احمدصدرحاج سیدجوادی؛ الگوی قضاوت منصفانه و مبارزه مصلحانه

دومین سالگرد دکتر سید احمد صدر حاج سید جوادی با حضور فعالین سیاسی ملی و اعضای نهضت آزادی ایران برگزار شد.

به گزارش «میزان خبر»، در این مراسم که چهره‌هایی چون ابراهیم یزدی، غلامعباس توسلی، هاشم صباغیان، محمد توسلی و دیگر چهره‌های شاخص نهضت آزادی ایران و نمایندگان شاخه‌های شهرستان‌های این حزب حضور داشتند. جمعی از فعالین ملی و مدنی نظیر آقایان شاه‌حسینی، سیف، مولایی، محمد ملکی، عباس امیر انتظام و محمد نوری زاد نیز حضور یافتند.

در ابتدای این مراسم مجری خلاصه‌ای از زندگینامه دکتر صدر حاج سید جوادی از تولد ایشان در قزوین تا فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی و قضایی ایشان تا سال‌های آخر عمرشان ارائه نمود.

سپس حسین شاه‌حسینی از فعالین قدیمی ملی به بیان خاطرات خود از آشنایی با دکتر احمد صدر در نهضت مقاومت ملی و کمیته‌های حقوقی آن سخن گفت.

شاه‌حسینی به این نکته اشاره نمود که دکتر مصدق همواره وقتی اشاره به حضور افراد قانون‌گرا و مسلمان در ادارات می‌کرد و آقای صدر را شاخص این دو ویژگی معرفی می‌کرد و اضافه کرد مرحوم صدر حاج سید جوادی در کلاس قضا شخصیت استثنایی بودند و تا یقین نمی‌کردند دست به رأی نمی‌بردند و همیشه رأی را در شرایطی می‌دادند که خودشان نیز به آن اعتقاد داشتند و همچنین مطالب و دفاعیات این بزرگوار حتی در مقوله شهادت پروانه و داریوش فروهر نیز مورداحترام دستگاه فضایی حاکمیت بود.

او گفت: «احمد صدر حاج سید جوادی در جامعهٔ سیاسی ایران شخصیتی ارزشمند بود و به‌هیچ‌وجه هدفی جز حق و حق‌گرایی نداشت.»

همچنین شاه‌حسینی خاطراتی از وکالت‌های رایگان آقای صدر برای فعالین سیاسی قبل انقلاب داشت و ابراز تأسف کرد که مزد این خدمات صدر بازداشتش در سال ۸۰ بود و به نقش دکتر صدر در هیئت‌امنای قلعه احمدآباد و تلاش‌های وی در حفاظت از این مجموعه تاریخی اشاره کرد.

سپس مهندس محمد توسلی، رئیس دفتر سیاسی نهضت آزادی ایران، در سخنانی به تجلیل و بررسی شخصیت این عضو دیرپای نهضت آزادی پرداخت.

توسلی با نگاهی به عمر ۹۶ ساله صدر، مبارزات صدر حاج سیدجوادی را به دو بخش سلبی و ایجابی تقسیم کرد و ادامه داد: مرحوم دکتر صدر بیش از ۶۰ سال تلاش کرد تا الگوی وکیل مستقل و قانون‌گرا و منصف را به‌عنوان وجه ایجابی مبارزه خود ارائه بدهد.

توسلی با اشاره به وجه سلبی مبارزات آقای صدر به این نکته اشاره کرد که او و دیگر بزرگا نهضت آزادی ایران مشکل اصلی مملکت را حکومت‌های استبدادی و اقتدارگرا می‌دانست و تقابل با این فرهنگ را به‌صورت بنیادی پیگیری می‌کرد و اضافه کرد نهضت آزادی ایران هم باهدف این تقابل ایجادشده بود.

مهندس محمد توسلی با اشاره به سابقه آشنایی خود با مرحوم صدر از سال‌های ۳۹-۴۰ گفت ایشان در طول دوران مبارزه مستمراً فعال بودند و جزو اعضای نهضت مقاومت ملی، جبهه ملی دوم و از بنیان‌گذاران نهضت آزادی بودند، اما به خاطر محدودیت‌های سمت قضایی در کنار می‌ایستادند و نامشان مطرح نمی‌شد.

به گزارش «میزان خبر»، توسلی ادامه داد احمد صدر در آستانه انقلاب با همکاری همان مجموعه‌های هم‌اندیش جمعیت ایرانی دفاع از حقوق بشر را تشکیل دادند و نقش آنان در انقلاب آن‌چنان بود که رهبر انقلاب چاره‌ای جز انتخاب آنان به‌عنوان مدیریت اجرایی در دوران پس از انقلاب نداشتند.

عضو شورای مرکزی نهضت یادآور شد که در دوران بعد از فوت مهندس بازرگان و دکتر سحابی ایشان به‌عنوان پیر و السابقون نهضت آزادی با انگیزه قوی و توان فکری بالا در بحرانی‌ترین شرایط وظیفه تشکیلاتی و شخصی خود را انجام می‌داد و در وجه سلبی مبارزاتشان، و از باب نهی از منکر نامه‌هایی انتقادی به حاکمان می‌نوشتند تا رسالت تاریخی خود را به انجام برسانند.
مهندس لطف‌الله میثمی سخنران بعدی نیز در صحبت‌های خود که به‌نوعی تکمیل سخنان توسلی محسوب می‌شد به وجه دیگری از زندگی صدر اشاره نمود.

میثمی با ذکر خاطراتی از تلاش‌های صدر در دوران بعد از زلزله بم به شرح تشکیل و فعالیت‌های جمعیت امداد ملی به نام «جام» بعد از زلزله بم پرداخت و طرح‌های نظیر کمک به معلمان و یا مطالعات طرح صنعتی تولید عسل خرما در بم زلزله‌زده را از «باقیات‌ و صالحات» این مجموعه و آقای صدر برشمرد.

پس از وی دکتر محمد ملکی در سخنانی کوتاه به مقایسه احمد صدر حاج سیدجوادی به‌عنوان الگوی یک قاضی ملی و منصف با قضات فعلی دادگستری پرداخت و با انتقاد از روند فعلی قضایی این سؤال را مطرح کرد که چرا دستگاه قضایی که روزگاری افرادی چون سید احمد صدر در آن بودند امروز به این وضعیت رسیده است.

همچنین مهندس امیرانتظام، سخنگوی دولت موقت و دیرپاترین زندانی سیاسی بعد از انقلاب، علی‌رغم بیماری شدید در این مراسم حاضرشده بود و سخنان کوتاهی ایراد کرد.

دکتر حسین مجتهدی به شخصیت انگاری دکتر صدر از منظر روان‌شناسی پرداخت و او را نمونه الگوی انسان‌هایی شمرد که برایشان اصول اخلاقی بالاتر و فراتر از همه چیز است.