رقص سازها در تالار وحدت

کنسرت کیهان کلهر و اردال ارزنجان

kalhor ardalندا سیجانی

در روزگاری که موسیقیِ خوب کمتر به گوش می‌رسد، حضور و اجرای دوباره‌ی کیهان کلهر نوازنده‌ی ساز کمانچه در کنار اردال ارزنجان نوازنده‌ی ساز بائلاما خبری مسرت‌بخش برای علاقه‌مندان موسیقی بی‌کلام بود. مخاطبانی که در چند روزگذشته بعد از انتشار این خبر توانسته بودند رکورد فروش بلیت را در ۲۹ دقیقه به ثبت برسانند. اگرچه پیش از این نیز در سال ۸۹ برای نخستین بار اجرای این دو نوازنده در تالار وحدت برگزار شده بود اما اجرای جدید لحظه‌ای دیگر بود و شبی متفاوت.

حاضران خیابان شهریار در هوای سرد و بارانی آذرماه با نگاه‌های گرمشان در انتظار گشودن درِ تالار وحدت بودند؛ عده‌ای هم با در دست داشتن کاغذ، تقاضای خرید یک بلیت از این اجرا را داشتند. زمان اجرای کنسرت گذشته بود اما همچنان سالن، مملو از جمعیتی بود که مشتاقانه منتظر زنگ اعلام اجرا بودند. ساعت بیست و دو و هشت دقیقه، چراغ‌های سالن یک به یک رو به خاموشی رفت تا حضور کمانچه‌نواز برجسته‌ی ایران بر روی صحنه نوری باشد در تاریکخانه‌ی این روزهای موسیقی.

با صدای تشویق مردم، کیهان کلهر و اردال ارزنجان روی صحنه آمدند. حالا دیگر سازها آماده‌ی گفت‌و‌گو به زبان موسیقایی هستند. انگشتان کلهر روی آرشه‌ی کمانچه قرار گرفت و صدای نوای اصیل ایرانی، سکوت را شکست. نوای بائلاما در کنار کمانچه از گفت‌و‌گوی دو فرهنگی می‌گوید که با یکدیگر قرابت دارند. بداهه‌نوازی بر اساس مقام‌های کردی غرب ایران و موسیقی علوی شرق ترکیه. اردال ارزنجان شاگرد عارف ساء، نوازنده‌ی افسانه‌ای ساز«بائلاما» منتسب به موسیقی علویه در شرق ترکیه است. منطقه‌ای که از لحاظ زیستی و فرهنگی اشتراکات فراوانی با منطقه‌ی کردنشین غرب ایران دارد. موقعیت ساز بائلاما در شرق ترکیه قابل قیاس با ساز تنبور در غرب ایران است. این ساز چند دهه زودتر از تنبور وارد عرصه‌ی موسیقی شهری شد و اکنون نیز به عنوان ساز رسمی در موسیقی کلاسیک ترکیه مطرح است. رقص ساز و سیم، تصویری از کنسرتی متفاوت را در اذهان ترسیم می‌کند و با گذر از شور و دشتی، اصفهان و ماهور مرزها را درمی‌نوردند تا به زبان مشترک موسیقایی دست یابند. کنسرتی با عنوان «بیکران» درکرانه‌های ناهموارموسیقی!

کیهان کلهر آرشه را بر زمین می‌گذارد و با قرار دادن انگشتانش بر خشک سیم و خشم چوب آوای دوست را از جاذبه زمین می‌گیرد و در آسمان تالار وحدت منعکس می‌کند. «سوز وساز و حسرت در نوای محزون کمانچه‌ی کلهر» نمایان است. بداهه یعنی گذر از هفت شهرعشق؛ چو سیمرغی که پر و بالش سوخته است. همنشینی بداهه‌نوازان مطرح و برجسته‌ی دنیا در مهد موسیقی اصیل ایرانی. دو نوازنده تا پاسی از شب برای حاضران در سالن نواختند و بار دیگر با تشویق مشتاقان روی صحنه آمدند تا چشمان زلال را با نوای خود سیراب کنند.

کنسرت بداهه‌نوازی «بیکران» طی چهار شب (۱۳ تا ۱۶ آذرماه) میزبان علاقه‌مندان موسیقی در تالار وحدت بود. محمود دولت‌آبادی، رضا کیانیان، گلاب آدینه، بیاض امیرعطایی (سازنده‌ی ساز) از میهمانان این چند شب بودند. کیهان کلهر نوازنده‌ی برجسته‌ی ساز کمانچه که اردیبهشت‌ماه امسال «پردگیان باغ سکوت» را اجرا کرده بود، قرار است تور کنسرت‌های خود را در ایران در چند روز آینده برگزار کند.

دو نوازیِ هنرمندانه

محمود دولت‌آبادی، نویسنده
mahmood dolatabadi
کنسرت دونوازی کیهان کلهر و اردال ارزنجان، اجرایی با حس بسیار زیبا، پر از وجد، عاطفه و آدمیت منتقل می‌کند. به عقیده‌ی من هنر بزرگی است که بتوان در دو ساعت مردم را با ذوق و شوق، حرارت و شیفتگی در سالن نگاه داشت؛ این هنری است که آقای کلهر دارد و هنرمندی نظیر اردال ارزنجان پاسخگوی خوبی در این دونوازی بود. من شبی فراموش‌نشدنی را تجربه کردم و امیدوارم کسانی که مانع زندگی مردم هستند توجه داشته باشند موسیقی یعنی روح یک ملت، و جان ملت‌ها را نمی‌شود با جلوگیری از موسیقی زیر پا گذاشت. 

منبع: روزنامه ایران