نشست «حکومت اسلامی، آخوند خراسانی، موافقت یا مخالفت؟» با سخنرانی حجت‌الاسلام حمید پارسانیا و علی‌اکبر ثبوت در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات دوشنبه ۸ شهریور، ساعت ۱۷ الی ۱۹ برگزار می شود.
در جامعه امروز ما سؤالات و ابهامات زیادی در مورد رابطه‌ی دین و حکومت وجود دارد؛ خصوصاً که حتی علمای دینی نیز در این خصوص دیدگاه‌هایی بسیار متکثر و متفاوت و حتی متضادی دارند.
اما این که مرجع بزرگ تقلیدِ یکصد سال گذشته آخوند خراسانی، صاحب کتاب مهم کفایه و رهبر دینی نهضت مشروطه، مخالف حکومت اسلامی و روحانیون باشد، بسیاری را دچار ابهام و سؤال کرده است. این ادعا برگرفته از گفت‌وگوی منسوب به آخوند با شاگردش میرزای نائینی است که شاگرد جوانش آقابزرگ تهرانی ناظر آن بوده است.
اکبر ثبوت؛ نوه برادر شیخ آقابزرگ تهرانی و محقق دایرة‌المعارف بزرگ اسلامی این ادعا را مطرح و در این زمینه کتابی هم با نام «دیدگاه‌های آخوند خراسانی و شاگردانش» برای انتشار آماده کرد اما مجوز این کتاب هیچ‌گاه صادرنشد.
یکی از موارد مهم و حساس در کتاب ثبوت، همان گفت‌وگوی بین مرحوم نائینی و آخوند خراسانی است که در آن به صراحت دیدگاه مخالف مرحوم آخوند را درباره‌ی ضررهای حاکمیت شرعی و حاکمیت فقیهان و علما و… مطرح می‌کند. اکبر ثبوت، مدعی است که این گفت‌وگو را از آقابزرگ تهرانی شنیده است.
ثبوت در سال ۸۹ بخشی از این کتاب را که حاوی استدلال‌های مرحوم آخوند در این خصوص بود، در بیش از ۵۰ صفحه با ذکر۲۱ ایراد منتشرکرد که به‌ویژه در فضای پر تنش بعد از حوادث سال ۸۸، توجه بسیاری را نیز به خود جلب کرد؛ مواردی که تشکیل حکومت دینی را به زیان دین می‌شمارد.
درمقابل این دیدگاه، عده‌ای به مخالفت با ثبوت پرداختند و این کتاب را از دو جهت قابل خدشه دانستند: اولاً نبود سند قوی در استناد آن مطالب به آخوند خراسانی به لحاظ تاریخی؛ به‌خصوص که این مطالب به گونه‌ای است که گویی شخص آخوند در دوران معاصر حاضر بوده و چنین ایراداتی مطرح کرده است. ثانیاً به اعتقاد منتقدان، این گزارش با عملکرد خود آخوند در نهضت مشروطه و ورود وی در جنبش به‌عنوان مرجع عالی شیعه نیز سازگار نیست. به علاوه که او در کتاب «حاشیه مکاسب» خود صراحتاً دیدگاه ولایت فقیه را می‌پذیرد.
اکنون پرسش اینجاست که:
– ثبوت به چه استنادی این مباحث را به مرحوم آخوند خراسانی نسبت می‌دهد؟
– پرسش دیگر این‌که فارغ از سندیت این مباحث، ایرادات مطروحه چون بدبین شدن مردم به دین و روحانیت، سخت شدن انتقاد روحانیون از حکومت، تحریک دیگر مذاهب، پیوند خوردن سرنوشت دین به توفیق حکومت و… چقدر معتبر است و چه پاسخ‌هایی دارد؟
انجمن اندیشه و قلم در فضایی آزاداندیشانه اقدام به برگزاری این نشست با شرکت علی‌اکبر ثبوت به‌عنوان مدافع سندیت و محتوای کتاب خود و حجت‌الاسلام پارسانیا به‌عنوان منتقد، نموده است تا اهالی اندیشه و قلم بتوانند در نقد و بررسی دیدگاه‌های مطرح شده، به اندیشه‌ای منطقی و خردورزانه دست پیداکنند.
منبع: خبرگزاری مهر