سرویس حقوق مجذوبان نور
مناسبت‌نگارى در عصرى كه عمده‌ى مناسبت‌ها بيش از آنكه داراى ماهيتى حقيقى و خواست‌ها و اهداف انسان‌دوستانه باشد دستاويزى براى بهره‌گيرى از پتانسيل‌هاى آن مناسبت در پيشبرد اهداف و منافع قدرت‌ها در مواضع سياسى مطلوب نظرشان است بايد با توجهى فارق از جار و جنجال‌هاى تبليغاتى به اين رويدادها نظر انداخت. روز جهانى زن در حالى در دنيا مورد توجه قرار گرفته و برگزار مى‌شود كه اگر دير زمانى حقوق مسلم بشرى از آنها به دليل زن بودن دريغ مى‌شد و پس از آن حتى با رخداد انقلاب‌هاى صنعتى و ورود زنان به صنعت بر حقوق آنان توجهى نشد، اكنون نيز “زن” و جايگاه وى به همان ميزان كه مورد خشونت و سركوب در اجتماع قرار مى‌گيرد دستمايه‌ى بهره‌گيرى‌هاى تبليغاتى شده كه به مراتب بند و محدوديتِ گسترده‌ترى نسبت به گذشته بر آزادى‌هاى بنيادين زنان امروز به ارمغان آورده است.
پيش از پرداختن به وضعيت فعلى حقوق زنان به تاريخچه‌اى كه مسبب نامگذارى اين روز به نام ” زن ” شد مختصراً مى‌پردازيم. در اوان دوران انقلاب صنعتى با آنكه به حضور فعال‌تر بانوان به لحاظ ظاهرى در سطح جامعه انجاميد و با واكنشى اثرگذار در تقابل با اين روند از سوى جامعه و عرف‌هاى سنتىِ آن روبرو نشد، نمى‌توان مبنا و پايه‌ى اين رخداد اجتماعى يعنى حضور زنان در كارخانه‌ها و اشتغال آنها را به طور كامل محصول خواستِ اجتماع در توجه به حقوق زنان قلمداد كرد و آن را پيشبردى در برقرارى حقوق زنان دانست. همانطور كه امروزه نيز علاوه بر ايجاد جنبش‌هاى فمنيستى، تبليغات گستردهٔ رسانه‌ها و دولت‌ها در حفظ و برقرارى حقوق زنان الزاماً علامت پيشروى به سوى اهداف مذكور نيست و چه‌بسا دوران‌هاى گذشته زنان در اجتماع داراى حقوق و احترام بيشترى نسبت به وضع كنونى بوده و كمتر با مصائب و مشكلاتى كه امروزه گريبان‌گيِر آنها شده درگير بوده‌اند.
در دوران انقلاب صنعتى به جهت راه‌اندازى كارخانه‌ها و سودِ سرشارى كه صنعت مى‌توانست حاصل كند، نيروى كار مركز و محوريت توجه صاحبان قدرت قرار گرفت، هرچند اين تحول صنعتى به طور مستقيم با جامعه درگير شده بود و فرايند تغيير روال زندگى بشرى محسوس بود. از همين رو موضوعاتى كه تا پيش از اين دوران در عرف يا حقوق جوامع چه از سوى دولتمردان و چه از سوى مردم نهادينه شده بود تغيير كرد. ازجمله نظام برده‌دارى و جايگاه زنان در جامعه. پسنديده بودن ماهيت لغو نظام برده‌دارى يا كاسته شدن از محدوديت‌هاى سنتى جوامع براى بانوان كه آنها را ضعيف و پست‌تر از مردان تلقى مى‌كرد موضوعِ پنهانى نيست اما آنچه بايد در خلال آن از نظر دور نشود نيروى كار ارزان و كم‌توقعى است كه در خلأ قوانينِ كار و بى‌اعتنايى به حداقل حقوقى كه اخلاق و وجدان جمعى ميل به آن دارد صاحبان سرمايه و قدرت را براى تسهيل‌سازى فرآيندِ اشتغال زنان و لغو نظام برده‌دارى كه خيل عظيمى از كارگران ارزان و با كمترين تسهيلات آن زمان را به كارخانه‌ها مى‌آورد به تكاپو واداشته بود، چنانكه پاى كودكان و خردسالان را نيز به كارخانه‌ها گشود. فقر و گرسنگى و انحصار قدرت در دست سرمايه‌داران حتى در صورت بيدار و آگاه شدنِ مردم از حقوق پايمال‌شده‌شان عرصه را براى برقرارى حقوقشان تنگ كرده بود و اين وضعيت اسفبارِ كارگران خصوصاً در مورد زنان و كودكان سبب حوادث و اتفاقات ناگوار و دلخراشى شد. چنانكه در نهايت تلاش حقوق‌دانان در همراهى با اعتصابات كارگرى سبب شكل‌گيرى حقوق كار به شكل امروزى آن شد و در نتيجه‌ى آن بود كه اصول رعايت حقوق مسلم بشرى به‌ويژه حقوق زنان و كودكان در حقوق داخلى اكثر كشورها به تثبيت رسيد.
در طى همين اعتصابات، اعتصابى كه توسط زنان كارگر انجام گرفته بود و به حادثهٔ تلخ آتش‌سوزى و جان باختن آنها منجر شد، در كنار سياست‌هاى افزايش جمعيت و تشويق جامعهٔ صنعت‌زده به كانون خانواده دليل عمده‌ى نامگذارى ٨ مارس به روز زن شد.
امروزه به واسطه‌ى عصرى كه آن را عصر ارتباطات مى‌گويند و اثر گسترده و بيمناک تبليغاتِ رسانه‌ها كه هر چند اساس و پايه‌ى آن بر جهالت، ظاهربينى و خرافه نهاده شده و از گذشته و تا حال جامعه‌ی بشرى را تحت تأثير قرار داده است، براى درک آنچه زن امروز بايد به آن توجه كند و در جهت احياى حقوق و مطالبات قانونى‌اش قدم بردارد تا جايگاه حقيقى وى حفظ شود نياز به تعمق و توجه بيشترى احساس مى‌شود.
در زمانه‌اى كه ” مُـد ” به كمک رسانه‌ها با سرعت فزاينده به خواست جامعه حكومت مى‌كند، عرف و هنجارهاى جامعه بى‌آنكه مجالى براى يافتن نيازها و ضروريات روز اجتماع پيدا كند دست‌خوشِ تغييراتى عليرغم خواست و ميل حقيقىِ جامعه مى‌شود به نحوى كه جامعه گمان مى‌كند خود در آزادى و اختيار كامل به تعيين و انتخاب هنجارهاى مورد نيازش پرداخته است، حال آنكه تابع اميال و منافع قدرت‌هايی است كه با ابزار رسانه‌ها و تبليغات، معيار و ميزان زندگى مقبول امروز را آنچنان كه بر ميلشان باشد تعيين مى‌كنند، محدوديت‌ها و آزارى كه بر حقوق زنان با اِعمال فشارهاى حكومتى و آزار و اذيت‌هايى كه در جامعه از پسِ نگاه متحجر و جنسيتى وارد مى‌آيد در كنار نگاهى كه زن را به مثابه‌ى كالا يا ابزارى براى فروش كالا مى‌خواهد توأمان بايد مورد توجه قرار گيرد.
اهميت جايگاه زن در ايجاد آرامش و سلامت در اجتماع موضوعى است كه نياز به تأكيد و اثبات ندارد اما آنچه در زمانهٔ حاضر انتظار مى‌رود اين است كه با دورانديشى و خردورزى و پرهيز از نگاهى سطحى، به حقوق زنان توجه شده و تنها براى يک مناسبت و روز خاص در مورد “پرهيز از اعمال خشونت بر زنان” و “تساوى حقوق زن و مرد” و ديگر مطالباتى كه هر ساله در اين تاريخ از تمام رسانه‌ها به گوش مى‌رسد تأكيد نشده و هر روز از سال روزِ احترام و رعايت حقوق زنان و مردان كه انسانيت بدون هر يک از آنها قابل تصور نيست باشد و بر حفظ شأن و احترام زن كه حفظ و احترام كانون خانواده و به مراتب اولى حفظ كرامت بشريت است اصرار ورزند.
اميد است كه اين روز را با شناخت جايگاه اصيل و والاى زن كه گام و قدم اول در مسير برقرارى حقوق زنان در جامعه مى‌باشد، گرامى بداريم و ديگر شاهد اعمال رفتار خشونت‌آميز، سركوب حقوق زنان و بى‌پناهى و آوارگى ايشان در هنگامه‌اى كه جنگ و خونريزى در جهان بيشترين صدمه را به آنها وارد آورده است نباشيم.