بعد از آن روزی که امام‌جمعه‌ی مشهد اعلام کرد «اگر کنسرت می‌خواهی، از مشهد برو»، خطیبان جمعه‌ی شش شهر ديگر از برگزار نشدن کنسرت حمایت کردند. اما پیام برگزار نشدن کنسرت در شهرها برای جامعه چه خواهد بود؟
محمدتقی فاضل میبدی استاد دانشگاه مفيد
جمهوری اسلامی ایران کشوری است دارای تفکیک قوا. در کشوری با تفکیک قوا، دولت مجری قانون است. اگر بر اساس قانون رسمی کشور یک خواننده از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مجوز برگزاری کنسرت گرفته باشد اما نهاد دیگری با برگزاری آن مخالفت کند، این کار هم زیر سؤال بردنِ قانون و هم زیر سؤال بردنِ تفکیک قواست و پیامی جز بی‌نظمی و بی‌قانونی برای جامعه ندارد. آنچه علت مخالفت با کنسرت و حرام دانستن آن عنوان می‌شود، این است که احتمال می‌رود برگزاری این کنسرت‌ها مفسده همراه داشته باشد. از نظر فقهی و شرعی اثبات حرام کار هرکسی نیست و مرجع تقلید مردم باید تشخیص دهد چه چیزی حرام و چه چیزی حلال است. از سوی دیگر با این استدلال که احتمال مفسده می‌رود، نمی‌توان چیزی را حرام اعلام کرد. مهم‌تر از اینها کنسرتی که از سوی دولت مجوز گرفته است، هم قانونی و هم حلال است و اتفاقاً ایستادن جلوی اقدامی قانونی و حلال خود نه‌تنها غیرقانونی است بلکه باید درباره‌ی حكم آن تأمل کرد. به‌علاوه هرچه که قانونی و حلال بود اجرای آن دیگر مکان‌مند نیست و این‌طور نیست که در یک استان حلال و در دیگری حرام باشد. سؤال من از کسانی که از احتمال مفسده در برگزاری کنسرت می‌ترسند این است که آیا جلوگیری از هنر خود احتمال مفسده را افزایش نمی‌دهد؟ آیا جوانانی که در یک کنسرت قانونی که تحت نظارت نیروی انتظامی است جمع می‌شوند تا ساعاتی را به نشاط بگذرانند، بیشتر در معرض مفسده هستند یا آنهایی که به دلیل ممنوعیت و محرومیت زیر زمین‌ها می‌روند؟ سؤال دیگر این است که آیا کنسرت مفسده‌انگیزتر است یا بیکاری، فقر، اعتیاد، طلاق و دیگر آسیب‌های اجتماعی؟ آیا بهتر نیست حریم حضرت رضا(ع) را از آسیب‌هایی مفسده‌انگیزتر پاک کنیم؟ نه‌تنها به‌عنوان یک شهروند بلکه به‌عنوان یک آشنا با شریعت اسلام معتقدم جلوگیری از اجرای کنسرت مجوزدار مسئله‌ای است که آفات آن را نباید از نظر دور داشت.
غلامعباس توسلی جامعه‌شناس
مهم‌ترین پیامی که ممنوعیت برگزاری کنسرت در یک استان یا چند استان دارد، این است که برخی از شهرها یا مراکز استان‌ها به قانون کشور بی‌توجهی می‌کنند. قانون برای آنکه ضمانت اجرا داشته باشد نیازمند آن است که برای همه‌ی مشمولان آن یکسان باشد. چنانچه فرد یا گروهی از افراد از شمول یک قانون بیرون بیایند یا قانون برای آن فرد یا گروه به شکل دیگری اجرا شود، دیگر هیچ ضمانتی برای اینکه دیگران نیز به آن قانون عمل کنند یا به آن احترام بگذارند، وجود نخواهد داشت. به همین دلیل برخورد دوگانه با قانون بیش از هر چیزی مروج بی‌قانونی و بی‌نظمی است. علاوه بر این برخورد دوگانه نوعی تناقض در جامعه ایجاد می‌کند که آسیب‌های دیگری نیز دارد که مهم‌ترین آن از بین رفتن اعتماد به مجریان قانون و برقرارکنندگان نظم در جامعه است. از همین روست که باید این مسئله در سطح کلان جامعه حل و فصل شود چراکه در غیر این صورت سطوح خرد جامعه با بی‌اعتمادی به نهاد قدرت مواجه خواهند شد. اگر قرار است چیزی غیرقانونی باشد، حتی اینکه در همه جا غیرقانونی شود، آسیب کمتری دارد تا اینکه در یک جا قانونی و در جای دیگر غیرقانونی شود. علاوه بر این باید توجه داشت که برگزاری کنسرت یکی از خواسته‌ها و علايق جامعه و مردم است. موسیقی همیشه ازجمله هنرهای مورد توجه عموم مردم بوده است و من حتی معتقدم آوای نقاره‌های حرم امام‌رضا(ع) نیز خود مصداق هنر است. هنری که مردم با آن انس و الفت دارند. به همین دلیل ممنوعیت ایجاد کردن برای کنسرت و اجرای موسیقی، نادیده گرفتنِ خواست جامعه و باعث فاصله افتادن بین مردم و مسئولان است.
منبع: روزنامه شرق