اعوذ بالله من الشیطان الرجیم

بسم الله الرحمن الرحیم

در مورد خلقت انسان و تربیت انسان آیات مختلفی در قرآن هست. تقریباً تمام… همانجوری که ما دیدیم در ظاهر، در عالمِ اجتماعِ انسان‌ها یک مراحلی یک چیزهایی طی شده بدون اینکه خود آن شخص، آن افرادِ آن دوران توجه به این امر داشته باشند. کما اینکه مثلاً اول که خداوند خلقتش را یعنی نتیجه‌ی خلقت که عبارت از آدم و حوا باشند به کره‌ی زمین فرستاد زندگی کنند. در آنجا مشهور است در اخبار که به آنها گندم داد که بکارند. مرحله‌ی اولیه‌ی تمدن از زراعت شروع می‌شود. ما این را از آیات قرآن می‌فهمیم ولی خیلی از علمای جامعه‌شناسی در جامعه دقت کردند و همین نتیجه را گرفتند. مرحله‌ی کشاورزی مرحله‌ی اسارت و بندگی هم پیش آمده یعنی بسیاری از انسان‌ها تحت قیمومت و تسلط عده‌ای دیگر قرار گرفتند و آنها از نتایج زحمتکشیِ اینها استفاده می‌کردند. ولی این هم مدت طولانی طول نکشید و همینطور دوران دیگری. هر دوره بعد از دوره‌ای. مظهر نشان دهنده‌ی این مواردِ مختلف هم ما در تفاوت اقطاب مختلف در این دوره‌ها بپردازیم این مسأله درک می‌شود. فرض بفرمایید یک دورانی از مثلاً دویست و پنجاه سال پیش یا بیشتر، بشر از راه کاسبی و تجارت فعالیت خودش یعنی فعالیت شخصی خودش نان می‌خورد، به اصطلاح “کاسب” بود، تا مدتی کشاورزی می‌کرد ولی بعد از کشاورزی به اصطلاح عوض شد. صد سال پیش دوران کشاورزی است که اقطاب ما همه امرار معاششان از کشاورزی بوده است، تا دوره‌های بعدی چی باشد؟! از این چیزها این نتیجه را می‌گیریم که اینکه خداوند فرموده است که: ” وَعَلَّمَ آدَمَ الْأَسْمَاءَ كُلَّهَا ” (بقره – ۳۱) خداوند تمام این علوم این ظواهر را به بشر آموخت یا می‌آموزد. چه جوری می‌آموزد؟ خود خداوند که آن بالاست و نوعاً اصلاً نمی‌تواند به بشر درس بدهد جز یک موارد خیلی کمی پیغمبران باشند که به آنها مستقیماً [بیاموزد]. این از این طریق است که گردش روزگار جوری می‌شود که بشر یک مسأله‌ی جدیدی را کشف کند و یک مسأله‌ی جدید را که کشف کرد در اطراف آن بحث می‌کند و یک دوران جدیدی در زندگی بشریت شروع می‌شود. ولی در همه‌ی این دوره‌ها چیزی که فرق نمی‌کند، “تصوف” هست و کسانی به نام “پیغمبران”. بنابراین بشر، البته این طبیعی است، همانجوری که جنس بشر تا ما به خاطر می‌داریم ابدی است، وجود خدا مسلماً به طریق اولی ابدی است و اگر وجود ابدی باشد تمام این مراحل در زیر نظر خداوند است. همه‌ی آنچه انسان یاد گرفته و عمل کرده از موهبت‌های الهی است من‌جمله همین مثال. بنابراین ما باید در هر دوره‌ای که هستیم که در این دوره باشد از نعمت وجود خداوند متمتع بشویم به این طریق که: دستوراتی که فرموده است دقیقاً اطاعت کنیم و همینجور دستوراتی که توسط نمایندگانِ او به ما رسیده. ان‌شاءالله موفق باشید.