بسم الله الرّحمن الرّحیم

بسیاری از عادات و رسوم و اعتقاداتی که باید داشته باشیم، در همه‌ی ادیان مثل هم است، شبیه هم است. البته آنچه که مربوط به دین باشد مسلّم همین جور است چون منشأ آن فکر انسانی نیست، منشأ آن تصمیم الهی‌ست کما اینکه مثلاً الان مطالعه می‌کنیم می‌بینیم بسیاری از دستوراتی که حضرت موسی (علیه السلام) به یهودی‌ها داده و توصیه‌ عباراتی‌ست که در کتب اسلامی ما هم هست؛ منجمله یک چیزی مثلاً در آنجا می‌گوید- حضرت موسی توصیه می‌کند یا می‌گوید- که باید بیشتر به یاد خدا باشید، همیشه به یاد خدا باشید و یاد نعمت‌هایی که بر شما وارد شده. گسیل شده. مَثل مشهور فارسی‌اش هم این است که می‌گویند در یک لیوان نصفه‌ آب، نظرتان به قسمت خالیِ لیوان نباشد؛ نظرتان به قسمت پرِ لیوان باشد. یعنی به هر جهت از الطاف خداوند همان قدری که به شما داده است از همان متشکر باشید و به همان خوشحال باشید چون ممکن بود یعنی در آن جریانات خیلی هم بدتر بشود ولی خداوند خیلی مشکلات را رفع می‌کند و وعده فرمود که اگر با شادی و نشاط دنبال امر خدا بروی خداوند هم دنباله‌اش همان شادی و نشاط را می‌آورد. ما هم همین جور باید سعی کنیم در زندگیمان با نشاط- نشاط این نیست که الوات‌بازی به قول درآورند- نشاط یعنی جنبش درونی به سمت یک هدفی یا به سمت یک راهی. این را نشاط می‌گویند. درویشی خودش یک نشاطی‌ست؛ به شرط این که دستوراتش را رفتار کنیم، یک نشاطی‌ست، برای اینکه همیشه رو به جلو است، نظر به جلو دارد و در همه حال خداوند را ناظر خودش می‌داند. منتها یک لغتی‌ست «درویشی»، نمی‌دانم «فقر»، همه‌ی این لغات، یک لغاتی‌ست که می‌توان معانی مختلف برایش ایجاد کرد. الان در خود ما ایران فکر کنید، در فارسی لغت درویش و درویشی چقدر معانی مختلف نزدیک به هم دارد و بعضی وقت‌ها حتی مخالف با هم. یک درویش و درویشی آن چیزی‌ست که دستور خداوند است و اجرا باید بکند و غالباً برای اخوان و فقرا که همین جوری است. بیعت کرده یعنی تعهد کرده که آنجور انجام بدهد. این یک نوع لغت… یکی «درویش» عرفاً به معنای اینکه هیچی ندارد، چیزی ندارد. البته وجه مشترکی اینها دارند شبیه به هم هستند برای اینکه آن یکی درویش، درویش واقعی می‌خواهد از اموال دنیا، اموال دنیا به جانش بسته ندارد. اموال دنیا مثل این نخ‌هایی‌ست یا پارچه‌های مندرس روی شانه‌اش هست، اینها را هم می‌بَرد. آن یکی دیگر همین‌ها را دارد منتها با دستش محکم چسبیده به آنها. او اینها را بهتر می‌خواهد از هر چیزی. یک تشابهی هم دارد موجب می‌شود که لغت درویشی و درویش که واقعاً برای مردان خدا آفریده شده، یک انحرافاتی پیدا [بشود]. علت شیوع این اختلافات هم این است که بعضی‌ها از درویشی و درویش سوءاستفاده‌ی لفظی می‌کنند و همین که مَثَل فارسی می‌گوید: «درویش باش»، اصطلاح است، یعنی بی‌توجه باش. بله درویش بی‌توجه هست منتها [نه] آنجوری که شما می‌گویید. بی‌توجه به مال دنیاست. مال دنیا هم نه اینکه این استکان است و این کاغذ و اینها. آنچه که در زندگی، خداوند برای ما، برای زندگی داخلی ما می‌فرستد، همه‌ی اینها مال دنیا حساب می‌شود، در دنیاست واِلا فرض کنید مقامات داخلی، اینها فقط برای دنیاست، برای آخرت که نیست. در آخرت هیچکدام از اینها وجود خارجی ندارد. ان‌شاءالله خداوند به ما آن قدرت فهم بدهد که همه‌ی این موارد را دقیقاً بفهمیم.