلام‏"‏‏ ‏مي‏ ‏توان‏ ‏هر‏‏کاري‏ ‏کرد‏ ‏و‏ ‏هر‏ ‏تغييري‏ ‏در‏ ‏سطح‏ ‏دولت‏ ‏و‏ ‏مردم‏ ‏و‏ ‏حتي‏‏در‏ ‏سطح‏ ‏جهان‏ ‏ايجاد‏ ‏کرد‏.‏‏ ‏نوع‏ ‏سخن‏ ‏گفتن‏ ‏و‏ ‏دعاوي‏‏آقاي‏ ‏احمدي‏ ‏نژاد‏ ‏يک‏ ‏نمونه‏ ‏روشن‏ ‏از‏ ‏اين‏ ‏نوع‏ ‏تفکر‏ ‏و‏‏سياست‏ ‏است‏.‏‏ ‏اين‏ ‏همه‏ ‏توجه‏ ‏به‏ ‏امر‏ ‏تبليغات‏ ‏مذهبي‏ ‏و‏‏سياسي‏ ‏براي‏ ‏حکومت‏ ‏و‏ ‏يا‏ ‏رهبران‏ ‏ديني‏ ‏و‏ ‏سياسي‏ ‏و‏ ‏تخصيص‏‏ارقام‏ ‏روز‏ ‏افزون‏ ‏نجومي‏ ‏يراي‏ ‏تبليغات‏ ‏برآمده‏ ‏از‏ ‏چنين‏‏بينشي‏ ‏است‏.‏‏ ‏اساسا‏ ‏اين‏ ‏همه‏ ‏حرف‏ ‏و‏ ‏سخنراني‏ ‏‏(‏غالبا‏‏ طولاني‏)‏‏ ‏مسئولان‏ ‏عالي‏ ‏وداني‏ ‏ايران‏ ‏حيرت‏ ‏آور‏ ‏است‏ ‏و‏‏ما‏ ‏چون‏ ‏به‏ ‏آن‏ ‏عادت‏ ‏کرده‏ ‏ايم‏ ‏غيرعادي‏ ‏بودن‏ ‏آن‏ ‏را‏‏احساس‏ ‏نمي ‏کنيم‏.‏‏ ‏فکر‏ ‏نمي‏ ‏کنم‏ ‏در‏ ‏هيچ‏ ‏زماني‏ ‏و‏ ‏در‏‏هيچ‏ ‏کشوري‏ ‏در‏ ‏تاريخ‏ ‏و‏ ‏حال‏ ‏جهان‏ ‏اين‏ ‏همه‏ ‏حرف‏ ‏‏زده‏ ‏شود‏ ‏و‏ ‏مسئولان‏ ‏حکومتي‏ ‏اش‏ ‏اين‏ ‏همه‏ ‏سخنوري‏ ‏کنند‏ ‏و‏‏اين‏ ‏همه‏ ‏به‏ ‏موعظه‏ ‏و‏ ‏ارشاد‏ ‏و‏ ‏عتاب‏ ‏و‏ ‏خطاب‏ ‏و‏ ‏در‏‏واقع‏ ‏تبليغات‏ ‏و‏ ‏معجزه‏ ‏کلام‏ ‏بها‏ ‏بدهند‏.‏‏ ‏جان‏ ‏سخن‏ ‏را‏‏زماني‏ ‏آقاي‏ ‏قرائتي‏ ‏گفت‏.‏‏ ‏ايشان‏ ‏مي‏ ‏گفت،‏ ‏يکي‏ ‏به‏ ‏من‏‏گفته‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏شما‏ ‏پيش‏ ‏از‏ ‏انقلاب‏ ‏مي‏ ‏گفتيد‏ ‏کلمه‏ ‏سه‏‏گونه‏ ‏است‏:‏‏ ‏اسم‏ ‏است‏ ‏و‏ ‏فعل‏ ‏است‏ ‏و‏ ‏حرف‏ ‏اما‏ ‏حالا‏‏نشان‏ ‏مي‏ ‏دهيد‏ ‏که‏ ‏‏:‏‏ ‏حرف‏ ‏است‏ ‏و‏ ‏حرف‏ ‏است‏ ‏و‏ ‏حرف‏.‏‏‏سخني‏ ‏از‏ ‏اين‏ ‏حکيمانه‏ ‏تر‏ ‏و‏ ‏دقيق‏ ‏تر‏ ‏در‏ ‏وصف‏ ‏حال‏‏حاکمان‏ ‏روحاني‏ ‏و‏ ‏يا‏ ‏روحاني‏ ‏زده‏ ‏جمهوري‏ ‏اسلامي‏ ‏در‏ ‏طول‏‏اين‏ ‏سي‏ ‏سال‏ ‏نمي‏ ‏توان‏ ‏گفت‏.‏‏ ‏

آنچه‏ ‏گفتيم‏ ‏روية‏ ‏ايجابي‏ ‏اين‏ ‏رويکرد‏ ‏بود‏ ‏اما‏ ‏رويکرد‏‏سلبي‏ ‏آن‏ ‏نيز‏ ‏قابل‏ ‏توجه‏ ‏است‏.‏‏ ‏انديشه‏ ‏‏(‏البته‏ ‏اگر‏‏بتوان‏ ‏آن‏ ‏را‏ ‏انديشه‏ ‏به‏ ‏معناي‏ ‏درست‏ ‏کلمه‏ ‏گفت‏)‏‏ ‏اصالت‏‏الحرف‏ ‏در‏ ‏وجه‏ ‏سلبي‏ ‏آن‏ ‏بسيار‏ ‏مخرب‏ ‏و‏ ‏خطرناک‏ ‏آشکار‏‏مي‏شود‏.‏‏ ‏زيرا‏ ‏از‏ ‏آنجا‏ ‏که‏ ‏صاحبان‏ ‏چنين‏ ‏فکر‏ ‏و‏ ‏تجربه‏‏اي‏ ‏با‏ ‏سحر‏ ‏سخن‏ ‏و‏ ‏جادوي‏ ‏حرف‏ ‏وحرافي‏ ‏زيسته‏ ‏و‏ ‏عميقا‏‏به‏ ‏ايجاد‏ ‏هرنوع‏ ‏تغيير‏ ‏بوسيلة‏ ‏حرافي‏ ‏باور‏ ‏دارند،‏ ‏به‏‏سادگي‏ ‏و‏ ‏در‏ ‏حد‏ ‏توان‏ ‏و‏ ‏اقتضاي‏ ‏شرايط‏ ‏به‏ ‏دگر‏‏انديشانشان‏ ‏اجازه‏ ‏سخن‏ ‏گفتن‏ ‏و‏ ‏حرافي‏ ‏نخواهند‏ ‏داد‏ ‏و‏‏نمي‏گذارند‏ ‏دگر‏ ‏باشان‏ ‏و‏ ‏مخالفانشان‏ ‏از‏ ‏اين‏ ‏امکان‏ ‏و‏‏ابزار‏ ‏سود‏ ‏جويند‏.‏‏ ‏بويژه‏ ‏که‏ ‏اين‏ ‏اشخاص‏ ‏از‏ ‏يک‏‏ايدئولوژي‏ ‏بسته‏ ‏و‏ ‏انحصار‏ ‏طلبانه‏ ‏اي‏ ‏بر‏ ‏خود‏ ‏دارند‏ ‏و‏‏علي‏ ‏الاصول‏ ‏تمام‏ ‏حقيقت‏ ‏را‏ ‏در‏ ‏انحصار‏ ‏خود‏ ‏مي‏ ‏بينند‏ ‏و‏‏ديگران‏ ‏را‏ ‏گمراه‏ ‏و‏ ‏يا‏ ‏غافل‏ ‏و‏ ‏يا‏ ‏فريب‏ ‏خورده‏ ‏و‏ ‏يا‏‏ابزار‏ ‏دشمن‏ ‏و‏ ‏يا‏ ‏خود‏ ‏دشمن‏ ‏مي‏ ‏پندارند‏.‏‏ ‏در‏ ‏اين‏‏صورت‏ ‏چرا‏ ‏و‏ ‏با‏ ‏چه‏ ‏مجوزي‏ ‏و‏ ‏با‏ ‏چه‏ ‏منطقي‏ ‏مي‏توانند‏‏به‏ ‏چنين‏ ‏گمراهاني‏ ‏و‏ ‏دشمناني‏ ‏اجازه‏ ‏دهند‏ ‏که‏ ‏از‏ ‏حق‏‏سخنوري‏ ‏و‏ ‏حرافي‏ ‏بر‏ ‏خوردار‏ ‏شوند‏ ‏و‏ ‏با‏ ‏سخنان‏ ‏گمراه‏‏کننده‏ ‏و‏ ‏باطلشان‏ ‏مردمان‏ ‏را‏ ‏بفريبند‏ ‏و‏ ‏موجبات‏ ‏سستي‏ ‏و‏‏سقوط‏ ‏خود‏ ‏و‏ ‏پيروزي‏ ‏‏"‏دشمن‏"‏‏ ‏رافراهم‏ ‏کنند؟‏ ‏آنان‏‏پيشاپيش‏ ‏اين‏ ‏را‏ ‏باور‏ ‏دارند‏ ‏که‏ ‏همه‏ ‏چيز‏ ‏سخن‏ ‏است‏ ‏و‏‏حرف‏ ‏و‏ ‏حرفي‏ ‏و‏ ‏‏"‏عالمي‏ ‏را‏ ‏يک‏ ‏سخن‏ ‏ويران‏ ‏کند‏"‏‏ ‏و‏‏با‏ ‏حرف‏ ‏و‏ ‏حرفي‏ ‏مي‏توان‏ ‏همه‏ ‏چيز‏ ‏را‏ ‏دگرگون‏ ‏کرد‏.‏‏ ‏

با‏ ‏اين‏ ‏مقدمه‏ ‏طولاني‏ ‏اما‏ ‏ضروري،‏ ‏اکنون‏ ‏مي‏ ‏توان‏ ‏به‏‏مدعاي‏ ‏اصلي‏ ‏آغاز‏ ‏مقال‏ ‏باز‏ ‏گشت‏ ‏و‏ ‏پاسخ‏ ‏پرسش‏ ‏را‏ ‏به‏‏روشني‏ ‏در‏ ‏يافت‏.‏‏ ‏گفتم‏ ‏مسئولان‏ ‏جمهوري‏ ‏اسلامي‏ ‏در‏ ‏سطح‏‏بسيار‏ ‏عميقي‏ ‏از‏ ‏کلام‏ ‏و‏ ‏حرف‏ ‏بيمناکند‏ ‏و‏ ‏از‏ ‏آن‏ ‏شديدا‏‏هراس‏ ‏دارند‏.‏‏ ‏دليل‏ ‏اساسي‏ ‏و‏ ‏مهم‏ ‏و‏ ‏البته‏ ‏اعلام‏ ‏نشده‏‏آن‏ ‏همين‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏گفتم‏.‏‏ ‏اينان‏ ‏با‏ ‏توجه‏ ‏به‏ ‏نوع‏ ‏تفکر‏‏و‏ ‏تجربه‏ ‏زيسته‏ ‏شان،‏ ‏از‏ ‏يک‏ ‏سو‏ ‏در‏ ‏حقانيت‏ ‏ايدئولوژيکشان‏‏و‏ ‏در‏ ‏مواضع‏ ‏سياسي‏ ‏و‏ ‏مقام‏ ‏و‏ ‏حکومتشان‏ ‏ترديدي‏ ‏ندارند‏‏و‏ ‏از‏ ‏سوي‏ ‏ديگر‏ ‏در‏ ‏بطلان‏ ‏ايدئولوژيک‏ ‏دگر‏ ‏انديشان‏ ‏و‏‏منتقدان‏ ‏و‏ ‏به‏ ‏تعبير‏ ‏خودشان‏ ‏دشمنان‏ ‏شکي‏ ‏نيست‏ ‏و‏ ‏براين‏‏باورند‏ ‏که‏ ‏دشمنان‏ ‏و‏ ‏مخالفان‏ ‏مي‏¬‏توانند‏ ‏و‏ ‏مي‏ ‏خواهند‏‏با‏ ‏استفاده‏ ‏از‏ ‏کلام‏ ‏و‏ ‏سخن‏ ‏و‏ ‏ارتباط‏ ‏ذهني‏ ‏و‏ ‏زباني‏‏با‏ ‏مردم‏ ‏آنها‏ ‏را‏ ‏ضعيف‏ ‏و‏ ‏در‏ ‏نهايت‏ ‏نابود‏ ‏کنند،‏ ‏همان‏‏گونه‏ ‏که‏ ‏خودشان‏ ‏با‏ ‏استفاده‏ ‏از‏ ‏همين‏ ‏ابزارها‏ ‏بر‏ ‏مسند‏‏قدرت‏ ‏مانده‏ ‏و‏ ‏مخالفان‏ ‏و‏ ‏دگرانديشان‏ ‏را‏ ‏ضعيف‏ ‏و‏ ‏نابود‏‏ کرده‏ ‏اند‏.‏‏ ‏اين‏ ‏همه‏ ‏مخالفت‏ ‏با‏ ‏آزادي‏ ‏انديشه‏ ‏و‏ ‏بيان‏‏و‏ ‏اين‏ ‏همه‏ ‏دشمني‏ ‏با‏ ‏ارباب‏ ‏جرايد‏ ‏و‏ ‏اصحاب‏ ‏قلم‏ ‏و‏‏اين‏ ‏همه‏ ‏توقيف‏ ‏مطبوعات‏ ‏و‏ ‏سرکوبي‏ ‏بي‏ ‏رحمانه‏ ‏روزنامه‏‏نگاران‏ ‏و‏ ‏اين‏ ‏همه‏ ‏اعمال‏ ‏سانسور‏ ‏بر‏ ‏همه‏ ‏چيز‏ ‏از‏ ‏جمله‏‏بر‏ ‏مطبوعات‏ ‏و‏ ‏فيلم‏ ‏وکتاب‏ ‏و‏ ‏اين‏ ‏همه‏ ‏ايجاد‏ ‏محدويت‏ ‏بر‏‏استادان‏ ‏دانشگاه‏ ‏و‏ ‏اين‏ ‏همه‏ ‏اعمال‏ ‏سختگيري‏ ‏در‏ ‏مدارس‏ ‏از‏‏طريق‏ ‏امور‏ ‏تربيتي‏ ‏ها‏ ‏و‏ ‏مديران‏ ‏برآمده‏ ‏از‏ ‏چنين‏ ‏فکر‏ ‏و‏‏تجربه‏ ‏اي‏ ‏است‏.‏‏ ‏اينان‏ ‏به‏ ‏واقع‏ ‏مي‏ ‏پندارند‏ ‏که‏ ‏يک‏‏مقاله‏ ‏و‏ ‏يا‏ ‏يک‏ ‏کتاب‏ ‏‏(‏آن‏ ‏هم‏ ‏با‏ ‏‏1‏‏5‏‏0‏‏0‏‏‏تيراژ‏)‏‏ ‏و‏ ‏يا‏ ‏يک‏ ‏فيلم‏ ‏و‏ ‏يا‏ ‏يک‏ ‏جمله‏ ‏يک‏ ‏استاد‏ ‏و‏‏يا‏ ‏معلم‏ ‏با‏ ‏چند‏ ‏شاگرد‏ ‏همه‏ ‏را‏ ‏گمراه‏ ‏مي‏¬‏کند‏ ‏و‏ ‏موجب‏‏انحراف‏ ‏مردمان‏ ‏و‏ ‏جهنمي‏ ‏شدنشان‏ ‏و‏ ‏يا‏ ‏از‏ ‏نظر‏ ‏سياسي‏‏موجب‏ ‏تضعيف‏ ‏‏"‏نظام‏ ‏مقدس‏"‏‏ ‏و‏ ‏مسئولان‏ ‏صالح‏ ‏و‏ ‏برگزيده‏‏خدا‏ ‏و‏ ‏رسول‏ ‏مي‏ ‏شود‏.‏‏ ‏اين‏ ‏مدعا‏ ‏تحليل‏ ‏و‏ ‏يا‏ ‏برداشت‏‏من‏ ‏از‏ ‏سخنان‏ ‏و‏ ‏يا‏ ‏نيت‏ ‏حاکمان‏ ‏حکومت‏ ‏ولايي‏ ‏نيست‏ ‏و‏‏لذا‏ ‏نه‏ ‏بحث‏ ‏روان‏ ‏شناسي‏ ‏است‏ ‏و‏ ‏نه‏ ‏بحث‏ ‏نيت‏ ‏خواني،‏‏آنچه‏ ‏در‏ ‏مقام‏ ‏ارائه‏ ‏دلايل‏ ‏اعمال‏ ‏سانسور‏ ‏و‏ ‏سرکوبي‏‏آزاديها‏ ‏گفتم،‏ ‏عينا‏ ‏و‏ ‏تقرير‏ ‏گفته‏ ‏ها‏ ‏و‏ ‏نوشته‏ ‏هاي‏‏مسئولان‏ ‏عالي‏ ‏وداني‏ ‏ايران‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏در‏ ‏طول‏ ‏اين‏ ‏سه‏ ‏دهه‏‏بارها‏ ‏ابرازشده‏ ‏و‏ ‏اسناد‏ ‏آنها‏ ‏در‏ ‏دست‏ ‏است‏.‏‏ ‏آنچه‏‏تحليل‏ ‏من‏ ‏است‏ ‏و‏ ‏اکنون‏ ‏بر‏ ‏آن‏ ‏تأکيد‏ ‏دارم،‏ ‏اين‏ ‏است‏‏که‏ ‏بنياد‏ ‏اين‏ ‏تفکر‏ ‏و‏ ‏سياست‏ ‏عمدتا‏ ‏در‏ ‏باور‏ ‏مسئولان‏‏روحاني‏ ‏و‏ ‏يا‏ ‏تابعان‏ ‏به‏ ‏اعجاز‏ ‏کلام‏ ‏است‏.‏‏ ‏البته‏ ‏روشن‏‏است‏ ‏که‏ ‏عواملي‏ ‏چون‏ ‏دشمني‏ ‏با‏ ‏آزادي‏ ‏و‏ ‏دموکراسي‏ ‏و‏‏حقوق‏ ‏بشر‏ ‏و‏ ‏حداقل‏ ‏بي‏ ‏اعتقادي‏ ‏به‏ ‏اين‏ ‏مفاهيم‏ ‏مدرن‏ ‏و‏‏در‏ ‏مقابل‏ ‏باور‏ ‏به‏ ‏حکومت‏ ‏تئوکراتيک‏ ‏و‏ ‏حق‏ ‏ويژه‏ ‏فقيهان‏‏براي‏ ‏حکومت‏ ‏در‏ ‏عصر‏ ‏غيبت‏ ‏و‏ ‏نيز‏ ‏توطئه‏ ‏نگري‏ ‏نسبت‏ ‏به‏‏امور‏ ‏عالم،‏ ‏هرکدام‏ ‏به‏ ‏سهم‏ ‏خود‏ ‏در‏ ‏اين‏ ‏گفتارها‏ ‏و‏‏رفتارها‏ ‏نقش‏ ‏دارند‏ ‏که‏ ‏در‏ ‏اين‏ ‏مقال‏ ‏مورد‏ ‏بحث‏ ‏و‏ ‏نظر‏‏من‏ ‏نبودند‏.‏

با‏ ‏توجه‏ ‏به‏ ‏اين‏ ‏بنيادها‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏مسئولان‏ ‏هر‏ ‏شب‏ ‏و‏‏هر‏ ‏لحظه‏ ‏خواب‏ ‏توطئه‏ ‏مي‏بينند‏ ‏و‏ ‏همواره‏ ‏مي‏پندارند‏‏که‏ ‏‏«‏‏ ‏دشمن‏ ‏‏»‏‏ ‏در‏ ‏پي‏ ‏طراحي‏ ‏و‏ ‏اجراي‏ ‏انقلاب‏ ‏و‏‏کودتا‏ ‏و‏ ‏شورش‏ ‏و‏ ‏بر‏ ‏اندازي‏ ‏نظام‏ ‏و‏ ‏نابود‏ ‏کردن‏ ‏انقلاب‏‏و‏ ‏محاکمه‏ ‏حاکمان‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏در‏ ‏اشکال‏ ‏گوناگون‏ ‏عملياتي‏‏مي‏شود‏ ‏و‏ ‏خواهد‏ ‏شد‏.‏‏ ‏يک‏ ‏زماني‏ ‏با‏ ‏کودتاي‏‏نظامي‏(‏کودتاي‏ ‏نوژه‏)‏،‏ ‏يک‏ ‏زماني‏ ‏جنگ‏ ‏‏(‏جنگ‏ ‏عراق‏ ‏عليه‏‏ايران‏)‏،‏ ‏يک‏ ‏زماني‏ ‏جنگ‏ ‏مسلحانه‏ ‏‏"‏گروهکها‏"‏‏ ‏‏(‏خرداد‏‏شصت‏ ‏و‏ ‏کردستان‏)‏‏ ‏و‏ ‏حالا‏ ‏که‏ ‏آن‏ ‏طرح‏ ‏ها‏ ‏شکست‏ ‏خورده‏‏از‏ ‏طرح‏ ‏‏"‏براندازي‏ ‏نرم‏"‏‏ ‏استفاده‏ ‏مي‏شود،‏ ‏يعني‏‏‏"‏براندازي‏ ‏سفت‏"‏‏ ‏جايش‏ ‏را‏ ‏به‏ ‏‏"‏براندازي‏ ‏نرم‏"‏‏ ‏داده‏‏است‏.‏‏ ‏در‏ ‏اين‏ ‏طرح‏ ‏جديد‏ ‏دشمن،‏ ‏تهاجم‏ ‏و‏ ‏يا‏ ‏‏"‏شبيخون‏‏فرهنگي‏"‏‏ ‏محور‏ ‏کار‏ ‏است‏ ‏و‏ ‏روشن‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏فرهنگ‏ ‏با‏‏کلمه‏ ‏و‏ ‏کلام‏ ‏و‏ ‏سخن‏ ‏و‏ ‏حرف‏ ‏و‏ ‏حرافي‏ ‏و‏ ‏در‏ ‏نهايت‏‏مطبوعات‏ ‏و‏ ‏قلم‏ ‏و‏ ‏کتاب‏ ‏و‏ ‏فيلم‏ ‏و‏ ‏سينما‏ ‏و‏ ‏دانشگاه‏ ‏و‏‏مدرسه‏ ‏سرو‏ ‏کار‏ ‏دارد‏.‏‏ ‏مي‏توان‏ ‏صورت‏ ‏استدلال‏ ‏را‏ ‏چنين‏‏صورت‏ ‏بندي‏ ‏کرد‏:‏

‏1‏‏ ‏‏-‏‏ ‏انقلاب‏ ‏اسلامي‏ ‏و‏ ‏نظام‏ ‏مقدس‏ ‏جمهوري‏‏اسلامي‏ ‏مشروع‏ ‏و‏ ‏حق‏ ‏است‏.‏
‏2‏‏-‏‏ ‏دشمن‏ ‏و‏ ‏يا‏ ‏دشمنان‏ ‏داخلي‏‏و‏ ‏خارجي‏ ‏در‏ ‏انديشه‏ ‏بر‏‏اندازي‏ ‏نظام‏ ‏هستند‏ ‏و‏ ‏اکنون‏ ‏پروژه‏‏براندازي‏ ‏نرم‏ ‏را‏ ‏در‏‏دست‏ ‏اجرا‏ ‏دارند‏.‏
‏3‏‏ ‏‏-‏‏ ‏ابزار‏ ‏کار‏‏بر‏ ‏اندازي‏ ‏نرم،‏ ‏فرهنگ‏ ‏و‏ ‏کلمه‏ ‏و‏ ‏کلام‏ ‏است‏.‏
‏4‏‏ ‏‏-‏‏ ‏هرنوع‏‏فعاليت‏ ‏فرهنگي‏ ‏و‏ ‏بويژه‏ ‏بياني‏ ‏و‏ ‏بناني‏‏‏(‏گفته‏ ‏و‏ ‏نوشته‏)‏‏ ‏که‏‏به‏ ‏شکلي‏ ‏به‏ ‏تضعيف‏ ‏و‏ ‏يا‏ ‏بي‏‏اعتبار‏ ‏شدن‏ ‏نظام‏ ‏و‏ ‏مسئولان‏ ‏نظام‏‏منتهي‏ ‏شود‏ ‏و‏ ‏در‏‏مقابل‏ ‏خواسته‏ ‏هاي‏ ‏مخالفان‏ ‏و‏ ‏دشمنان‏ ‏را‏ ‏در‏‏هر‏ ‏شکلي‏ ‏و‏‏به‏ ‏هر‏ ‏بهانه‏ ‏اي‏ ‏مطرح‏ ‏و‏ ‏تبليغ‏ ‏کند،‏ ‏به‏ ‏تضعيف‏‏نظام‏‏و‏ ‏در‏ ‏نهايت‏ ‏به‏ ‏بر‏ ‏اندازي‏ ‏‏(‏البته‏ ‏از‏ ‏نوع‏ ‏نرم‏‏آن‏)‏‏‏منتهي‏ ‏خواهد‏ ‏شد‏.‏
‏5‏‏ ‏‏-‏‏ ‏امروز‏ ‏اسلحه‏ ‏و‏ ‏ترور‏ ‏و‏‏حمله‏ ‏نظامي‏ ‏جايش‏ ‏را‏‏به‏ ‏ابزار‏ ‏هايي‏ ‏چون‏ ‏دموکراسي‏ ‏و‏ ‏حقوق‏ ‏بشر‏‏و‏ ‏آزادي‏‏مطبوعات‏ ‏و‏ ‏جنبش‏ ‏زنان‏ ‏و‏ ‏جنبش‏ ‏دانشجويي‏ ‏و‏ ‏حقوق‏‏اقوام‏‏و‏ ‏حقوق‏ ‏اقليت‏ ‏هاي‏ ‏مذهبي‏ ‏داده‏ ‏است‏ ‏و‏ ‏لذا‏ ‏با‏ ‏تمام‏‏قوا‏‏با‏ ‏اين‏ ‏ابزارهاي‏ ‏بر‏ ‏اندازي‏ ‏نرم‏ ‏مبارزه‏ ‏مي‏ شود‏.‏

در‏ ‏اين‏ ‏چهار‏ ‏چوب‏ ‏فکري‏ ‏و‏ ‏تحليلي‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏‏"‏تبليغ‏‏عليه‏ ‏نظام‏"‏‏ ‏در‏ ‏ايران‏ ‏جرم‏ ‏قانوني‏ ‏است‏.‏‏ ‏در‏ ‏اين‏ ‏تفکر‏‏است‏ ‏با‏ ‏‏"‏کمپين‏ ‏يک‏ ‏ميليون‏ ‏امضا‏"‏‏ ‏و‏ ‏با‏ ‏‏"‏کانون‏‏مدافعان‏ ‏حقوق‏ ‏بشر‏"‏‏ ‏و‏ ‏خانم‏ ‏عبادي‏ ‏و‏ ‏دانشجويان‏ ‏و‏‏مطبوعات‏ ‏و‏ ‏اهل‏ ‏قلم‏ ‏و‏ ‏يا‏ ‏با‏ ‏ارتباطات‏ ‏فرهنگي‏ ‏و‏ ‏حتي‏‏احزاب‏ ‏غير‏ ‏خودي‏ ‏چنان‏ ‏برخورد‏ ‏سختي‏ ‏مي‏شود‏.‏‏ ‏در‏ ‏اين‏‏تفکر‏ ‏اگر‏ ‏حتي‏ ‏يک‏ ‏مرجع‏ ‏عالي‏ ‏شيعه‏ ‏فتواي‏ ‏دگر‏ ‏انديشانه‏‏بدهد‏ ‏و‏ ‏بويژه‏ ‏از‏ ‏حقوق‏ ‏بشر‏ ‏و‏ ‏دموکراسي‏ ‏و‏ ‏اين‏ ‏نوع‏‏خواسته‏ ‏هاي‏ ‏استکباري‏ ‏سخن‏ ‏بگويد،‏ ‏ابزار‏ ‏تهاجم‏ ‏و‏ ‏شبيخون‏‏فرهنگي‏ ‏است‏ ‏و‏ ‏حداقل‏ ‏آن‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏به‏ ‏تضعيف‏ ‏نظام‏ ‏کمک‏‏مي‏¬‏کند‏.‏‏ ‏اگر‏ ‏به‏ ‏اتهاماتي‏ ‏که‏ ‏در‏ ‏اين‏ ‏سالها‏ ‏به‏‏دستگير‏ ‏شدگان‏ ‏زده‏ ‏شده‏ ‏و‏ ‏در‏ ‏باز‏ ‏جويي ‏ها‏ ‏و‏ ‏در‏ ‏کيفر‏‏خواست‏ ‏ها‏ ‏و‏ ‏در‏ ‏احکام‏ ‏صادره‏ ‏عليه‏ ‏اين‏ ‏متهمان‏ ‏آمده‏‏است،‏ ‏توجه‏ ‏کنيم،‏ ‏دو‏ ‏اتهام‏ ‏بيش‏ ‏از‏ ‏ديگر‏ ‏اتهامات‏ ‏مطرح‏‏شده‏ ‏است‏:‏‏ ‏اقدام‏ ‏عليه‏ ‏امنيت‏ ‏ملي‏ ‏و‏ ‏تبليغ‏ ‏عليه‏‏نظام‏.‏‏ ‏مستندات‏ ‏بازجويان‏ ‏و‏ ‏کيفر‏ ‏خواست‏ ‏نويسان‏ ‏و‏ ‏قاضيان‏‏به‏ ‏خوبي‏ ‏نشان‏ ‏مي‏دهد‏ ‏که‏ ‏گفته‏ ‏ها‏ ‏و‏ ‏نوشته‏ ‏ها‏ ‏و‏‏يا‏ ‏شرکت‏ ‏در‏ ‏يک‏ ‏راهپيمايي‏ ‏اعتراضي‏ ‏و‏ ‏يا‏ ‏تشکيل‏ ‏جمعيت‏‏هاي‏ ‏دموکراسي‏ ‏خواهي‏ ‏و‏ ‏حقوق‏ ‏بشري‏ ‏و‏ ‏امثال‏ ‏آنها‏ ‏به‏‏عنوان‏ ‏سند‏ ‏جرم‏ ‏مورد‏ ‏استناد‏ ‏قرار‏ ‏گرفه‏ ‏اند‏.‏‏ ‏يعني‏‏‏"‏انديشه‏"‏‏ ‏و‏ ‏‏"‏بيان‏ ‏انديشه‏"‏‏ ‏سند‏ ‏جرم‏ ‏است‏ ‏و‏ ‏اين‏‏که‏ ‏مردم‏ ‏و‏ ‏بويژه‏ ‏زنان‏ ‏و‏ ‏دانشجويان‏ ‏و‏ ‏اصناف‏ ‏و‏ ‏حتي‏‏روحانيان‏ ‏آزادي‏ ‏و‏ ‏دموکراسي‏ ‏و‏ ‏حقوق‏ ‏بشر‏ ‏خواسته‏ ‏اند‏ ‏و‏‏چون‏ ‏از‏ ‏نظر‏ ‏آقايان‏ ‏اين‏ ‏خواسته‏ ‏ها‏ ‏ابزار‏ ‏فرهنگي‏ ‏بر‏‏اندازي‏ ‏نرم‏ ‏است‏ ‏قابل‏ ‏تحمل‏ ‏نيست‏ ‏و‏ ‏نخواهد‏ ‏بود‏.‏‏ ‏بويژه‏‏مروري‏ ‏بر‏ ‏پرونده‏ ‏هاي‏ ‏مشهور‏ ‏و‏ ‏جنجالي‏ ‏ده‏ ‏سال‏ ‏اخير‏ ‏به‏‏روشني‏ ‏اين‏ ‏مدعا‏ ‏را‏ ‏ثابت‏ ‏مي‏‏کند‏.‏‏ ‏حرکت‏ ‏اعتراضي‏‏دانشجويان‏ ‏در‏ ‏‏1‏‏8‏‏ ‏تير‏ ‏‏7‏‏8‏‏ ‏و‏ ‏محاکمه‏ ‏شمار‏ ‏زيادي‏‏از‏ ‏دانشجويان،‏ ‏ماجراي‏ ‏کنفرانس‏ ‏برلين‏ ‏در‏ ‏بهار‏ ‏‏7‏‏9‏‏ ‏که‏‏درآن‏ ‏شماري‏ ‏از‏ ‏نوسيندگان‏ ‏و‏ ‏روشنفکران‏ ‏دگر‏ ‏انديش‏ ‏و‏‏کساني‏ ‏از‏ ‏پيکره‏ ‏حاکميت‏ ‏به‏ ‏اتهام‏ ‏‏"‏توطئه‏ ‏و‏ ‏براندازي‏‏نظام‏ ‏مقدس‏ ‏جمهوري‏ ‏اسلامي‏"‏‏ ‏دستگير‏ ‏و‏ ‏محاکمه‏ ‏شدند،‏‏توقيف‏ ‏‏"‏فله‏ ‏اي‏"‏‏ ‏مطبوعات‏ ‏درپي‏ ‏جنجال‏ ‏کنفرانس‏ ‏برلين‏‏به‏ ‏اتهام‏ ‏اين‏ ‏که‏ ‏‏"‏پايگاه‏ ‏دشمن‏"‏‏ ‏شده‏ ‏اند،‏ ‏دستگيري‏‏گسترده‏ ‏اعضاي‏ ‏نهضت‏ ‏آزادي‏ ‏ايران‏ ‏و‏ ‏فعالان‏ ‏ملي‏ ‏‏–‏‏‏مذهبي‏ ‏در‏ ‏اواخر‏ ‏سال‏ ‏‏7‏‏9‏‏ ‏و‏ ‏اوايل‏ ‏‏8‏‏0‏‏ ‏و‏ ‏محاکمه‏‏آنها‏ ‏و‏ ‏صدور‏ ‏احکام‏ ‏سنگين‏ ‏و‏ ‏باور‏ ‏نکردني‏ ‏براي‏ ‏آنها،‏‏دستگيري‏ ‏مديران‏ ‏مؤسسه‏ ‏آينده‏ ‏که‏ ‏به‏ ‏دليل‏ ‏انجام‏ ‏يک‏ ‏نظر‏‏سنجي‏ ‏و‏ ‏به‏ ‏اتهام‏ ‏جاسوسي‏ ‏و‏ ‏محاکمه‏ ‏و‏ ‏محکوم‏ ‏شدنشان‏ ‏در‏‏سال‏ ‏‏(‏احتمالا‏)‏‏ ‏‏8‏‏1‏‏ ‏و‏ ‏بالاخره‏ ‏دستگيري‏ ‏چند‏ ‏پژوهشگر‏‏ايراني‏ ‏خارج‏ ‏نشين‏ ‏‏(‏هاله‏ ‏اسفندياري‏ ‏و‏ ‏کيان‏ ‏تاج‏ ‏بخش‏ ‏و‏‏علي‏ ‏شاکري‏)‏‏ ‏در‏ ‏سال‏ ‏گذشته‏ ‏به‏ ‏اتهام‏ ‏بر‏ ‏اندازي‏ ‏نرم‏‏و‏ ‏انقلاب‏ ‏مخملي‏ ‏و‏ ‏اخيرا‏ ‏نيز‏ ‏تکرار‏ ‏همان‏ ‏سناريو‏ ‏و‏‏دستگيري‏ ‏چند‏ ‏دانشجوي‏ ‏ايراني‏ ‏خارج‏ ‏نشين‏ ‏و‏ ‏پزوهشگراني‏ ‏در ‏‏داخل‏.‏‏ ‏داستاني‏ ‏که‏ ‏در‏ ‏طول‏ ‏سال‏ ‏چند‏ ‏بارها‏ ‏تکرار‏ ‏شده‏‏و‏ ‏اتهامات‏ ‏نيز‏ ‏به‏ ‏طور‏ ‏کليشه‏ ‏اي‏ ‏ثابت‏ ‏است‏:‏‏ ‏تبليغ‏‏عليه‏ ‏نظام،‏ ‏اقدام‏ ‏عليه‏ ‏امنيت‏ ‏ملي‏ ‏و‏ ‏انقلاب‏ ‏رنگي‏ ‏و‏‏يا‏ ‏همان‏ ‏بر‏ ‏اندازي‏ ‏نرم‏.‏

اما‏ ‏آنچه‏ ‏در‏ ‏اين‏ ‏ميان‏ ‏جالب‏ ‏است‏ ‏اين‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏اين‏‏اتهامات‏ ‏سنگين‏ ‏هر‏ ‏گز‏ ‏در‏ ‏يک‏ ‏دادگاه‏ ‏قانوني‏ ‏و‏ ‏با‏‏رعايت‏ ‏تشريفات‏ ‏قانوني‏ ‏متعارف‏ ‏و‏ ‏حتي‏ ‏پذيرفته‏ ‏شده‏ ‏در‏‏قانون‏ ‏اساسي‏ ‏جمهوري‏ ‏اسلامي‏ ‏‏(‏ازجمله‏ ‏اصل‏ ‏‏1‏‏6‏‏8‏‏)‏‏‏رسيدگي‏ ‏و‏ ‏اثبات‏ ‏نمي‏شود‏ ‏و‏ ‏آنچه‏ ‏هست‏ ‏دعاوي‏ ‏تبليغاتي‏‏گسترده‏ ‏مسئولان‏ ‏امنيتي‏ ‏و‏ ‏قضايي‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏البته‏ ‏گاه‏ ‏با‏‏چند‏ ‏جمله‏ ‏از‏ ‏افراد‏ ‏بازداشت‏ ‏شده‏ ‏تحت‏ ‏عنوان‏ ‏‏"‏اعتراف‏"‏‏‏در‏ ‏تلوزيون‏ ‏همراه‏ ‏مي‏شود‏ ‏و‏ ‏جالب‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏همين‏ ‏اقارير‏‏نيز‏ ‏در‏ ‏صورت‏ ‏درست‏ ‏بودن‏ ‏غالبا‏ ‏جرم‏ ‏نيستند‏.‏‏ ‏از‏ ‏آن‏‏جالب‏ ‏تر‏ ‏و‏ ‏شگفت‏ ‏انگيزتر‏ ‏اين‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏همين‏ ‏افراد‏ ‏پس‏‏از‏ ‏چند‏ ‏ماه‏ ‏بازداشت‏ ‏بدون‏ ‏هيچ‏ ‏دليل‏ ‏و‏ ‏حداقل‏ ‏توجيهي‏‏آزاد‏ ‏مي‏‏شوند‏ ‏و‏ ‏به‏ ‏خارج‏ ‏کشور‏ ‏مي‏روند‏ ‏و‏ ‏احتمالا‏‏همه‏ ‏چيز‏ ‏به‏ ‏خوبي‏ ‏و‏ ‏خوشي‏ ‏تمام‏ ‏مي‏‏شود‏ ‏و‏ ‏حتي‏ ‏گاه‏‏افراد‏ ‏متهم‏ ‏به‏ ‏جاسوسي‏ ‏و‏ ‏براندازي‏ ‏نرم‏ ‏در‏ ‏همان‏ ‏دادگان‏‏خودشان‏ ‏از‏ ‏تمام‏ ‏اتهامات‏ ‏تبرئه‏ ‏مي‏شوند‏ ‏‏(‏ازجمله‏ ‏علي‏‏شاکري‏)‏‏.‏‏ ‏متهمان‏ ‏کنفرانس‏ ‏برلين‏ ‏نيز‏ ‏با‏ ‏وجود‏ ‏چندين‏‏اتهام‏ ‏بزرگ‏ ‏که‏ ‏يکي‏ ‏از‏ ‏آنها‏ ‏براندازي‏ ‏بود‏ ‏در‏ ‏نهايت‏‏ يا‏ ‏تبرئه‏ ‏شدند‏ ‏و‏ ‏يا‏ ‏به‏ ‏جزاي‏ ‏نقدي‏ ‏و‏ ‏يا‏ ‏چند‏ ‏ماه‏‏حبس‏ ‏محکوم‏ ‏شدند‏ ‏و‏ ‏فقط‏ ‏مورد‏ ‏من‏ ‏استثنا‏ ‏بود‏ ‏چراکه‏‏ماده‏ ‏اول‏ ‏و‏ ‏دوم‏ ‏کيفر‏ ‏خواست‏ ‏من‏ ‏‏(‏اول‏ ‏ارتداد‏ ‏و‏ ‏دومي‏‏براندازي‏ ‏از‏ ‏طريق‏ ‏شرکت‏ ‏در‏ ‏کنفرانس‏ ‏برلين‏)‏‏ ‏تجميع‏ ‏شد ‏‏و‏ ‏حکم‏ ‏اعدام‏ ‏داده‏ ‏شد‏.‏‏ ‏از‏ ‏همه‏ ‏خوشمزه‏ ‏تر‏ ‏در‏ ‏همان‏‏پرونده‏ ‏چندي‏ ‏پس‏ ‏از‏ ‏دستگيريها‏ ‏و‏ ‏محاکمه‏ ‏ها‏ ‏رئيس‏ ‏وقت‏‏دادگستري‏ ‏تهران‏ ‏‏(‏آقاي‏ ‏عليزاده‏)‏‏ ‏رسما‏ ‏اعلام‏ ‏کردند‏ ‏که‏‏ اصل‏ ‏شرکت‏ ‏در‏ ‏کنفرانس‏ ‏برلين‏ ‏جرم‏ ‏نيست‏.‏‏ ‏چگونه‏ ‏ممکن‏‏است‏ ‏متهمان‏ ‏به‏ ‏توطئه‏ ‏و‏ ‏اقدام‏ ‏عليه‏ ‏امنيت‏ ‏ملي‏ ‏و‏‏افساد‏ ‏في‏ ‏الا‏ ‏رض‏ ‏و‏ ‏براندازي‏ ‏آن‏ ‏هم‏ ‏با‏ ‏همکاري‏ ‏و ‏‏همدستي‏ ‏با‏ ‏يک‏ ‏دولت‏ ‏خارجي،‏ ‏اکثرا‏ ‏حتي‏ ‏بازداشت‏ ‏نشوند،‏‏اکثرا‏ ‏تبرئه‏ ‏شوند،‏ ‏چند‏ ‏نفر‏ ‏به‏ ‏جزاي‏ ‏نقدي‏ ‏و‏ ‏يا‏ ‏چند‏‏ماه‏ ‏حبس‏ ‏محکوم‏ ‏شوند‏ ‏و‏ ‏در‏ ‏آخر‏ ‏يک‏ ‏مقام‏ ‏قضايي‏ ‏رسما‏‏اعلام‏ ‏کند‏ ‏که‏ ‏اصل‏ ‏شرکت‏ ‏در‏ ‏کنفرانس‏ ‏‏(‏يعني‏ ‏محور‏‏ و ميدان‏ ‏عمل‏ ‏بر‏ ‏اندازانه‏)‏‏ ‏عملي‏ ‏مجرمانه‏ ‏نبوده‏ ‏است؟‏ ‏و‏‏گفتني‏ ‏اين‏ ‏که‏ ‏حکم‏ ‏اعدام‏ ‏من‏ ‏نيز‏ ‏پيش‏ ‏از‏ ‏حتي‏ ‏ابلاغ ‏‏آن‏ ‏به‏ ‏من‏ ‏بوسيلة‏ ‏دادستان‏ ‏کل‏ ‏دادگاه‏ ‏ويژه‏ ‏روحانيت‏‏‏(‏اقاي‏ ‏محسني‏ ‏اژه‏ ‏اي‏)‏‏ ‏مورد‏ ‏اعتراض‏ ‏قرار‏ ‏گرفت‏ ‏و‏ ‏در ‏‏فرجام‏ ‏کار‏ ‏نقض‏ ‏شد‏.‏‏ ‏کدام‏ ‏حقوقدان‏ ‏و‏ ‏حتي‏ ‏عقل‏ ‏سليم‏‏مي‏تواند‏ ‏اين‏ ‏رخداد‏ ‏شگفت‏ ‏را‏ ‏توجيه‏ ‏کند‏ ‏و‏ ‏حتي‏ ‏آن‏‏را‏ ‏بفهمد؟‏ ‏ديگر‏ ‏پرونده‏ ‏ها‏ ‏نيز‏ ‏کم‏ ‏و‏ ‏بيش‏ ‏همين‏ ‏گونه‏‏اند‏.‏‏ ‏‎ ‎

واما‏ ‏به‏ ‏نظر‏ ‏مي‏ ‏رسد‏ ‏اشتباه‏ ‏بزرگي‏ ‏که‏ ‏مديران‏ ‏نظام‏‏مي‏ ‏کنند‏ ‏اين‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏تصور‏ ‏مي ‏کنند‏ ‏واقعا‏ ‏کلام‏ ‏معجزه‏‏مي‏ کند‏ ‏و‏ ‏سخن‏ ‏و‏ ‏حرف‏ ‏و‏ ‏حرافي‏ ‏از‏ ‏يک‏ ‏سو‏ ‏ضامن‏ ‏بقاي‏‏ آنها‏ ‏است‏ ‏و‏ ‏از‏ ‏سوي‏ ‏ديگر‏ ‏‏"‏باطل‏ السحر‏"‏‏ ‏تمام‏ ‏بديها‏‏و‏ ‏مخالفت‏ ‏ها‏ ‏است‏ ‏و‏ ‏مي‏ توان‏ ‏با‏ ‏متهم‏ ‏کردن‏ ‏منتقدان‏‏ و‏ ‏ايجاد‏ ‏جنگ‏ ‏رواني‏ ‏تبليغاتي‏ ‏عليه‏ ‏دگر‏ ‏انديشان‏ ‏در‏‏رسانه‏ ‏هاي‏ ‏دولتي‏ ‏و‏ ‏يا‏ ‏اعترافات‏ ‏تلوزيوني‏ ‏بقاي‏ ‏خود‏ ‏را‏‏تضمين‏ ‏و‏ ‏منتقدان‏ ‏را‏ ‏خاموش‏ ‏و‏ ‏يا‏ ‏براي‏ ‏هميشه‏ ‏خفه‏‏کرد‏.‏‏ ‏تجربه‏ ‏سي‏ ‏ساله‏ ‏نشان‏ ‏مي‏دهد‏ ‏که‏ ‏اين‏ ‏فکر‏ ‏و‏‏روش‏ ‏نه‏ ‏تنها‏ ‏سودي‏ ‏براي‏ ‏حاکمان‏ ‏نداشته‏ ‏و‏ ‏مخالفان‏ ‏را‏‏ خاموش‏ ‏و‏ ‏حتي‏ ‏بي‏ ‏اعتبار‏ ‏نکرده‏ ‏بلکه‏ ‏نتيجه‏ ‏معکوس‏ ‏داده‏‏ و‏ ‏نظام‏ ‏و‏ ‏مسؤلان‏ ‏را‏ ‏روز‏ ‏به‏ ‏روز‏ ‏فرسوده‏ ‏تر‏ ‏و‏ ‏از‏‏اعتبار‏ ‏شان‏ ‏کاسته‏ ‏و‏ ‏بر‏ ‏اعتبار‏ ‏مخالفان‏ ‏افزوده‏ ‏است‏.‏‏‏من‏ ‏پس‏ ‏از‏ ‏زنداني‏ ‏شدن‏ ‏دوست‏ ‏ارجمندم‏ ‏آقاي‏ ‏عبدالله‏ ‏نوري‏‏مقاله‏ ‏اي‏ ‏در‏ ‏يکي‏ ‏از‏ ‏روزنامه‏ ‏ها‏ ‏نوشتم‏ ‏با‏ ‏عنوان‏‏‏"‏محکومان‏ ‏حاکميت‏ ‏محبوبان‏ ‏ملت‏"‏‏.‏‏ ‏اکنون‏ ‏پس‏ ‏از‏ ‏ده‏‏سال‏ ‏اين‏ ‏سخن‏ ‏در‏ ‏ست‏ ‏تر‏ ‏است‏.‏‏ ‏اگر‏ ‏مسؤلان‏ ‏باور‏‏ندارند‏ ‏تحقيق‏ ‏کنند‏.‏‏ ‏دليل‏ ‏آن‏ ‏نيز‏ ‏کامل‏ ‏روشن‏ ‏است،‏‏زماني‏ ‏که‏ ‏در‏ ‏اين‏ ‏سلسله‏ ‏اتهامات‏ ‏بي‏ ‏پايان‏ ‏حتي‏ ‏يک‏‏مورد‏ ‏جرم‏ ‏متهمان‏ ‏در‏ ‏هيچ‏ ‏دادگاهي‏ ‏علني‏ ‏و‏ ‏قانوني‏ ‏ثابت‏‏نشده‏ ‏و‏ ‏هيچ‏ ‏آدم‏ ‏منصف‏ ‏و‏ ‏بي‏ ‏طرف‏ ‏را‏ ‏قانع‏ ‏نکرده‏ ‏است‏‏بلکه‏ ‏بر‏ ‏عکس‏ ‏همواره‏ ‏خلافگويي‏ ‏آنها‏ ‏براي‏ ‏عموم‏ ‏روشن‏ ‏شده‏‏است،‏ ‏چگونه‏ ‏مي‏ ‏توان‏ ‏انتظار‏ ‏داشت‏ ‏که‏ ‏مردم‏ ‏باورشان‏‏ کنند‏.‏‏ ‏مي‏توان‏ ‏گفت‏ ‏که‏ ‏ماجراي‏ ‏‏"‏چوپان‏ ‏درغگو‏"‏‏‏درباره‏ ‏مسؤلان‏ ‏ايران‏ ‏صادق‏ ‏است‏ ‏ولذا‏ ‏راست‏ ‏هم‏ ‏بگويند‏‏کسي‏ ‏باور‏ ‏نمي‏‏کند‏.‏‏ ‏اشتبا‏ ‏بزرگتري‏ ‏که‏ ‏مي‏کنند‏ ‏اين‏‏است‏ ‏که‏ ‏فکر‏ ‏مي‏ ‏کنند‏ ‏اين‏ ‏گفته‏ ‏ها‏ ‏ونوشته‏ ‏هاي‏ ‏چند‏‏مخالف‏ ‏و‏ ‏منتقد‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏به‏ ‏براندازي‏ ‏نظام‏ ‏منجر‏‏مي‏‏شود‏.‏‏ ‏قطعا‏ ‏تجربه‏ ‏هايي‏ ‏چون‏ ‏انقلاب‏ ‏ايران‏ ‏و‏‏فروپاشي‏ ‏شوروي‏ ‏مورد‏ ‏نظر‏ ‏آقايان‏ ‏است‏ ‏و‏ ‏بار‏ ‏ها‏ ‏نيز‏ ‏به‏‏آنها‏ ‏اشاره‏ ‏و‏ ‏استناد‏ ‏کرده‏ ‏اند‏.‏‏ ‏اما‏ ‏در‏ ‏اين‏ ‏مورد‏‏نيز‏ ‏دقت‏ ‏و‏ ‏تأمل‏ ‏کافي‏ ‏نمي‏کنند‏ ‏و‏ ‏ابعاد‏ ‏پيچيده‏ ‏رخداد‏‏هاي‏ ‏انقلا‏ ‏بها‏ ‏را‏ ‏در‏ ‏نظر‏ ‏نمي‏گيرند‏.‏‏ ‏تاريخ‏ ‏و‏‏جامعه‏ ‏شناسي‏ ‏انقلابها‏ ‏نشان‏ ‏مي‏دهد‏ ‏که‏ ‏اولا‏ ‏‏"‏کسي‏‏انقلاب‏ ‏نمي‏ ‏کند‏"‏‏ ‏بلکه‏ ‏‏"‏انقلاب‏ ‏مي‏ ‏شود‏"‏‏ ‏و‏ ‏ثانيا‏‏رخداد‏ ‏انقلابي‏ ‏توده‏ ‏اي‏ ‏و‏ ‏در‏ ‏سطح‏ ‏ملي‏ ‏به‏ ‏عوامل‏ ‏زيادي‏‏بستگي‏ ‏دارد‏ ‏که‏ ‏مهمترين‏ ‏آن‏ ‏فساد‏ ‏و‏ ‏فروپاشي‏ ‏دروني‏ ‏خود‏‏رژيم‏ ‏سياسي‏ ‏حاکم‏ ‏است‏.‏‏ ‏شايد‏ ‏روحانيان‏ ‏تصور‏ ‏مي ‏کنند ‏‏که‏ ‏با‏ ‏منبرهاي‏ ‏آنان‏ ‏و‏ ‏يا‏ ‏چهارتا‏ ‏اطلاعيه‏ ‏اين‏ ‏و‏ ‏آن‏‏انقلاب‏ ‏شد‏ ‏ورژيم‏ ‏شاه‏ ‏فرو‏ ‏پاشيد‏ ‏اما‏ ‏روشن‏ ‏است‏ ‏که‏‏چنين‏ ‏نيست،‏ ‏رژيم‏ ‏فاسد‏ ‏پهلوي‏ ‏نه‏ ‏با‏ ‏چهار تا‏ ‏سخنراني‏ ‏و‏‏اعلاميه‏ ‏فرو‏ ‏پاشيد‏ ‏و‏ ‏نه‏ ‏با‏ ‏چهارتا‏ ‏ترور‏ ‏و‏ ‏عمليات‏‏نظامي‏ ‏چهار تا‏ ‏چريک،‏ ‏تباهي‏ ‏و‏ ‏استبداد‏ ‏خشن‏ ‏شاه‏ ‏عامل‏‏ بنيادين‏ ‏زوال‏ ‏آن‏ ‏بود‏.‏‏ ‏اکنون‏ ‏مسؤلان‏ ‏بايد‏ ‏بدانند‏ ‏آينده‏‏آنان‏ ‏و‏ ‏نظام‏ ‏جمهوري‏ ‏اسلامي‏ ‏ايران‏ ‏به‏ ‏عملکرد‏ ‏ديروز‏ ‏و‏‏امروزشان‏ ‏بستگي‏ ‏دارد‏.‏‏ ‏عملکرد‏ ‏سي‏ ‏ساله‏ ‏که‏ ‏ضامن‏ ‏بقاي ‏‏نظام‏ ‏نيست،‏ ‏حال‏ ‏بايد‏ ‏ديد‏ ‏که‏ ‏فردا‏ ‏چه‏ ‏مي‏ کنند‏.‏‏ ‏به‏‏هر‏ ‏حال‏ ‏اگر‏ ‏دموکراسي‏ ‏و‏ ‏حقوق‏ ‏انساني‏ ‏شهروندان‏ ‏مردم‏‏ رعايت‏ ‏شود‏ ‏و‏ ‏استقلال‏ ‏کشور‏ ‏تأمين‏ ‏گردد‏ ‏و‏ ‏توسعه‏ ‏همه‏‏جانبه‏ ‏و‏ ‏آباداني‏ ‏محقق‏ ‏شود‏ ‏و‏ ‏در‏ ‏يک‏ ‏کلام‏ ‏وعده‏ ‏هاي‏‏رهبري‏ ‏و‏ ‏رهبران‏ ‏انقلاب‏ ‏‏5‏‏7‏‏ ‏عملي‏‏گردد،‏ ‏دليلي‏ ‏بر‏‏مخالفت‏ ‏جدي‏ ‏و‏ ‏بويژه‏ ‏براندازي‏ ‏نيست‏.‏‏ ‏مگر‏ ‏در‏ ‏کشور‏ ‏هاي‏‏دموکرات‏ ‏و‏ ‏آزاد،‏ ‏براندازي‏ ‏و‏ ‏حتي‏ ‏مخالفت‏ ‏براندازانه‏ ‏ديده‏‏مي‏ ‏شود؟‏ ‏مخالفت‏ ‏با‏ ‏کي‏ ‏و‏ ‏چي؟

اما‏ ‏اگر‏ ‏حاکمان‏ ‏جمهوري‏ ‏اسلامي‏ ‏بخواهند‏ ‏روش‏ ‏سي‏ ‏ساله‏‏را‏ ‏ادامه‏ ‏دهند‏ ‏و‏ ‏هر‏ ‏مخالفتي‏ ‏را‏ ‏توطئه‏ ‏و‏ ‏هر‏ ‏مخالف‏‏و‏ ‏منتقدي‏ ‏را‏ ‏برانداز‏ ‏نرم‏ ‏بدانند‏ ‏و‏ ‏صداي‏ ‏هر‏ ‏منتقدي‏‏را‏ ‏خاموش‏ ‏و‏ ‏يا‏ ‏خفه‏ ‏کنند،‏ ‏بديهي‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏در‏ ‏آن‏ ‏صورت‏‏کلام‏ ‏و‏ ‏سخن‏ ‏به‏ ‏ميدان‏ ‏مي‏آيد‏ ‏و‏ ‏معجزه‏ ‏مي‏ ‏کند‏ ‏و‏‏توده‏ ‏هاي‏ ‏ناراضي‏ ‏را‏ ‏بر‏ ‏مي‏آشوبد‏ ‏و‏ ‏در‏ ‏آن‏ ‏روز‏ ‏راه‏‏نجاتي‏ ‏نيست‏.‏‏ ‏در‏ ‏آن‏ ‏روز‏ ‏به‏ ‏حق‏ ‏بايد‏ ‏از‏ ‏اعجاز‏ ‏کلام‏‏و‏ ‏جادوي‏ ‏سخن‏ ‏ترسيد‏.‏‏ ‏اين‏ ‏را‏ ‏من‏ ‏نمي‏ ‏گويم،‏ ‏تاريخ‏ ‏و‏‏سرنوشت‏ ‏نظامهايي‏ ‏که‏ ‏با‏ ‏انقلاب‏ ‏مردمي‏ ‏برافتادند‏ ‏گواه‏ ‏آن‏‏است‏.‏‏ ‏سرنوشت‏ ‏رژيم‏ ‏مستبد‏ ‏پهلوي‏ ‏و‏ ‏رخداد‏ ‏انقلاب‏ ‏‏5‏‏7‏‏‏و‏ ‏‏1‏‏2‏‏ ‏و‏ ‏‏2‏‏2‏‏ ‏بهمن‏ ‏براي‏ ‏عبرت‏ ‏کافي‏ ‏نيست؟‏ ‏آيا ‏‏ناخرسندي‏ ‏و‏ ‏انتقادهاي‏ ‏جدي‏ ‏و‏ ‏مستند‏ ‏شخصيت‏ ‏روحاني‏ ‏دوم‏‏انقلاب‏ ‏آيت‏ ‏الله‏ ‏منتظري‏ ‏و‏ ‏اين‏ ‏که‏ ‏ايشان‏ ‏گاه‏ ‏برخي‏‏ رفتارهاي‏ ‏مسؤلان‏ ‏فعلي‏ ‏را‏ ‏با‏ ‏رفتار‏ ‏مديران‏ ‏رژيم‏ ‏شاه‏‏مقايسه‏ ‏مي‏کند‏ ‏و‏ ‏در‏ ‏سخنان‏ ‏اخير‏ ‏خود‏ ‏در‏ ‏ارتباط‏ ‏با‏‏تخريب‏ ‏گورستان‏ ‏خاوران‏ ‏مي‏ ‏گويد‏ ‏‏"‏رژيم‏ ‏شاه‏ ‏حداقل‏ ‏با‏‏مرده‏ ‏ها‏ ‏کاري‏ ‏نداشت‏"‏،‏ ‏هشدار‏ ‏دهنده‏ ‏نيست؟‏ ‏در‏ ‏اين‏‏سالگرد‏ ‏مبارک‏ ‏انقلاب‏ ‏گوش‏ ‏شنوايي‏ ‏هست؟

منبع : میزان‏ ‏