کلمه- گروه خبر: امید کوکبی، زندانی سیاسی و برنده جایزه «آزادی و مسئولیت‌پذیری علمی»، در پیامی که به مراسم اهدای اینجایزه ارسال کرده، از دانشمندان خواسته است تا از فعالیت در پروژه‌هایی که ممکن است برای بشر خطر داشته باشد، بپرهیزند.
به گزارش کلمه، این دانشجوی دکترای فیزیک با تخصص لیزر در دانشگاه آستین تگزاس که به ده سال زندان محکوم شده است، با ارسال پیامی به مراسم اهدای جایزه «آزادی و مسوولیت‌پذیری علمی» که توسط انجمن پیشرفت علوم آمریکا (AAAS) برگزار شد، گفت: جایگاه علم و دانشمند بسیار بالاتر و قدرتمند‌تر از آن است که در خدمت فعالیت‌های ضد بشری، تثبیت پایه‌های دیکتاتور‌ها و یا تحکیم بنیان‌های خرافه و تعصب قرار گیرد.
این دانشجوی نخبه که هم اکنون ۴ سال است در زندان اوین نگهداری می‌شود، افزوده است: من کشورم را دوست دارم. ایران ما سرزمینی است با تمدن کهن و فرهنگی والا و من هیچگاه قدمی به زیان چنین ملتی بر نمی‌دارم. من فقط یک پژوهشگر علمی بوده و هیچگونه عملکرد و دیدگاه سیاسی نداشته‌ام اما برای مجبور کردنم به همکاری در نهادهایی که دل‌خواهم نبودند و به سود ایران و جهان عمل نمی‌کردند چنین حکم غیرعادلانه‌ای صادر کردند و از من خواستند با همکاری در راستای پروژه‌های هسته‌ای منظور نظر ایشان را بپذیرم یا تحمل ده سال زندان. بدیهی است که تعهد اخلاقی و علمی من حکم می‌کند که تحمل رنج‌های زندان برای شخص من و خانواده‌ام بهتر از تحمیل رنج به جامعه بشری است.
انجمن پیشرفت علوم آمریکا امید کوکبی را به خاطر «شجاعت و اراده برای تحمل زندان به جای زیر پا گذاشتن اصول اخلاقی» شایسته دریافت جایزه آزادی علمی و تعهد دانسته است. مراسم اعطای اینجایزه در کنار دیگر جوایز انجمن پیشرفت علوم آمریکا هفته گذشته برگزار شد.
این دانشجوی زندانی در ادامه پیام خود نوشته است: افتخار بزرگ و ارزشمندی برای اینجانب است که اینجایزه را دریافت کنم. بدیهی است که تعهد اخلاقی و علمی من حکم می‌کند که تحمل رنج‌های زندان برای شخص من و خانواده‌ام بهتر از تحمیل رنج به جامعه بشری است. این گروه حتی توانستند راه تظلم خواهی‌های من به همه نهاد‌ها و مقامات بالاتر را سد کنند تا گشایشی در وضعیت من به وجود نیاید.
او ادامه داده: اسیر شدن طولانی مدت در زندانی که بر اساس هیچکدام از معیارهای حقوقی نیست و نه به نفع منافع ملی ایران و نه منطبق بر موازین بین المللی و پذیرفته شده سیاسی و حقوق بشری است برای من شوک دردناکی است، از این فرصت استفاده کرده و اعلام می‌کنم تمام اتهامات وارده بر من کذب بوده است.
این زندانی سیاسی در پیام خود همچنین آورده است: در مورد مسئولیت دانشمندان در قبال تاثیر کارهای آن‌ها بر روی جامعه و آینده بشریت، همچون مادری که از کودک‌زاده خود حفاظت کرده و در قبال تربیت صحیح آن احساس مسئولیت می‌کند، این مسئولیت دست نگهداشتن آن‌ها از هر گونه همکاری در پروژه‌هایی است که برای بشریت مخرب است می‌تواند مربوط به تسلیحات کشتار جمعی، تخریب محیط زیست، سواستفاده از علم در مسائل ایدیولوژیک و اطلاع رسانی علمی غلط و گمراه کننده برای سوءاستفاده دولت‌ها و شرکت‌ها باشد.
کوکبی همچنین از انجمنهای علمی و حقوق بشری خواست تا با یکدیگر همکاری کنند و ضمن تقویت و گسترش حمایت‌های سابق و جاری خود در این زمینه، با یکدیگر سازمان یا نهادی جهانی را تاسیس نمایند تا با ایجاد بزرگ‌ترین شبکه از دانشمندان جهان اولا با آموزش اصول اخلاقی علمی از خطرات محتمل ناشی از سوء استفاده از پیشرفتهای علم و تکنولوژی علمی در تربیت دانشمندان شجاع، متعهد و بشردوست بکوشند و ثانیا از دانشمندانی که به خاطر تعهد به دو نکته بالا در معرض خطر قرار دارند حمایت کنند.
امید کوکبی که دانشجوی دکترای فیزیک با تخصص لیزر در دانشگاه آستین تگزاس بود، بهمن ماه ۱۳۸۹ هنگام خروج از ایران در فرودگاه دستگیر شد. وی بعد از چند ماه بازجویی و بازداشت موقت، در نهایت به اتهام ارتباط با دولت متخاصم و کسب مال نامشروع به ۱۰ سال زندان محکوم شد.
وی رتبه ۳۹ کنکور سراسری و رتبه سوم المپیاد علمی شیمی ایران را به دست آورده و دوره دکتری را در بارسلون اسپانیا تمام کرد و برای تکمیل تحصیلات به دانشگاه تگزاس دعوت شد.
وی مدتی پس از بازداشت در نامه‌ای به رئیس قوه قضاییه، کل فرآیند بازداشت، اتهامزنی و بازجویی را غیرقانونی خوانده بود که در شرایط «خوف، ترس، اکراه، تهدید و سلول انفرادی» به اقرار مجبور شده و چیزهایی را اعتراف کرده که از گفتن آن‌ها متاسف است.
همچنین چندی پیش نیز هجده برنده جایزه نوبل فیزیک در نامه‌ای سرگشاده به آیت‌الله خامنه‌ای خواستار آزادی امید کوکبی، فیزیکدان ۳۲ ساله شدند. با وجود این و علی‌رغم اینکه دیوان عالی کشور نظر بر بررسی دوباره پرونده داده بود، شعبه ۵۴ دادگاه تجدید نظر باز هم حکم ده سال کوکبی را تایید کرد.